ابدۋسالوم ەرعاشيەۆ[/caption]
وتكەن جولى يسلام كارىموۆتى «كرەملدىڭ ادامى» دەپ اتاعان وزبەك وپپوزيسيونەرى سافار بەكجونمەن اڭگىمەلەسكەنبىز. سول سۇحبات ءبىراز جەرگە جەتكەن سياقتى. اپتانىڭ باسىندا بىزگە وزبەكستاننىڭ ءوز ىشىندە تانىمال قوعام قايراتكەرى ابدۋسالوم ەرعاشيەۆ حابارلاستى. بۇل كىسى ءبىر كەزدە وزبەكستانداعى «ەزگۋليك»، ادام قۇقىعىنىڭ تاۋەلسىز توبى سياقتى ۇيىمداردىڭ ءتوراعاسى بولىپتى. ءقازىر فەرعانادا تۇرادى.
– سىزدەردە دە سايلاۋدىڭ جىرى ما؟
– ازىرگى وزبەكستانداعى سايلاۋ الدى ناۋقانعا قاراپ وتىرىپ، مىناداي توقتامعا كەلدىم: ەشتەڭە وزگەرگەن جوق. سايلاۋ وتكىزۋدىڭ «سابەتتىك» تەحنولوگياسى ساقتالعان، ساقتالا دا بەرەدى. ەندەشە، سايلاۋدان كەيىن دە ەشتەڭە وزگەرمەيدى دەگەن ءسوز.
– كارىموۆ سىرقاتتانىپ قالدى دەي مە؟
– وزبەكتىڭ قارتايعان، قاۋساعان پرەزيدەنتى ەرتەڭ كۇرت سىرقاتتانىپ، توسەك تارتىپ جاتىپ قالماسا، بيلىك اۋىسپايدى. سوسىن ءسافاردىڭ ءبىراز سوزىمەن كەلىسپەيمىن. وزبەكستانداعى قانداي دا ءبىر ساياسي جاعداي تۇتاس ورتا ازياعا اسەر ەتپەيدى. بوس اڭگىمە بۇل. ويتكەنى، كارىموۆ وزىنە قارسى كۇشتەردى (وپپوزيسيانى ايتامىن) بەسىگىندە تۇنشىقتىرعان، ول ولەرىنىڭ الدىندا بيلىكتى وزىندەي بىرەۋگە تاپسىرىپ كەتەرى انىق. بۇل تاراپتا سافاردىڭ «كارىموۆ ءوز كرەسلوسىندا ولەتىندەردىڭ ءبىرى» دەگەن سوزىمەن كەلىسەمىن. ەندەشە، ەرتەڭگى كۇنى ونىڭ ورنىنا كەلەتىن ادام كارىموۆ سالعان جولدى جالعاستىرادى. ونى «كارىموۆ-2» دەپ اتايتىن بولامىز.
– دەگەنمەن، ءبارى مۇمكىن عوي...
– ءيا، پرەزيدەنتتى اۋىستىرۋ شتاتتان تىس جاعدايدا، بىلايشا ايتقاندا، اياقاستى جۇرگىزىلەتىن بولسا، مۇنىڭ ناتيجەسى مەن ايتقاننان بولەك بولۋى مۇمكىن. ماسەلە بۇل مۇمكىندىكتى قوعام قالاي پايدالانادى؟ وسى ۋاقىتقا ءار ءتۇرلى كريمينالدى، راديكالدى، ءدىني توپتار، ءتىپتى، بۇعان دەيىن بەلگىسىز بولىپ كەلگەن وپپوزيسيونەرلەر «ەمگيردان كەيينگي زامبورۋكلارداي» (جاڭبىردان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي) قاپتاپ كەتۋى مۇمكىن.
ەگەر بيلىك جاعدايدى 1-2 كۇننىڭ ىشىندە باقىلاۋعا الماسا، مۇنىڭ ارتى حاوسقا ۇلاسادى. مۇنىڭ ۇشىعى قازاقستانعا دا جەتەدى...
ءوز باسىم، سىزدەرگە قازىرگى شوۆينيستىك رەسەي بيلىگىنەن ءقاۋىپ كوپ دەپ ويلايمىن. ولاردىڭ «رەسەيدەن تىس جەردە ءومىر سۇرەتىن ورىستىلدىلەردى قورعاۋ» دەپ اتالاتىن ۇرانى اسا ءقاۋىپتى. بۇل – ارانداتۋ.
[caption id="attachment_9850" align="alignright" width="359"]
ەل: «ەرتەڭ كارىموۆتىڭ ورنىنا ءبىرىنشى ۆيسە-پرەمەر رۋستام ازيموۆ كەلەدى» دەيدى.[/caption]
– كارىموۆتىڭ تاعىنا تالاسۋشىلار جوق دەيسىز، يسلام اكا ءوز مۇراگەرىن الدەقاشان انىقتاپ قويعان بولار؟
– وزبەك باسشىنىڭ ورىنتاعىن تالقىلاۋ بىزدە جابىق تاقىرىپ. «كارىموۆتىڭ ورنىن كىم باسادى؟» دەگەن ساۋالعا جاۋاپ بەرۋ، بۇعان قاتىستى بولجام جاساۋ قيىن. ءبىراق ەل قۇلاعى – ەلۋ. سافار الىستا تۇرادى. سوندىقتان، مۇنداعى جاعدايدى جاقسى بىلمەۋى مۇمكىن. ەل: «ەرتەڭ كارىموۆتىڭ ورنىنا ءبىرىنشى ۆيسە-پرەمەر رۋستام ازيموۆ كەلەدى» دەيدى. بۇعان كارىموۆتىڭ تە باسى قاتىپ ءجۇر، بىلەم. ءبىراق، بارلىق ديكتاتورلارعا ءتان مىنەز: ول ءوزىنىڭ وسى ورايداعى كادرلىق ساياساتىمەن بولىسكەندى ءجون كورمەيدى.
– سىزدەردە وپپوزيسيا بار ما؟
– بىزدە وپپوزيسيا جوق. «ولگەن». الدەقاشان. وزبەكستاندى دەموكراتيالىق ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسامىز دەپ تىراشتانعاندار (بۇدان باسقا تەڭەۋ تاپپاي وتىرمىن) ەلدەن قۋىلدى. ەلدە قالعاندارى ءالسىز. «اقساق-توقساق». ولار الدەقانداي بولسا قالسا، قانداي ءىس-شارا وتكىزۋ كەرەكتىگىن بىلمەيدى. ال حالىق بۇل تاراپتا مۇلدە ساۋاتسىز. كارىموۆ ءسوز بوستاندىعىن بەسىگىندە تۇنشىقتىرعان دەپ ىلگەرىدە ايتتىم عوي.
اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
سۇحباتتاسقان دۋمان بىقاي
