سوڭعى كەزدەرى جالپى ادەبي ورتادا، نە بولماسا بەيرەسمي كەزدەسۋلەردە، وقىرماندار ورتاسىندا ۇنەمى قايتالانىپ قويىلىپ كەلە جاتقان ءبىر ساۋال بار. بۇگىنگى ساياسيلانعان تىلمەن ايتقاندا، «قازاق ادەبيەتى باسەكەگە قابىلەتتى مە؟ قابىلەتتى بولسا، وزگەلەر تۇگىل، ءوزىمىز تۇششىنىپ وقيتىن بىرەگەي تۋىندىلار تاۋەلسىزدىك كەزىندە نەگە جازىلمايدى؟». وسى سۇراقتىڭ جاۋابىن ءار قىرىنان قوزعاۋعا بولادى. مەنىڭشە، اۋەلگىسى ادەبيەتتانۋ عىلىمىنىڭ تىم قاساڭدىعى، ەسكىلىگى.

ونەردىڭ قاي سالاسىنىڭ بولسا دا وزىندىك تەورياسى بار. ارينە، ول دا اينىمالى، وزگەرمەلى. كەشەگى كەڭەستىك كەزەڭدە قالانعان ونەرتانۋشىلىق مەكتەپ - ءبارىبىر بۇگىنگى ۋاقىتقا جاۋاپ بەرە المايدى. ايتالىق، ادەبيەتتانۋ عىلىمىندا قىزىل يمپەريانىڭ يدەولوگيالىق بوياۋى قويۋلىعى سونداي، ءاربىر شىعارمانىڭ استارىنان قوعامدىق، الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى ىزدەيتىن، سول ارقىلى كەڭەستىك جۇيەگە قىزمەت ەتكىزۋگە ۇرىنعان توم-توم تالداۋلار، ديسسەرتاسيالار، سىني ەڭبەكتەر جەتەرلىك. «كەڭەستىك شىندىقتىڭ» كەسىرىنەن قانشاما شىعارمالار كوركەمدىك تۇرعىدان اقسادى دەسەڭىزشى. ادەبيەتتانۋ عىلىمى سولاي قۇرىلعاندىقتان، قالامگەرلەر دە بىرتە-بىرتە سانالى تۇردە ءار شىعارماسىنا كەڭەستىك «مەنتاليتەتتى» كىرگىزۋگە تىرىسقان. بۇل سول داۋىردە ءومىر سۇرگەن قاي اقىن-جازۋشىنىڭ شىعارمالارىن وقىساڭىز دا بايقالادى. بۇل وتكەن ءداۋىردى جوققا شىعارۋ ەمەس، ولاردى كىنالاۋ دا ەمەس، بۇل بار بولعانى ولاردىڭ قانداي داۋىردە ءومىر سۇرگەنىن ەسكە الۋ عانا. دەمەك، ادەبيەت تەورياسىنىڭ قالامگەرلەردىڭ قالىپتاسۋىنا جاسار ىقپالى بولەك. ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز، ادەبيەتتەگى بۇگىنگى سىننىڭ ماسەلەسى. يا، ادەبيەت تەورياسى كەمەلدەنبەي، ادەبي سانانىڭ كەمەلدەنۋى، جەتىلۋى نەعايبىل. ءبىراق، ەڭ وكىنىشتىسى، بىزدەگى ادەبي سانا وتكەن عاسىردىڭ بەلورتاسىنداعى نۇكتەسىنەن ءالى جىلجي قويعان جوق. سوندا بۇگىنگى سىنشىلارىمىز، ادەبيەتتانۋشىلارىمىز، بىلدەي ءبىر اكادەميانىڭ ءمۇيىزى قاراعايداي اكادەميكتەرى مەن دوكتورلارى، عىلىم كانديداتتارى قايدا قالادى دەيسىز عوي. كەشىرەرسىز، ەگەر تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعىنىڭ وپشەلەسىندە جاڭا عىلىم كانديداتتارى، دوكتورلار مەن اكادەميكتەردىڭ سانى ارتسا، ول وسى سالاداعى ايرىقشا ىزدەنىستىڭ، زامانعا بەيىمدەلۋدىڭ، جاڭا سانانى قالىپتاستىرۋدىڭ كوىرىنىسى ەمەس. بۇل دا كەشەگى جاڭارماعان سانامەن، جاڭارماعان تەوريامەن جۇزەگە اسقان بۇگىنگى «جەتىستىگىمىز». تۇرسىن جۇرتباي اعامىزشا ايتقاندا، «جالعان عىلىمنىڭ» جارقىن ۇلگىسىنىڭ ءبىر پاراسى. ادەبيەتتانۋ ءبىراز كەمشىلىكتەردەن، «قىزىل شاپانىنان» ارىلعان شىعار. ءبىراق ءقازىر ءبىز «سارى شاپان» كيىپ الدىق تا، «ءبىز جاڭاردىق» دەپ جار سالدىق. مۇلدە ولاي ەمەس. بۇل سوزىمە كەلىسپەسەڭىز، ايتىڭىزشى، بىزدە ءدال قازىرگى ۋاقىتتا ادەبي پروسەستى ەلەپ-ەكشەۋگە قاۋقارلى كىم بار؟ مەنىڭ ەسىمە ەشكىم تۇسپەي تۇر.

تۇرسىنجان شاپاي اعامىزدى اتاۋىڭىز كۇمانسىز. ءوز باسىم تۇرسىنجان اعانىڭ ساركازمدىك شەنەۋمەن جازىلعان ءبىراز ماقالالارىن، كوركەم اڭگىمەلەرىن بىلەمىن جانە شىعارماشىلىق الەمىمىزدەگى وزىندىك ورنىن دا جوعارى باعالايمىن. دەگەنمەن، سوڭعى كەزدەرى زەردەلى ماقالالارىن كورە الماي ءجۇرمىز. بۇرىنعىدلارىنىڭ كوبىندە ەسكى سارىن باسىم. ءامىرحان مەڭدەكە مە؟ جوق. سەبەبى، ول كىسى دە ءار شىعارمانىڭ استارىنان قوعامنىڭ تۇيتكىلدى ماسەلەلەرىن، دەرتىن، سونى قالاي جەتكىزگەنىن ىزدەۋدەن ارىعا بارا العان ەمەس. شىعارمانىڭ ءوزى ايتىپ تۇرعاندى «و، مىنانى ايتىپ تۇر عوي» دەۋ بىزدىڭشە، ادەبيەت سىنشىسى كوتەرەر جۇك بولماسا كەرەك. بۇل بەلگىلى ءبىر شىعارمانى الا وتىرىپ، ءوزىڭنىڭ كۇندەلىكتى قوعامنان كورگەن-بىلگەنىڭدى، كوكىرەگىڭدەگى زاپىراندى وقىرمانعا جەتكىزۋدىڭ ەڭ وڭاي ءتاسىلى عانا. سوڭعى كەزدەرى «ادەبيەت سىنشىسى» دەگەن تىركەستى فاميليالارىنىڭ سوڭىنا تىركەپ جۇرگەن ءبىراز قالامگەرلەردى وسىعان جاتقىزۋعا بولادى. امانگەلدى كەڭشىلىكتىڭ «ءسوز پاتشاسى» اتتى كىتابىن وقىپ وتىرىپ، بۇعان كوزىڭ جەتە تۇسەدى. سوندا قازاقتىڭ اقىندارىنىڭ ءبارى قوعامىمىزدى مىنەپ-سىناپ، اششى وكسىگىن اقتارىپ جۇرگەن بولدى عوي دەپ ويلاۋىڭىز دا كادىك. اۋەلى ادەبيەتتىڭ ءاۋ باستاعى مىندەتى نە ەدى؟ «اقىندار ءوز قوعامىن جىرلاماي، ونىڭ قالتارىس-بۇلتارىسىنداعى كەلەڭسىز جايتتاردى بۇكپەسىز ايتپاي، قالاي اقىن بولادى» دەۋىڭىز مۇمكىن. دۇرىس ايتاسىز. ءبىراق بۇل اقىنداردىڭ ازاماتتىق پوزيسياسى عانا. ونى ءوزىنىڭ ماقالالارىندا ايتسا، جەرىنە جەتكىزە ءسوز ەتسە قۇبا-قۇپ. ايتپەسە، ايعاي-اتتاننىڭ ءبارى ولەڭ بولسا، ەكىنىڭ ءبىرى اقىن بولىپ شىعۋعا قۇقىلى. بۇل جايلى توقتالىپ وتىرعان سەبەبىمىز، وسى سەكىلدى «سىني ماقالالاردىڭ» كوپتىگىنەن ءقازىر وقىرمان قاۋىم شاتاسىپ ءبىتتى. ولار ولەڭنەن كوركەمدىك، استارلىلىلىق، ويلىلىق، كەرەك دەسەڭىز، كۇڭگىرتتىك ىزدەپ اۋرە بولمايدى. ىم مەن مەڭزەۋدى قاجەتسىنبەيدى.ودانشا پالەنشە تۇگەنشەيەۆ قۇساپ قوعامنىڭ ءىرىڭدى تۇستارىن نەگە اشىقتان اشىق ىرەپ-ىرەپ تاستامايدى دەپ جاتىپ كەپ سوگەدى. بۇل كيەلى پوەزيانىڭ اششى بولسا دا قازىرگى وقىرماندار ساناسىنداعى كورىنىسى. ايتىس پەن جازبا پوەزيانىڭ كوتەرەر جۇگى، ەرەكشەلىگى مۇلدەم باسقا ەكەنىن دە ۇمىتىپ قالدىق. بۇعان ەڭ باستى كىنالى دە ءوزىمىز. ادەبي سىننىڭ مۇلدەم جوقتىعى. ءبىز قارا تانىعاننىڭ ءبارى كوركەم ادەبيەتتى تۇششىنىپ وقىپ، ونىڭ استارىنا ءۇڭىلىپ، جان-دۇنيەسىنە كەرەكتىسىن ىزدەۋگە مىندەتتى ەمەس ەكەنىن دە بىلەمىز. اڭگىمە ولار تۋرالى ەمەس. بىزدىكى ادەبيەتكە جاڭادان كەلىپ جاتقان جاس بۋىن وكىلدەرىنىڭ ادەبي تۇيسىگىن جەتىلدىرۋ ءۇشىن ادەبيەت تەورياسىنىڭ، ادەبي سىننىڭ اسا قاجەتتىلىگىن ءسوز ەتۋ. مۇنى دۇرىس جولعا قويمايىنشا، مىنا الاۋلايىمىزبەن جۇرەر بولساق، الداعى ونشاقتى جىلدا قازاق ادەبيەتىنەن تولىققاندى كوركەم شىعارما كۇتۋ بەكەرشىلىك.

ءبىز قارا تانىعاننىڭ ءبارى كوركەم ادەبيەتتى تۇششىنىپ وقىپ، ونىڭ استارىنا ءۇڭىلىپ، جان-دۇنيەسىنە كەرەكتىسىن ىزدەۋگە مىندەتتى ەمەس ەكەنىن دە بىلەمىز. اڭگىمە ولار تۋرالى ەمەس. بىزدىكى ادەبيەتكە جاڭادان كەلىپ جاتقان جاس بۋىن وكىلدەرىنىڭ ادەبي تۇيسىگىن جەتىلدىرۋ ءۇشىن ادەبيەت تەورياسىنىڭ، ادەبي سىننىڭ اسا قاجەتتىلىگىن ءسوز ەتۋ. مۇنى دۇرىس جولعا قويمايىنشا، مىنا الاۋلايىمىزبەن جۇرەر بولساق، الداعى ونشاقتى جىلدا قازاق ادەبيەتىنەن تولىققاندى كوركەم شىعارما كۇتۋ بەكەرشىلىك.

قايتا ارنامىزعا تۇسەلىك. تاعى كىم بار؟ ءامىرحان بالقىبەك اعامىزدىڭ ءبىراز ماقالالارىنان حاباردارمىز. ول كىسىنىڭ ادەبي ماقالالارى نەگىزىنەن سالىستىرمالى تۇردە جازىلاتىندىقتان، وقىرماندى ويلىلىققا، كوپ بىلۋگە جەتەلەيتىنى داۋسىز. الايدا ول ادەبيەت سىنشىسى ەكەندىگىن بىلدىرمەيدى. تانىم مەن تۇيسىككە سۇيەنە وتىرىپ، تاريحي وقيعالاردىڭ استارىنا سۇڭگۋ ارقىلى بەلگىلى ءبىر شىعارمالاردى تۇسىندىرۋگە بولاتىندىعى ايقىن. دەسە دە، كوركەم ادەبيەتتىڭ قىرى مەن سىرى مىڭ قاتپار بولعاندىقتان، تازا سىنشىلىق ءداستۇر كەرەك. بىزدە ونداي مەكتەپ مۇلدەم جوق دەسەك تە بولاتىنداي. اسقار سۇلەيمەنوۆتىڭ ايرىقشا ماقالالارىن، مۇقامەتجان قاراتايەۆتىڭ كەيبىر ەڭبەكتەرىندەگى ىزدەنىس سوقپاقتارىن، زەينوللا سەرىكقالييەۆتىڭ دەگدار سىندارىن، ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ بەلگىلى قالامگەرلەرگە ارنالعان ساناۋلى ماقالالارىن قوسپاعاندا، بىزدە ادەبيەت تەورياسى ءالى قالىپتاسقان جوق دەپ كەسىپ ايتۋعا نەگىز بار. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ءوز باسىم وقىپ تۇشىنعان ماقالانىڭ ءبىرى تالاسبەك اسەمقۇلوۆتىڭ «ابايدىڭ ۇلى جۇمباعى» اتتى كولەمدى تالداۋى مەن ارداق نۇرعازى ۇلىنىڭ «جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ» اتتى اقىن ولەڭدەرىن پايىمداۋى. «ابايدىڭ ۇلى جۇمباعىن» وقىساڭىز بۇرىن ءسىز وقىپ جۇرگەن ساناڭىزداعى ابايدىڭ ءوزىڭىز ويلاعاننان اناعۇرلىم تەرەڭدە ەكەنىن بىلە تۇسەسىز جانە اقىن شىعارماشىلىعىنا ءۇڭىلۋ ءۇشىن ونىڭ ءاربىر ءسوزىنىڭ ءمان-ماعىناسىنىڭ كوكەيىڭىزدەگى مانىنەن الدەقايدا ارىدا جاتقانىن باجايلايسىز دا، ءوزىڭىزدىڭ تىم تاياز ويلايتىنىڭىزعا ناليسىز. سەنبەسەڭىز، وقىڭىز! وكىنبەيتىنىڭىزگە كەپىلدىك بەرەمىن. «جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ» اتتى ماقالا جۇمەكەن تۋرالى جازىلعان بارلىق سىني ماقالالاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ۇزدىگى دەپ اشىپ ايتۋعا بولادى. ءا. كەكىلبايەۆتىڭ «مەنىڭ توپىراعىم» اتتى اقىن جىر جيناعىنا جازعان العىسوزىنە پارا-پار جاڭا تالداۋ مەن پايىمداۋدىڭ توسىندىعى ۇشتاسقان. وسىنداي بىرەن-ساران ماقالانى عانا اتاۋعا بولاتىن شىعار. ونداي تانىمدىق-فيلوسوفيالىق تۇرعىدان جازىلعان تالداۋلاردىڭ ازدىعى ادەبي سىننىڭ جۇتاڭدىعىن كورسەتەدى. سوندىقتان دا بىزدەگى ادەبيەتتانۋ عىلىمى كوركەم ادەبيەتتىڭ كوكجيەگىن بارلاۋ ءۇشىن جاس سىنشىلاردى دايىنداۋلارى كەرەك. ولارعا ەڭ الدىمەن بەلگىلى ءبىر شىعارمانى تالداتپاس بۇرىن «قازاق ادەبيەتتانۋىنىڭ اكادەميالىق جيناعىن» قۇراستىرىپ، ايرىقشا بيىك ورەدە جازىلعان ماقالالاردى وقىتقان ابزال-اق (قازۇۋ-دەگى «ادەبيەتتانۋ» ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەندەردىڭ ادەبي ورتاعا ارالاسپاق تۇگىل، وقۋ بىتىرگەسىن ءىزىم-عايىم بولاتىندىعى، بىزدەگى وقۋ ورىندارىنىڭ كاسىبيلىگىنىڭ قاي دەڭگەيدە ەكەنىن بىلدرەدى. ول بولەك اڭگىمە). ول جيناققا «سىنشى» اتاعىن العانداردىڭ ءبارىنىڭ جازعان دۇنيەسىن تىركەمەي، ساناۋلى، قاداۋ-قاداۋ ماقالالاردى ىرىكتەسە، جاراسار ەدى.

ولارعا ەڭ الدىمەن بەلگىلى ءبىر شىعارمانى تالداتپاس بۇرىن «قازاق ادەبيەتتانۋىنىڭ اكادەميالىق جيناعىن» قۇراستىرىپ، ايرىقشا بيىك ورەدە جازىلعان ماقالالاردى وقىتقان ابزال-اق (قازۇۋ-دەگى «ادەبيەتتانۋ» ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەندەردىڭ ادەبي ورتاعا ارالاسپاق تۇگىل، وقۋ بىتىرگەسىن ءىزىم-عايىم بولاتىندىعى، بىزدەگى وقۋ ورىندارىنىڭ كاسىبيلىگىنىڭ قاي دەڭگەيدە ەكەنىن بىلدرەدى. ول بولەك اڭگىمە). ول جيناققا «سىنشى» اتاعىن العانداردىڭ ءبارىنىڭ جازعان دۇنيەسىن تىركەمەي، ساناۋلى، قاداۋ-قاداۋ ماقالالاردى ىرىكتەسە، جاراسار ەدى.

ايتا بەرسەك ءسوز كوپ. بۇگىن پوەزيامىز وركەندەپ، دامىپ كەتتى دەيتىندەر بارشىلىق. ول قالاي دامىدى، قاي باعىتتا دامىپ بارادى، نەگىزگى ەرەكشەلىگى، بۇرىنعى پوەزيادان ارتىقشىلىعى ياكي كەم تۇسى قايسى دەگەنگە ەشكىم جاۋاپ بەرمەستەن، وسىلاي ايتادى. تىنىشتىقبەك پەن ەسەنعاليدىڭ مەكتەبىنەن تۇلەگەن بىرەن-ساران جاستىڭ جاقسى ولەڭ جازعانى شىندىق شىعار. ايتكەنمەن، تۇتاس، تولىمدى، اۋقىمدى كەڭىستىگى بار قاي جاستى اتاۋعا بولادى؟ مەنىڭشە، ءارتۇرلى سوقپاقتىڭ بارلىعى جاقسى. ءبىراق ىزدەنىستىڭ يىرىمىنە سۇڭگۋ ءۇشىن دە دۇرىس باعىت-باعدار كورسەتەتىن بوگەنايى بولەك تالداۋلار، تانىمدىق ءمانى زور ماقالالار كەرەك-اق. ەگەر سولاي بولعاندا، بۇگىندە ءوزىن «الەمدىك ورەدە جازامىز» دەپ ويلايتىنداردىڭ تالايىنىڭ جەلى شىعار ەدى الدەقاشان. «اڭقاۋ ەلگە ارامزا مولدا» بولۋدىڭ ادەبيەت ءۇشىن وتكىنشى عانا كەزەڭ ەكەنىن تۇسىنەر دە ەدى...

سونىمەن، بۇل تۋرالى ايتا بەرسەك، تاۋسىلمايتىن اڭگىمە بار: ول جاس قالامگەرلەردىڭ ادەبي بىلىكتىلىگى مەن ءبىلىم دەڭگەيىنىڭ تىم تايازدىعى، اۋدارما ماسەلەسىنىڭ جۇيەسىزدىگى، اۋدارلىعان ۇزدىك تۋىندىلاردىڭ ارتىقشىلىعىن، ءار ەلدەگى ادەبي الەمنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگىن كورسەتۋگە شورقاقتىعىمىز، شەتەل ادەبيەتى دەسە «ولار ءبىزدىڭ قاسىمىزدا كىم ەدى؟» دەپ ءجوندى-جونسىز مۇرىن شۇيىرەتىندىگىمىز، بۇگىنگى الەمدەگى ادەبي اعىمداردىڭ اياق الىسىنان ماقۇرىمدىعىمىز، اعىم دەسە بولدى، تۇرپىدەي جىيىرىلاتىن «شارتتى رەفلەكستىڭ» پايدا بولۋى، اڭگىمەنىڭ ءالقيسساسىن «دۇنيەدە ورىس ادەبيەتىنەن ۇلى ادەبيەت جوق» دەپ باستاۋعا بەيسانالى تۇردە بەيىمدىلىگىمىز، وندا دا وتكەن عاسىردىڭ 50 جىلدارىنان بەرگى الەم ادەبيەتىن تام-تۇمداپ قانا بىلەتىنىمىز، فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى مۇحتار، عابيت، ءسابيت، مۇقاعاليدان بەرگى ادەبي بۋىننىڭ شىعارماشىلىعىنان حابارسىزدىعى، مەكتەپتە ادەبيەتتەن ساباق بەرەتىن ۇستازداردىڭ قازىرگى قازاق ادەبيەتىنەن ەشتەڭە بىلمەيتىندىگى، ادەبي وقۋلىقتاردىڭ كەڭەس كەزەڭىندەگى كۇيىنشە قالۋى، ادەبي پروسەستىڭ كوركەمدىك كوكجيەكپەن ەمەس، تامىر-تانىستىق دەڭگەيدە قالىپتاسۋى، ادەبي باسىلىمداردىڭ «ءشوپ پەن شوڭگەنى» اجىراتپاستان وقىرمانعا بىردەي ۇسىنا بەرەتىندىگى، تالعام تارازىسىنىڭ مۇلدەم تەڭشەلىمسىزدىگى، ت.ب. وسىلاردىڭ ءبارىن رەتكە كەلتىرەر تەتىكتىڭ جوقتىعى مەن ادەبي سانانى قالىپتاستىرۋعا، جاڭارتۋعا كەرەكتى ادەبيەتتانۋ عىلىمىنىڭ باياعى ەسكى ۇلگىدە بولۋى. بۇلاردىڭ ءاربىرىنىڭ وزىندىك ماسەلەلەرى شاش-ەتەكتەن. جۇيەسىزدىكتىڭ مەيلىنشە «وركەندەۋى» ادەبي ورتانى «اۆگييدىڭ اتقوراسىنا» اينالدىرعانى جاسىرىن ەمەس.

فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى مۇحتار، عابيت، ءسابيت، مۇقاعاليدان بەرگى ادەبي بۋىننىڭ شىعارماشىلىعىنان حابارسىزدىعى، مەكتەپتە ادەبيەتتەن ساباق بەرەتىن ۇستازداردىڭ قازىرگى قازاق ادەبيەتىنەن ەشتەڭە بىلمەيتىندىگى، ادەبي وقۋلىقتاردىڭ كەڭەس كەزەڭىندەگى كۇيىنشە قالۋى، ادەبي پروسەستىڭ كوركەمدىك كوكجيەكپەن ەمەس، تامىر-تانىستىق دەڭگەيدە قالىپتاسۋى، ادەبي باسىلىمداردىڭ «ءشوپ پەن شوڭگەنى» اجىراتپاستان وقىرمانعا بىردەي ۇسىنا بەرەتىندىگى، تالعام تارازىسىنىڭ مۇلدەم تەڭشەلىمسىزدىگى، ت.ب. وسىلاردىڭ ءبارىن رەتكە كەلتىرەر تەتىكتىڭ جوقتىعى مەن ادەبي سانانى قالىپتاستىرۋعا، جاڭارتۋعا كەرەكتى ادەبيەتتانۋ عىلىمىنىڭ باياعى ەسكى ۇلگىدە بولۋى.

ادەبي باسىلىمدار دەمەكشى، ەلىمىزدە نە كوپ، ادەبي باسىلىمدار كوپ. اركىم الىنە قاراي شاباتىنى تۇسىنىكتى بولسا دا، وقىرمان ىزدەپ، ءار سانىن كۇتىپ وقيتىن بىردە-بىر باسىلىم جوق. كوركەم پروزا مەن پوەزيانى ۇيىپ-توگىپ بەرگەنىمەن، سول جاريالانعان شىعارمانىڭ وزگەشەلىگى مەن كەمشىن تۇستارىن تۋرالى ءتىس جارمايدى. مۇندايدا وقىرمان ءۇشىن ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ پوۆەسى مەن كەيىنگى جاس جازۋشىلاردىڭ جىن-شايتاندار تۋرالى تالعاۋسىز اڭگىمەلەرىنىڭ ايىرماشىلىعى جوقتاي كورىنۋدى مۇمكىن. قاجەت دەسەڭىز، كوركەم ءماتىننىڭ بىرەگەي ۇلگىسى دەرلىك ءابىش اعامىزدىڭ «حانشا-داريا حيكاياسى» ەمەس، جاستاردىڭ ىبىلىستەرمەن بي بيلەپ، ارۋاقتارمەن سۇيىسەتىن «پوشىمى بولەك» «تۋىندىلارى» اناعۇرلىم قىزىق بولۋى دا عاجاپ ەمەس. كىمنىڭ قالاي جازاتىنى ءوز ەركىندە دەسەك تە، تالعام وسپەيىنشە، ادەبيەتتىڭ ءوسۋى دە قيىن ەكەندىگىن ەسكە سالا كەتۋ بىزدىكى. ال تازا ادەبي پروسەستى باقىلاپ وتىراتىن، اعى مەن قاراسىن، اسىلى مەن جاسىعىن انىقتايتىن گازەت نە جۋرنال جوق. جازۋشىلار وداعىنىڭ قۇرىلتايشىلىعىمەن تورت-بەس جىلدان بەرى «سىن» دەگەن جۋرنال شىعىپ كەلەدى. باس رەداكتورى - باقىت سارىبالا. ادەبي پروسەستى باقىلاپ-بارلاپ وتىرسىن دەپ ارنايى وسى جۋرنالدى شىعارعان بولۋلارى كەرەك. ءبىراق جۋرنالدىڭ اتى بار دا، زاتى جوق. باسىلىمدارعا شىققان بىرەر ماقالانى توپتاستىرىپ بەرۋدەن ۇزاي الماي كەلەدى. جوعارىداعى تولىپ جاتقان ادەبي پروبلەمالاردىڭ وزەگىنە وزىنشە ءۇڭىلىپ، جاستار اراسىنان سىنشىلاردى تاربيەلەۋ، ادەبيەتتانۋشىلاردى ءوسىرىپ شىعارۋعا ءتيىستى باسىلىمنىڭ بۇگىنگى ورەسىنە قاراپ وزەگىڭە ءورت تۇسەدى...

ادەبيەتتانۋ جاڭارماي، جاڭا ەستەتيكالىق ورتا قالىپتاسپاي، ءبىزدىڭ ادەبيەت وركەندەمەك ەمەس. ءبىز قازاق ءتىلىن وزىمىزگە مويىنداتۋ ءۇشىن كۇرەسۋگە ءتيىس حالىققا اينالدىق. ءورىستىلدى قاۋىمدى قازاق ءتىلىنىڭ قۇدىرەتىنە تابىندىرۋ ءۇشىن، شەتەلدى ايتپاي-اق قويالىق، وزىمىزدەگى وزگە ۇلتتاردى ۇيىستىرۋ ءۇشىن قازاق ادەبيەتىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق ورەسى مىعىم، وزگەلەرگە ۇلگى بولارلىق ساپاعا جەتۋى كەرەك. قازىرشە ول مۇمكىن ەمەستەي كورىنەدى...

الاش احمەتبەك