جەردى شەتەلدىكتەرگە ساتۋعا بولمايدى، ءبىراق شەتەلدىككە جالعا بەرۋ ماسەلەسىن ويلانعان ءجون. بۇل تۋرالى جەر رەفورماسى جونىندەگى كوميسسيانىڭ وتىرىسىندا كوميسسيا مۇشەسى كەنجەعالي ساعادييەۆ وسىلاي ءمالىم ەتتى.
«جالپى الەمدىك تاجىريبەگە قاراساق، ەشبىر مەملەكەت شەت ەلدىكتەرگە جەرىن ساتىپ جاتقان جوق. ونداي بولعان ەمەس. ءبىر اقپارات بويىنشا دامىعان ەلدەردە بار، الايدا مۇنىڭ پايىزى تىم تومەن، از عانا. ەشكىم ساتپايدى دەسەك تە بولادى. ياعني، شەت ەلدىكتەرگە قازاقستاننىڭ جەرىن ساتۋعا بولمايدى»، – دەدى ك. ساعادييەۆ.
سونىمەن قاتار، ول قازاقستانداعى بوس، پايداسىز جاتقان جەرلەردىڭ تاعدىرىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، جەرگە تيىسپەي، ونى كەلەسى ۇرپاققا قالدىرۋعا دا بولادى، ءبىراق ولاي ىستەسەك كەلەر ۇرپاققا وسى داۋدى دا ىسىرىپ تاستاۋعا تۋرا كەلەدى. «دەگەنمەن، ءبىز جەرگە تيىسپەيمىز، ونى كەلەر ۇرپاققا قالدىرامىز دەر ءجۇرىپ، ونىڭ قۇنارلىعىنان ايىرىلىپ قالمايمىز با؟ جەر توزىپ بارادى. مەنىڭ ويىمشا، جەردى شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋگە بولادى. قازاقستان مىناداي جەردىڭ بارلىعىنا يەلىك ەتىپ، ونى ءوز بەتىنشە قاراي المايدى. ول شىندىق، قالاي ايتساق تا شىندىق سوندا.
دەي تۇرعانىمەن، حالىقتىڭ كوتەرىپ وتىرعان شىندىعى بار. ول تاريحتان بەلگىلى، رەسەيگە، قىتايعا قاتىستى ماسەلەلەردى ايتىپ وتىرمىن. بۇل ءقاۋىپتىڭ بولۋى دا راس. وسى تۇرعىدان العاندا «جەردى كورشىلەس مەملەكەتتەردىڭ ازاماتتارىنا جالعا بەرۋگە بولمايدى» دەپ ايتىپ جۇرگەندەر بار. ول ءقاۋىپتى دە تۇسىنۋگە ءتيىسپىز. الايدا الالاۋعا دا بارا المايمىز. دەگەنمەن، شەتەلگە جالعا بەرۋ دەگەن قىتايدى ەلىمىزگە اكەلۋ دەگەن ءسوز ەمەس. بۇل كىم كورىنگەن جەر بەرىلەدى دەگەن ءسوز ەمەس. حالىقتىڭ قوبالجىپ وتىرعانىن تۇسىنە وتىرىپ، زاڭداردىڭ قاۋقارىن ارتتىرۋعا ءتيىسپىز.
جالعا بەرەتىن بولساق، ءبىرتالاي ۋاقىتتان سوڭ شەتەلدىكتەردىڭ مەنشىگىنە ءوتىپ كەتەتىنىن حالىق ايتىپ جاتىر. ەندەشە، سول جەردىڭ شەتەلدىككە ءوتىپ كەتپەۋىنىڭ ءبارىن زاڭدا قامتىپ تاستاساق قايتەدى؟ ونىڭ ءبارىن ىستەۋگە دە بولادى عوي! جەر كودەكسىنەن باستاپ، وتباسى تۋرالى، كوشى-قون تۋرالى زاڭنىڭ ءبارىن قايتا قاراپ، جەردى ەشكىمنىڭ مەنشىگىنە ءوتىپ كەتپەيتىنىن قامتىيىق»، دەدى ك. ساعادييەۆ.
بۇدان بولەك، كوميسسيا مۇشەسى جەردى جالعا بەرۋ مەرزىمىن قايتا قاراۋ كەرەكتىگىن العا تارتىپ، ونى 25 جىلدان قايتادان بۇرىنعى 10 جىلعا ءتۇسىرۋدى ۇسىندى.
دەرەككوز: inform.kz
