ق ر جوعارعى سوتىنىڭ ءتوراعاسى
قايرات ءماميدىڭ نازارىنا!
قۇرمەتتى قايرات اتا!
مەن كاۋكەر جانەركە جانبولات قىزى 2017 جىلدىڭ 27 اقپانىندا دۇنيەگە كەلدىم. مەن دۇنيەگە كەلمەي تۇرىپ، ياعني وتكەن 2016 جىلدىڭ تامىز ايىنىڭ 3ء-ى كۇنى اكەم كىسى قولىنان قازا تاپتى. باسىنان قاتتى تيگەن سوققىنىڭ كەسىرىنەن اكەشىم ابدىكەرىموۆ جانبولات كاۋكەر ۇلى بۇ دۇنيەمەن قوشتاسىپ كەتە باردى.
شەشەم قالدى، زار ەڭىرەپ. اجەم مەن اتام قالدى، قاراشاڭىراقتىڭ يەسى سانالاتىن ۇلدارىنىڭ ءقابىرىن قۇشاقتاپ. مەكتەپ ەسىگىن بيىل عانا اشقان اپكەم قالدى، اكەسىز جەتىم بولىپ. اكەمنىڭ باۋىرلارى قالدى، «قانعا-قان، جانعا-جان» دەپ ىنىلەرىنىڭ كەگىن نە قايتارارىن، نە قايتارماسىن بىلمەي... مەن ول كەزدە دۇنيە ەسىگىن ءالى اشپاسام دا، انامنىڭ قۇرساعىندا جاتىپ، سول ءبىر اۋىرتپالىقتىڭ ءبارىن تۇلا بويىممەن سەزىنىپ جاتتىم.
قايرات اتا، قازاق جەتىمىن جىلاتپاعان ەل ەدى عوي. ءبىزدى جىلاتىپ، اكەسىز جەتىمەك ەتكەن كەرىمجان رۇستەم اتتى ازامات ءقازىر بوستاندىقتا «گولايتتاپ» ءجۇر. مەنىڭ اكەمنىڭ سوندا سۇراۋى بولماعانى ما؟ بىرەۋدىڭ مالىن ولتىرسە دە، جازاعا تارتاتىن زاڭىمىز بار ەدى عوي. مەنىڭ اكەمنىڭ مال ەكەش مال سەكىلدى دە قۇنى بولماعانى ما؟ وسىنى ويلاسام، جان-دۇنيەم تىتىركەنىپ، تۇلا-بويىم قالشىلداپ كەتەدى. دۇنيە ەسىگىن ءالى اشىپ ۇلگەرمەگەن ءسابيدىڭ جۇرەگىنە جارا سالۋ – تاۋەلسىز، دامىعان، الەمدەگى 30 ەلدىڭ ساپىنا قوسىلۋعا تالپىنعان مەملەكەت ءۇشىن ۇيات ەمەس پە؟ ءبىر ءۇيلى جاندى قايعىنىڭ تەڭىزىنە باتىرعان قىلمىسكەردى بوستاندىققا جىبەرە سالۋ بۇكىل قازاق ەلى ازاماتتارىنىڭ اشۋىن تۋعىزارىنا بەك سەنەمىن. سوندىقتان دا، سىزگە حات جازىپ، كومەك قولىڭىزدى سوزۋىڭىزدى ءوتىنىپ سۇرايمىن.
قايرات اتا! ءسىزدىڭ مەن سەكىلدى نەمەرەڭىز بار ما؟ قۇداي ونىڭ بەتىن ارى قىلسىن، سول نەمەرەڭىز مەنىڭ كۇيىمدى كەشىپ جاتسا، تىنىش ۇيىقتار الار ما ەدىڭىز؟. «ءار قازاق – مەنىڭ جالعىزىم» دەيتىن ۇلتتىڭ ۇلى ەمەس پە ەدىك؟!. دەمەك، مەن ءسىزدىڭ دە نەمەرەڭىزبىن. مەنىڭ ءسوزىمدى جەرگە تاستاي كورمەڭىزشى.
اكەم ابدىكەرىموۆ جانبولات كاۋكەر ۇلى كىسى قولىنان قازا تاپتى. قاراعاندى وبلىسىنا قاراستى بالقاش قالالىق سوتى قىلمىستى ءىستى قاراپ، كەرىمجان رۇستەمدى 106 بابتىڭ 3-تارماعىمەن (دەنساۋلىققا قاساقانا اۋىر زيان كەلتىرۋ) قىلمىستى دەپ تاۋىپ، 9 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىردى. كەرىمجان رۇستەمنىڭ زاڭگەرلەرى بۇل جازامەن كەلىسپەي، قاراعاندى وبلىسىنىڭ سوتىنا جۇگىنەدى. وبلىستىق سوت بالقاش قالالىق سوتتىڭ ۇكىمىن وزگەرتپەي كۇشىندە قالدىرادى. وسىلايشا اكەمدى ولتىرگەندەردىڭ قىلمىستىق ءىسى جوعارعى سوتقا دەيىن جەتەدى. نەگە ەكەنىن قايدام، جوعارعى سوت كەرىمجان رۇستەمنىڭ قىلمىسىنا بەلگىلەنگەن 106 بابتىڭ 3-تارماعىن 104-باپتىڭ 1-تارماعىنا وزگەرتىپ (ابايسىزدا قازاعا ۇشىراتۋ 1. ابايسىزدا قازاعا ۇشىراتۋ – ءۇش جىلعا دەيiنگi مەرزiمگە باس بوستاندىعىن شەكتەۋگە نە سول مەرزiمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا جازالانادى)، سوسىن ەلباسىنىڭ تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا جاريالاعان راقىمشىلىعىنا ءىلىپ، سوت زالىنان بوساتىپ جىبەردى.
قۇرمەتتى قايرات اتا! ەلباسىمىزدىڭ راقىمشىلىعى قىلمىسكەرگە بۇيىرىپ، بىزگە بۇيىرماي ما؟ ءبىزدى توبەمىزدەن تاس تۇسكەندەي ەسەڭگىرەتىپ تاستاعان بۇل ۇكىمنىڭ سوڭى نەگە اپاراتىنىن ءوزىڭىز ويلاپ كورىڭىزشى.
اجەم كۇلزيپاش سەيىتوۆا
بىرىنشىدەن، اجەمدى ايايمىن. اكەمنىڭ قازاسىنان كەيىن دەنساۋلىعى كۇرت ناشارلاپ كەتىپ ەدى. جوعارعى سوتتىڭ شەشىمىنەن كەيىن ءتىپتى جاعدايى تومەندەپ، ءوز اياعىمەن جۇرگەن اجەم مۇگەدەك ارباسىنا تاڭىلىپ قالدى.
اتام ابدىكارىموۆ كاۋكەر
ەكىنشىدەن، اتام «بالالارى (اكەمنىڭ باۋىرلارى) «كەك قۋامىن» دەپ ءبىر بالەگە ۇشىراپ قالا ما دەپ جانى شىعارداي شىرىلداپ ءجۇر.
ۇشىنشىدەن، اكەمنىڭ باۋىرلارى قازاقستان مۇسىلماندار ءدىني باسقارماسىنا بارىپ، قازاقى جولمەن «قانعا قان، جانعا جان» ءداستۇرىن جاڭعىرتۋعا ءپاتۋا سۇرادى. ءمۇفتيات ءپاتۋا بەرۋدەن ۇزىلدى-كەسىلدى باس تارتىپتى. مۇنىڭ سوڭى تاعى دا قىلمىسقا جالعاسىپ كەتسە، كىم جاۋاپتى؟
انام ابدىكەرىموۆا عاليا باتىرجان قىزى مەن اكەم ابدىكارىموۆ جانبولات كاۋكەر ۇلى
تورتىنشىدەن، وتىز جاسىندا ازاماتىنان ايرىلىپ، جەسىر قالعان شەشەم ابدىكارىموۆا عاليا باتىرحان قىزى زاڭ جولىمەن ادىلدىك تاپپاسا، جوعارعى سوتتىڭ الدىنا بارىپ ءوزىن-وزى ورتەۋى ابدەن مۇمكىن عوي. مۇنداي جاعداي بولا قالسا، اكەمنىڭ ءىسىن قاراعان جوعارعى سوتتىڭ قىزمەتكەرلەرى جاۋاپتى بولماي ما؟
كاۋكەر زەرە جانبولات قىزى
بەسىنشىدەن، مەكتەپ تابالدىرىعىن بيىل اتتاعان كاۋكەر زەرە جانبولات قىزى مەن دۇنيەگە جاڭا كەلگەن مەنىڭ كەيبىر شەنەۋنىكتەردىڭ كەسىرىنەن كۇشتىك قۇرىلىمدارعا دەگەن كەرى كوزقاراسىمىز قالىپتاسىپ كەتسە، بۇل تاۋەلسىز قازاقستان ءۇشىن ەڭ ۇلكەن ءقاۋىپ ەمەس پە؟ ءبىر ءۇيلى جاندى باعىپ وتىرعان اكەمنىڭ جانىنىڭ كەيبىر سۋديالارعا كوك تيىندىق قۇنى جوق شىعار. ءبىراق، كەۋدەسىندە شىرىلداعان جانى بار جەتىمەكتەردىڭ كوز جاسىنىڭ قۇنىنىڭ قانداي بولاتىنىن ەلباسىمىز جاقسى بىلەدى.
قۇرمەتتى قايرات اتا!
اكەمنىڭ نۇرلى ءجۇزىن ومىردە ءبىر رەت كورە الماعان مەنىڭ تاعدىرىمدى ەشبىر بالاعا قۇداي كورسەتپەسە ەكەن. سول ءۇشىن دە ەلباسىنىڭ حالىققا جاساعان جاقسىلىعىن، راقىمشىلىعىن ءوز مۇددەلەرىنە پايدالانىپ، ءبىزدى جىلاتقاندارعا شارا قولدانۋىڭىزدى سۇرايمىز.
قازاقستان زاڭى بارلىق ادامعا بىردەي. ءبىز ول زاڭعا قۇرمەت ەتەمىز. قۇرمەت ەتكەندىكتەن دە، سىزگە حات جازىپ، كومەك سۇراپ وتىرمىز.
اكەمدى ولتىرگەن ادام بوستاندىقتا جۇرگەن كەزدە تاۋەلسىز قازاقستان جەرىن باسىپ ءجۇرۋ مەن ءۇشىن وتە قورقىنىشتى، ۇرەيلى.
تۇلا-بويىمدى بيلەگەن وسى ۇرەيدى سەيىلتىڭىزشى، قايرات اتا!
مىناۋ - مەنمىن!
سالەمنەن كاۋكەر جانەركە جانبولات قىزى
دەرەككوز: Abai.kz
