ۇلتتىق ارنا ۇيىمداستىرعان «قازاقستان داۋىسى» جوباسىن قانشا جەردەن سىناساق تا، كوپشىلىكتىڭ جاتا-جاستانىپ كورەتىن باعدارلاماعا اينالعانى شىندىق. بىرەۋلەر كورەتىن ەشتەڭە بولماعان سوڭ كورسە، ەندى بىرەۋلەرىمىز وسى شوۋدى اسىعا كۇتكەنى انىق. بايقاۋعا قاتىسىپ، باعىن سىناعان جەرلەستەرىمىزگە اقشانىڭ كوزىنە قاراماي داۋىس تا بەردىك. ءادىلقازىلار القاسىنىڭ كەيبىر شەشىمىنە كۇيگەلەكتەنىپ، كۇنى بويى مازاسىزدانعان دا كەزدەرىمىز بولدى. جاسىرىپ قايتەمىز.

مۇنداي شوۋ باعدارلاما دۇنيەجۇزىنىڭ بارلىق ەلدەرىندە ءجۇرىپ وتكەن بىلمەسە «قازاقستان داۋىسىن» ۇيىمداستىرۋشىلار بىلمەۋى مۇمكىن. ايتەۋىر جارناماسىندا «بۇرىن سوڭدى بولماعان دۇنيە» دەپ اتىن دارداي قىلىپ كورسەتكەن سوڭ، ءوز ويىمىزدى ايتىپ جاتقانىمىز عوي. بۇل شەتەلدە سان مارتە ۇيىمداستىرىلىپ، ابدەن «تىزەسى شىققان» جوبالاردىڭ ءبىرى (ۇلتتىق ارنانىڭ شوۋمەندەرى بىلمەۋى مۇمكىن). سوندىقتان ونى تەڭدەسىز جوباعا جاتقىزىپ، جەر-كوككە سىيعىزباي ماقتاۋدىڭ ءجونى جوق. ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز بۇل ەمەس. وسى جوبا باستالعالى بەرى رۋ-رۋعا ءبولىنىپ كەلگەن قازاقتار جەر-جەرگە ءبولىنىپ ادبەن جانىعىپ الدى. جوباعا قاتىسقان جەرلەستەرىمىزدىڭ ونەرىنەن بۇرىن «جەرلەستىگىن» نازاردا ۇستاپ، داۋىس بەرەتىن ادەت تاپتىق. سوندىقتان جوبانى «قازاقستان داۋىسى» دەپ دابىرايتۋدىڭ ءجونى جوق ەدى.

"قازاقستان داۋىسى" جوباسى باستالعالى بەرى رۋ-رۋعا ءبولىنىپ كەلگەن قازاقتار جەر-جەرگە ءبولىنىپ ادبەن جانىعىپ الدى. جوباعا قاتىسقان جەرلەستەرىمىزدىڭ ونەرىنەن بۇرىن «جەرلەستىگىن» نازاردا ۇستاپ، داۋىس بەرەتىن ادەت تاپتىق.

جاس تالانتتار دا كوك جاشىكتەن سوڭىندا قالعان ەلىنە جاۋتەڭدەي قاراپ، وزىنە داۋىس بەرۋىن وتىنگەن ايانىشتى كەيپىن كورگەندە، ۇيالى تەلەفونمىزدى قولىمىزعا الىپ، بىرلىك تاۋسىلعانشا داۋىس بەرگەنىمىزدى ءوزىمىز دە بايقاماي قالدىق. ءوڭىردىڭ نامىسىن تۋ ەتىپ كوتەرگەن بالادان اياعانىمىزدى يت جەسىن دەدىك. مالعا ءشوپ سالىنباي، قورا تازانباي قالسا دا «قازاقستان داۋسىنىڭ» كەزەكتى سانىن جىبەرمەي تاماشالاپ، بار داۋسىمىز بەن ىستىق ىقىلاسىمىزدى حابارلاماعا سىيدىرىپ جولداپ وتىردىق.

جۇرتتىڭ نازارىن اۋدارعان جوبا بارىسىندا جەر-جەرگە ءبولىنۋ بارشا قازاق ميداي ارالاسقان استانا مەن الماتىدا بايقالماعان شىعار. ءبىراق وڭىرلەردە «قازاقستان داۋىسى» ەڭ ءوتىمدى تاقىرىپ بولعانى ءسوزسىز. كوپشىلىك جاس تالانتتىڭ ونەرىن جەتە تۇسىنبەسە دە جەرلەس ەكەنىن ەسكەرىپ، قولداۋ كورسەتىپ باقتى. وسىلايشا «اۋىلداستىڭ اتى وزعانشا، اعايىننىڭ تايى وزسىن» دەگەن ۇستانىمدى بەرىك ۇستانعانىمىزدى جاسىرىپ قايتەمىز.

شوۋ ءوزىنىڭ شارىقتاۋ شەگىنىنە جەتكەندە كەيبىر تالانتتى جاستار وزىنە تالىمگەرلەردىڭ قيانات جاساعانىن ايتىپ سالدى. ايتالىق، گۇلىم جۇسىپبەكوۆا كورەرمەندەردىڭ قولداۋىنا يە بولعانىمەن، مەدەۋ ارىنبايەۆتىڭ تالعامىنا جاۋاپ بەرە الماي، جارىستى جالعاستىرا الماعانىنا رەنىشتى ەكەنىن جاسىرمادى. تالىمگەرى مەدەۋ ارىنبايەۆتىڭ وزىنە ادىلەتسىزدىك تانىتقانىن ب ا ق ارقىلى جارتى الەمگە جار سالدى. مۋىزكالىق ءبىلىمىمىز بولماعاندىقتان بۇل جەردە بالەن دەپ تورەلىك ايتۋدىڭ ورىنسىز ەكەنىن تۇسىنەمىز. ءبىراق مەدەۋ ارىنبايەۆتىڭ ەل تانيتىن تالانتتى، كاسىبي ءانشى ەكەنىن بىلەمىز. سوندىقتان مەدەۋدىڭ دە ءبىر بەلگەنى بولعانى انىق. ايتپەسە جاس تالانتقا نەسىنە تالىمگەر بولدى دەيسىز. دودادا تالىمگەرلەردىڭ بەرگەن باعاسىنىڭ ماڭىزى زور بولۋى ءتيىس. ويتكەنى ولار كاسىبي مامان.

باۋىرجان رەتبايەۆتىڭ ونەردەگى ۇستازى، ءانشى لۇقپان جولداسوۆ «قازاقستان داۋىسى» جوباسى جۇرگەن ساتتە شاكىرتىنە مۇلدە داۋىس بەرمەگەنىن ايتتى. كاسىبي ءانشىنىڭ بۇل سوزىنەن كەيىن بۇل جوبا شىنىمەندە "قازاقستان داۋىسىن" ايقىندايتىنداي بيىك ونەر دوداسى ەمەس ەكەنىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. ەگەر «قازاقستان داۋىسى» شىنمەن دە جان الىسىپ، جان بەرىسكەن دودا بولسا، ل.جولداسوۆ كىرپىك قاقپاي باقىلار ەدى.

ءبىراق زامانۋي تەحنولوگيالارعا ارقا سۇيەگەن تەلەارنا قىزمەتكەرلەرى ءقازىر كورەرمەننىڭ ءوزىن ءادىلقازىعا اينالدىرىپ جىبەردى ەمەسپە؟ ءقازىر تەلەارنا ساياساتىنىڭ 50 پايىزىن بەسىكتەن بەلى شىقپاعان بالالار، ەرىك قۋعان جاستار قالىپتاستىراتىن بولعانى جاسىرىن ەمەس. ويتكەنى رەيتينگتى سولار تۇزەدى ەمەس پە؟ ەگەر تەحنيكالىق تۇرعىدان مۇمكىندىك بولسا، «قازاقستان داۋىسىنا» داۋىس بەرگەن ادامداردىڭ اراسىنان ويى مەن ءسوزى ورنىقتى كىسىنى تابۋ قيىن سوعار ەدى. بۇل رەتتە جوبانى ۇيىمداستىرۋشىلار «كوپكە توپىراق شاشپاڭىز» دەپ شۋ ەتە قالۋى مۇمكىن. قالاي دەسەكتە، بۇل ايداي انىق دۇنيە. ماسەلەن، جوبادا جەڭىسكە جەتكەن باۋىرجان رەتبايەۆتىڭ ونەردەگى ۇستازى، ءانشى لۇقپان جولداسوۆ «قازاقستان داۋىسى» جوباسى جۇرگەن ساتتە شاكىرتىنە مۇلدە داۋىس بەرمەگەنىن ايتتى. كاسىبي ءانشىنىڭ بۇل سوزىنەن كەيىن بۇل جوبا شىنىمەندە "قازاقستان داۋىسىن" ايقىندايتىنداي بيىك ونەر دوداسى ەمەس ەكەنىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. ەگەر «قازاقستان داۋىسى» شىنمەن دە جان الىسىپ، جان بەرىسكەن دودا بولسا، ل.جولداسوۆ كىرپىك قاقپاي باقىلار ەدى.

قازىرگى تاڭدا جۇرتتىڭ ءبارى شوۋ باعدارلامالارعا ءۇيىر. سوندىقتان شوۋ باعدارلامالار ارقىلى ۇلتتى ۇيىستىرۋدىڭ جولىن قاراستىرعان ابزال. ۇلتتىق ارنا باسشىلارى جۇرتتى جەر-جەرگە ءبولىپ جەلىكتىرگەنشە، كوپشىلىكتىڭ تاعىلىم تۇيەتىن باعدارلاما دايىنداۋعا كۇش سالسا ءجون بولار ەدى. ءقازىر تەلەارنالاردا ايماقتاردىڭ ونەرىن جارىستىرعان، ەل ىشىنەن تالانتتى انشىگە ىزدەۋ سالعان باعدارلامالاردان اياق الىپ جۇرە المايسىڭ. وسىنداي باعدارلامانىڭ ارقاسىندا ءقازىر انشىلەردەن ءۇي سالاتىن دەڭگەيگە جەتتىك. اۋداندى بىلاي قويعاندا ءقازىر ءار اۋىلدىڭ «جەكە داۋىسى» مەن  «ەكى جۇلدىزى» بار. ەگەر مۇنداي شوۋ باعدارلامالارعا شەكتەۋ قويماساق، تاياۋ بولاشاقتا جۇرتتىڭ ءبارىن تالانتتى انشىگە اينالدىرىپ، «جاڭا ەسىم، جاڭا داۋىستى» شەتەلدەن ەكسپورتتاۋىمىز مۇمكىن.

جاربول كەنت ۇلى.