جەكە ينۆەستورلار ىنتاسىنىڭ جويىلۋى ەكونوميكاداعى تۇراقتى كەدەرگىلەردى كورسەتەدى - ساراپشى

كامشات تىلەۋحان 21 تام. 2025 12:24

2025 جىلعى قاڭتار–شىلدە ايلارىندا نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيالار ءوسىمى (نكي) وتكەن جىلدىڭ وسىنداي كەزەڭىندەگى 19،3% كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا 16،1%-عا دەيىن باياۋلادى. Halyk Finance ساراپشىلارى بۇل وتكەن جىلدىڭ تومەن بازالىق اسەرىنىڭ بىرتىندەپ سارقىلۋىمەن بايلانىستى ەكەنىن ايتادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

"28 شىلدەدە جاريالانعان 2024 جىلعى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى تۋرالى جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ (جاپ) ەسەبىندە اتاپ كورسەتىلگەندەي، 2024 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىندا ەكونوميكانى ىنتالاندىرۋعا باعىتتالعان بيۋدجەت قاراجاتىن يگەرۋ پروسەسىندە ايتارلىقتاي باياۋلاۋ بايقالعان. تومەن بازالىق اسەردىڭ تولىق سارقىلۋىنا بايلانىستى نيك ءوسىمى جىلدىڭ سوڭىنا قاراي ايتارلىقتاي باياۋلايدى دەپ كۇتەمىز"، - دەيدى Halyk Finance اناليتيكالىق ورتالىعىنىڭ اعا ساراپشىسى سانجار قالداروۆ.

نيك-تىڭ نەگىزگى ءوسىمىن ءبىلىم بەرۋ سالاسى، وڭدەۋ ونەركاسىبى، سونداي-اق كولىك سەكتورى قامتاماسىز ەتتى، ال تاۋ-كەن سەكتورىندا قۇلدىراۋ ساقتالۋدا. اعىمداعى ءوسىم، كوبىنەسە شەكتەۋلى مەملەكەتتىك رەسۋرستارعا سۇيەنەدى، بۇل مۇنداي ينۆەستيسيالاردىڭ تۇراقتىلىعىن تومەندەتەدى. سونىمەن قاتار، ينۆەستيسيالارداعى جەكە سەكتور مەن بانكتەردىڭ ۇلەسى تومەندەۋدى جالعاستىرۋدا. ۇزاق مەرزىمدى دامۋ ءۇشىن جەكە جانە شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردىڭ اعىنىن ىنتالاندىرۋ، قۇرىلىمدىق تەڭگەرىمسىزدىكتەردى تەڭەستىرۋ، سونداي-اق عىلىمدى قاجەتسىنەتىن ەكونوميكانى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن يننوۆاسيالارعا، بىلىمگە جانە زەرتتەۋ ينفراقۇرىلىمىنا ينۆەستيسيالاردى ۇلعايتۋ ماڭىزدى.

"2025 جىلعى قاڭتار–شىلدە ايلارىندا قازاقستاندا نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيالار 16،1%-عا ءوستى، بۇل ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتىڭ (+19،3%) ناتيجەلەرىمەن سالىستىرعاندا ءبىرشاما باياۋلاۋ بارىن كورسەتەدى، ءبىراق وتكەن جىلدىڭ ۇقساس كورسەتكىشىن (جىلىنا +0،4%) ايتارلىقتاي باسىپ وزدى. بۇل رەتتە بيۋدجەت پەن جەكە قۇرىلىس سالۋشىلاردىڭ قاراجاتىن ەسەپكە الماعاندا، ينۆەستيسيالاردىڭ ءوسىمى ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتىڭقارقىنىن قايتالاي وتىرىپ، جىلىنا 8،4%-دى قۇرادى. اعىمداعى ۇردىستەر وتكەن جىلعى تومەن بازانىڭ اسەرىن، بيۋدجەتتىك سەكتورلارداعى ينۆەستيسيالاردىڭ ايتارلىقتاي ءوسۋىن، سونداي-اق مەملەكەتتىك ينفراقۇرىلىمدىق سالىمداردىڭ كەڭەيۋىن كورسەتەدى"، - دەيدى ساراپشى.

2025 جىلدىڭ جەتى ايى بارىسىندا ينۆەستيسيالاردى قارجىلاندىرۋدىڭ باسىم كوزى شارۋاشىلىق جۇرگىزۋشى سۋبەكتىلەردىڭ مەنشىكتى قاراجاتى بولدى، ولاردىڭ ۇلەسى 2025 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىنداعى 64،6%-بەن سالىستىرعاندا 64،0%-دى قۇراپ، 2024 جىلعى وسىنداي كەزەڭدەگى 68،5% كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا ازداپ تومەندەدى. بۇل رەتتە بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ ۇلەسى 2024 جىلعى قاڭتار – شىلدەدە ايىمەن سالىستىرعاندا (17،6%) 2025 جىلعى قاڭتار-شىلدەدە 22،4% - عا دەيىن ءوستى. قاراستىرىلىپ وتىرعان كەزەڭدە بانكتىك نەسيەلەردىڭ ۇلەسى دە ازايدى، ونسىز دا سالىستىرمالى تۇردە تومەن 3،7% -دان 3،5%-عا دەيىن. بۇل جەكە ينۆەستيسيالاردى مەملەكەتتىك ينۆەستيسيالاردىڭ ىعىستىرىپ جاتقانىنىڭ جالعاسىن تانىتادى. ايتا كەتۋ كەرەك، مەنشىكتى قاراجات ساناتى، كوبىنەسە كۆازي-بيۋدجەتتىك قاراجات بولىپ تابىلاتىن مەملەكەتتىك كومپانيالاردىڭ قاراجاتىن قامتيدى.

ەلەكترمەن جابدىقتاۋ مەن سۋمەن جابدىقتاۋداعى نيك-تىڭ ءابسوليۋتتى ماندەگى ءوسىمى ءىشىنارا تومەن بازانىڭ ەسەبىنەن، تيىسىنشە 203 ملرد (جىلىنا: +40،1%) جانە 81 ملرد (جىلىنا: +28،0%) تەڭگەنى قۇرادى. بۇل رەتتە سۋمەن جابدىقتاۋدا سالىمداردىڭ نەگىزگى بولىگىن (64،0%) بيۋدجەتتىك قارجىلاندىرۋ قامتاماسىز ەتتى. سونىمەن قاتار، اۋىلشارۋاشىلىعى سالاسىندا نيك جىلىنا 109 ملرد تەڭگەگە نەمەسە سالىستىرمالى تۇردە جىلىنا 27،0%-عا (7ا2024 ءۇشىن -19،4%) ءوستى، بۇل سالاداعى قالپىنا كەلتىرۋ پروسەستەرىمەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن.

نيك-تىڭ قاتتى قۇلدىراۋى تاۋ-كەن سەكتورىندا بايقالۋدا، ماسەلەن 2025 جىلدىڭ جەتى ايىنداعى ينۆەستيسيالار كولەمى 2024 جىلدىڭ ۇقساس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 290 ملرد تەڭگەگە قىسقاردى. اتاپ ايتقاندا، بۇل تەڭىزدە كەلەشەك جوباسىنىڭ اياقتالۋىنا بايلانىستى بولدى، بۇل رەتتە جاقىن ماڭدا مۇنداي ءىرى جوبالار ءالى قولعا الۋ كوزدەلمەيدى. نيك-تىڭ تومەندەۋى كونسالتينگ سالاسىندا دا بايقالادى: جىلىنا 56،6%  نەمەسە 43 ملرد تەڭگە، بۇل وتكەن جىلدىڭ ديناميكاسىنا قاتتى قايشى كەلەدى (7ا2024 ءۇشىن جىلدىق +70،1%).

"جالپى، اعىمداعى جىلدىڭ قۇرىلىمدىق تەندەنسيالارى الاڭداۋشىلىق تۋعىزادى. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ينۆەستيسيالاردىڭ ءوسىمى جەدەلدەدى، الايدا ول نەگىزىنەن مەملەكەتتىك شىعىستاردىڭ ءوسۋى، ينفراقۇرىلىمدىق جانە الەۋمەتتىك جوبالاردى ىسكە اسىرۋ جانە وتكەن جىلدىڭ تومەن بازاسى ەسەبىنەن جۇزەگە استى. بۇل رەتتە جەكە سەكتوردىڭ ءرولى تومەندەۋدى جالعاستىرۋدا. جەكە ينۆەستورلار قىزىعۋشىلىعىنىڭ باسەڭدەۋى ەكونوميكاداعى تۇراقتى كەدەرگىلەردى كورسەتە الادى: جوعارى پايىزدىق مولشەرلەمەلەر، ەكى تاڭبالى ينفلياسيا، ينۆەستورلاردىڭ ساقتىعى، ينستيتۋسيونالدىق شەكتەۋلەر. بانكتىك نەسيەلەر دە ءوسىمدى قارجىلاندىرۋعا قاتىسپايدى. ناتيجەسىندە ەكونوميكا شەكتەۋلى مەملەكەتتىك قاراجاتقا كوبىرەك سۇيەنەدى، بۇل قىسقا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا ءوسىمدى قولداعانىمەن، ءبىراق ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا دامۋدىڭ تۇراقتىلىعىنا ءقاۋىپ توندىرەدى. جوعارىدا اتاپ وتكەنىمىزدەي، ينۆەستيسيالاردىڭ جوعارى دەڭگەيىن ساقتاۋ جانە كەيىنگى جىلدارى ەكونوميكانى تەحنولوگياعا كىرىكتىرۋدى كۇشەيتۋ ءۇشىن قازاقستانعا جەكە جانە شەتەلدىك سالىمداردىڭ اعىنىن ىنتالاندىرۋ، تەڭگەرىمسىزدىكتەردى تەڭەستىرۋ جانە بيزنەس ءۇشىن نەعۇرلىم قولايلى جاعدايلار جاساي وتىرىپ، ينۆەستيسيالىق پروسەستەگى مەملەكەتتىڭ ۇلەسىن بىرتىندەپ تومەندەتۋ ماڭىزدى. سونىمەن قاتار، عىلىمدى قاجەتسىنەتىن ەكونوميكانى قۇرۋ ءۇشىن يننوۆاسيالارعا، ءبىلىم بەرۋگە جانە ىشكى زەرتتەۋ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا ينۆەستيسيالاردى ۇلعايتۋ ماڭىزدى، بۇل تەحنولوگيالاردى جاي ەنگىزىپ جانە ونى كوبەيتىپ قانا قويماي، ءوز ونىمدەرىمىز بەن شەشىمدەردى قۇرۋعا كوشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى"، - دەيدى سانجار قالداروۆ.

بۇعان دەيىن كولىك ءمينيسترى نۇرلان ساۋرانبايەۆ قتج-نىڭ مودەرنيزاسيالاۋ جۇمىستارىنا بجزق-نىڭ اقشاسىن الماعانىن ايتقان بولاتىن. بۇل باعىتتا شەتەلدىك بانكتەردەن سۋبسيديالانعان نەسيەلەر تارتىلعان كورىنەدى.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار