جىرشى: «قاڭتار وقيعاسىنا» قاتىستى پىكىرلەردى ءۇش توپقا ءبولىپ قاراستىردىم»

Dalanews 17 اقپ. 2022 06:33 783

تاريحتىڭ قويناۋىنا «قاسىرەتتى قاڭتار» اتىمەن ءسىڭىپ بارا جاتقان ەلىمىزدىڭ قالالارىندا ءبىر مەزگىلدە جانە ءبىر موتيۆتە بولعان ەرەۋىلدەردىڭ سوڭى وتە قايعىلى اياقتالعانىن بۇكىل ەل تۇرعىندارى جاقسى بىلەدى.

بەيبىت شەرۋشىلەردىڭ اراسىنا ارانداتۋشى توپتار مەن دەسترۋكتيۆتى باعىتتاعى اسكەري دايىندىقتان وتكەن ءدىن وكىلدەرى بولعانىن دا ەل پرەزيدەنتى  ق.ك. توقايەۆ مالىمدەدى. قازاقتىڭ «ءبىر كۇن ۇرىستىڭ قىرىق كۇن كەسىرى بار» دەگەن ناقىلىنىڭ  ءتالىمدى ەكەنىنە تاعى دا ءبىر كوز جەتكىزدىك. ەلدەگى دۇربەلەڭ قىرشىن جانداردىڭ قازاسىنان بولەك ەل ەكونوميكاسىنا وراسان زور شىعىن اكەلدى.

ءاربىر قالاعا كورىك بەرىپ تۇرعان اسەم عيماراتتار وتقا ورانىپ، ساۋدا ورىندارى جابايىلىقپەن تونالدى. ءبىز قازاقتىڭ مۇڭىن ايتۋعا جينالىپ، قازاقتى توناۋمەن، دانا قازاقتىڭ اتىن كىرلەتۋمەن اياقتادىق.

كەمەل ۇلىنىڭ بۇرا تارتپاي، ءاربىر شەشىمىن ۇلتتىڭ تاعدىرىمەن بايلانىستىرا قابىلداۋىنىڭ ارقاسىندا تىنىشتىعىمىزدىڭ تۇنىعىن شايقاماي، بەيبىت ءومىرىمىزدىڭ بەرەكەسىن ساقتاپ قالدىق. باسپا ءسوز بەتتەرىندە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە «قاسىرەتتى قاڭتار» وقيعاسىنا بايلانىستى قانشاما پىكىرلەردى وقىپ وتىرمىز. جالپى، وسى وقيعا تۋرالى پىكىرلەردى ءۇش توپقا ءبولىپ قاراستىرۋعا بولادى.

ولار، وڭ، تەرىس،ويسىز پىكىرلەر بولىپ بولىنەدى.

وڭ پىكىردى ۇستانۋشىلار كەشەگى شاتتىعىمىزدى شايقاپ كەتە جازداعان دۇربەلەڭدى جەتە ءتۇسىنىپ، مەملەكەت باسشىسىنىڭ شەشىمدەرىنە شىن نيەتىمەن قولداۋ بىلدىرەتىنەر.

ەكىنشى تەرىس پىكىردى قولدايتىندار ءالى دە ارانداتۋشى توپپەن ىمىرالاس، سولاردىڭ قيالىنداعى حاليفاتتى كوكسەۋشىلەر. ءۇشىنشى ويسىز توپتاعىلار الدىڭعى ەكەۋىنە دە قاتىسسىز «تيسە تەرەككە، تيمەسە بۇتاققا» دەپ، قاشقانعا دا، قۋعانعا دا سەرىك بولا سالاتىن ءدۇبارالار.


اقيقاتىنا كەلسەك، تاۋەلسىزدىگىمىزدى قانجىعالاي جازداعان قاڭتار قىرعىنىندا ەل باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى شيرىعا شەشىم قابىلدامسا ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى بۇلىڭعىر ەدى. تارازىنىڭ ەكى باسىندا ءۇمىت پەن كۇدىك سالماق تارتا الماي يتجىعىس جاعدايدا تۇردى. جالعاندىقتىڭ پەردەسىن جىرتىپ، اقيقاتقا تۋرا قاراعان مەملەكەت باسشىسى ەڭ دۇرىس شەشىمىن جاريالاپ، ءسات ءوزى جانىنداي جاقسى كورەتىن ۇلتىن ىقتيمال قاۋىپ-قاتەردەن ساقتاندىرىپ وتىردى.

كەۋدەسىنىڭ قۋىسىنداعى جۇدىرىقتاي عانا يمان ۇياسى ۇلتتىڭ بولاشاعىنا تىنباي جۇمىس جاساي ءبىلدى. ات توبەلىندەي قازاقتى الاپات اپاتتان امان الىپ قالعانى ءۇشىن، بۇل كىسىگە العاۋسىز العىسىمىزدى بىلدىرگەنىمىز ءجون.

تۇمسىعىمىزدىڭ استىندا جانە ءبىزدىڭ جەرىمىزدە بىزگە قارسى جۇمسالاتىن نايزانى ساپتاپ، قارۋدى وقتاپ وتىرعان قانىپەزەر توپتى كورسەدە كورمەگەنسىپ وتىرعان قۇزىرلى ورگانداردىڭ سالعىرتتىعى كەشىرىمگە جاتپايتىن قىلمىس.

اتانىڭ جولىنان اۋىپ، بوتەننىڭ سويىلىن سوعاتىنداردىڭ قاتارى ءالى دە كوپ.

ءتىپتى، مەملەكەتتىك قىزمەتتە وتىرعاندارى قانشاما؟ ولاردىڭ بارلىعى بارماعىن بۇككەن قالپى ءجۇر. ءبارى اككى، ايلالارى تۇلكىنى جەر قاپتىراتىن ءپىرسياندار. ءوز كەزەگىندە ولاردا جازادان جىراق كەتپەسى انىق. اقيقاتتىڭ ادىرناسى تارتىلار كۇن دە الىس ەمەس، سول كەزدە بارىپ اڭعال قازاقتىڭ كوزى كوپ نارسەگە جەتەتىن بولادى.

ءاربىر قالانىڭ كوشەلەرىندە، عيمارتتار الدىندا تۇرعان بەينەجازۋ قۇرىلعىلارى ەرتەڭ-اق ەشكىمنىڭ بەت-جۇزىنە قاراماي شىندىقتى شىجعىرا سويلەيتىن بولادى. ءوز باسىم ءاربىر قالادا لاڭكەس سودىرلاردىڭ بولعانىنا كۇپىر ايلامايمىن.

ولار، قازاقتىڭ تىنىشتىعىن بۇزىپ، ەگەمەندىگىن ەنشىلەگىسى كەلگەن ءدىني جات اعىم وكىلدەرى ەكەنى انىق. «كورگەن كوزدە جازىق جوق»، وعان كوگىلدىر ەكراننان بەرىلىپ جاتقان بەينەروليكتەردەن كۋا بولىپ وتىرمىز.

قاھارلى قاڭتار از عانا ۋاقىت ىشىندە «ەل»، «جەر» دەگەن قاسيەتتى ۇعىمداردىڭ ءقادىرىن ءتۇسىندىردى. ونىڭ سەبەبىن، جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردى جىپكە تىزبەي-اق، الداعى ۋاقىتتا وسى كەمشىلىكتەردى جويۋ جانە ۇرپاعىمىزدىڭ دۇرىس تاربيەلەنۋى ءۇشىن نە ىستەۋىمىز كەركە؟

ەل ىشىندەگى وزىندىك ويى جەتىلگەن ۇلتجاندى تۇلعالاردى قاتىستىرا وتىرىپ، ۇلتتىق يدەولوگيانى قالىپتاسۋىنا، قوعامدىق سانانىڭ بيىك دەڭگەيگە جەتۋىنە دەن قويۋىمىز كەرەك. ۇلتتىق ءتالىمدى ءسىڭىرۋ بەسىكتەن باستالارىن بارشا سانالى جان يەسى بىلەدى.

تاۋەلسىزدىك العالى ەلىمىزدە ەكونوميكا ءبىرىنشى ورىننان تۇسكەن ەمەس. سونىڭ زاردابىن ءالى ءبىراز ۋاقىت تارتاتىن بولامىز. سەبەبى، ەكونميكالىق كوزقاراستاعى ۇرپاق قالىپتاسىپ ۇلگەردى. ولاردى رايىنان قايتارىپ، دۇنيەگە تۇماندانعان كوزىن اشۋ دا ۇلكەن ەڭبەكتى قاجەت ەتەدى.


سوندىقتان، رۋحانياتتى ياعني، يدەولوگيانى ءبىرىنشى ورىنعا شىعارۋىمىز كەرەك. ەگەر، ەلدىڭ ورتاق تۇسىنىگى، مۇددەسى قالىپتاسسا ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىز ارقىلى ۇرپاق تاربيەلەنەدى. ولار، «بولاشاق» باعدارلاماسىمەن جەر شارىنداعى بەدەلدى وقۋ ورىندارىنا بارىپ، شۇرايلى جەردەن بوكسەسىن كوتەرە الماي قالىپ قويمايدى، ۇرپاققا تيەسىلى قازبا بايلىقتارىمىزدى تالان-تاراجعا سالمايدى جانە وتانىنا وپاسىزدىق جاسامايدى. ۇلتتىق تاربيەمەن سۋسىنداعان كەلەلى ۇرپاقتىڭ بەت-بەينەسى مۇلدە بولەك بولار ەدى.

بەرىك سايماعانبەتوۆ، جىرشى، ق ر مادەنيەت قايراتكەرى توسبەلگىسىنىڭ يەگەرى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار