Abdýsalom Erǵashev[/caption]
Ótken joly Islam Kárimovty «Kremldiń adamy» dep ataǵan ózbek oppozısıoneri Safar Bekjonmen áńgimeleskenbiz. Sol suhbat biraz jerge jetken sıaqty. Aptanyń basynda bizge Ózbekstannyń óz ishinde tanymal qoǵam qaıratkeri Abdýsalom Erǵashev habarlasty. Bul kisi bir kezde Ózbekstandaǵy «Ezgýlık», Adam quqyǵynyń táýelsiz toby sıaqty uıymdardyń tóraǵasy bolypty. Qazir Ferǵanada turady.
– Sizderde de saılaýdyń jyry ma?
– Ázirgi Ózbekstandaǵy saılaý aldy naýqanǵa qarap otyryp, mynadaı toqtamǵa keldim: eshteńe ózgergen joq. Saılaý ótkizýdiń «sábettik» tehnologıasy saqtalǵan, saqtala da beredi. Endeshe, saılaýdan keıin de eshteńe ózgermeıdi degen sóz.
– Kárimov syrqattanyp qaldy deı me?
– Ózbektiń qartaıǵan, qaýsaǵan prezıdenti erteń kúrt syrqattanyp, tósek tartyp jatyp qalmasa, bılik aýyspaıdy. Sosyn Safardiń biraz sózimen kelispeımin. Ózbekstandaǵy qandaı da bir saıası jaǵdaı tutas Orta Azıaǵa áser etpeıdi. Bos áńgime bul. Óıtkeni, Kárimov ózine qarsy kúshterdi (opozısıany aıtamyn) besiginde tunshyqtyrǵan, ol óleriniń aldynda bılikti ózindeı bireýge tapsyryp keteri anyq. Bul tarapta Safardyń «Kárimov óz kreslosynda óletinderdiń biri» degen sózimen kelisemin. Endeshe, erteńgi kúni onyń ornyna keletin adam Kárimov salǵan joldy jalǵastyrady. Ony «Kárimov-2» dep ataıtyn bolamyz.
– Degenmen, bári múmkin ǵoı...
– Iá, prezıdentti aýystyrý shtattan tys jaǵdaıda, bylaısha aıtqanda, aıaqasty júrgiziletin bolsa, munyń nátıjesi men aıtqannan bólek bolýy múmkin. Másele bul múmkindikti qoǵam qalaı paıdalanady? Osy ýaqytqa ár túrli krımınaldy, radıkaldy, dinı toptar, tipti, buǵan deıin belgisiz bolyp kelgen oppozısıonerler «emgırdan keııngı zamborýklardaı» (jańbyrdan keıingi sańyraýqulaqtaı) qaptap ketýi múmkin.
Eger bılik jaǵdaıdy 1-2 kúnniń ishinde baqylaýǵa almasa, munyń arty haosqa ulasady. Munyń ushyǵy Qazaqstanǵa da jetedi...
Óz basym, sizderge qazirgi shovınısik Reseı bıliginen qaýip kóp dep oılaımyn. Olardyń «Reseıden tys jerde ómir súretin orystildilerdi qorǵaý» dep atalatyn urany asa qaýipti. Bul – arandatý.
[caption id="attachment_9850" align="alignright" width="359"]
El: «Erteń Kárimovtyń ornyna birinshi vıse-premer Rýstam Azımov keledi» deıdi.[/caption]
– Kárimovtyń taǵyna talasýshylar joq deısiz, Islam aka óz muragerin áldeqashan anyqtap qoıǵan bolar?
– Ózbek basshynyń oryntaǵyn talqylaý bizde jabyq taqyryp. «Kárimovtyń ornyn kim basady?» degen saýalǵa jaýap berý, buǵan qatysty boljam jasaý qıyn. Biraq el qulaǵy – elý. Safar alysta turady. Sondyqtan, mundaǵy jaǵdaıdy jaqsy bilmeýi múmkin. El: «Erteń Kárimovtyń ornyna birinshi vıse-premer Rýstam Azımov keledi» deıdi. Buǵan Kárimovtyń te basy qatyp júr, bilem. Biraq, barlyq dıktatorlarǵa tán minez: ol óziniń osy oraıdaǵy kadrlyq saıasatymen bóliskendi jón kórmeıdi.
– Sizderde opozısıa bar ma?
– Bizde opozısıa joq. «Ólgen». Áldeqashan. Ózbekstandy demokratıalyq elderdiń qataryna qosamyz dep tyrashtanǵandar (budan basqa teńeý tappaı otyrmyn) elden qýyldy. Elde qalǵandary álsiz. «Aqsaq-toqsaq». Olar áldeqandaı bolsa qalsa, qandaı is-shara ótkizý kerektigin bilmeıdi. Al halyq bul tarapta múlde saýatsyz. Kárimov sóz bostandyǵyn besiginde tunshyqtyrǵan dep ilgeride aıttym ǵoı.
Áńgimeńizge rahmet!
Suhbattasqan Dýman BYQAI
