سوڭعى بىرنەشە جىلدا قازاقستاندا جاڭا مەرەكەلەردى ەنگىزۋ تۋرالى بىرنەشە رەت باستاما كوتەرىلدى. دەپۋتاتتار، مينيسترلىكتەر مەن قوعام بەلسەندىلەرى ءوز ۇسىنىستارىن ايتۋدا. قوعام قازاقستاندا قانداي داتالاردى تويلاۋدى ۇسىنىپ جاتىر، شولىپ كورسەك.
ۇلتتىق كيىم كۇنى. بۇل باستامانى ءماجىلىس دەپۋتاتى داۋلەت مۇقايەۆ كوتەردى. حالىق قالاۋلىسى قازاقستاننىڭ ۇلتتىق كيىمىن دارىپتەۋ ماقساتىندا ۇكىمەتكە ۇلتتىق كيىم كۇنىن رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە بەكىتۋ قاجەتتىگىن جەتكىزدى. ماجىلىسمەننىڭ سوزىنە قاراعاندا، ءداستۇرلى كيىم قازاقستاندىقتاردىڭ ۇلتتىق كودىن تاماشا ايشىقتايدى. ول ءوزىنىڭ ارىپتەستەرىن ماجىلىستە ۇلتتىق كيىم ەلەمەنتتەرىن ءجيى كيۋگە شاقىردى. الداعى ۋاقىتتا تەك ناۋرىز مەرەكەسى مەن تاقىرىپتىق شارالارمەن شەكتەلىپ قالماي، ۇلتتىق كيىم كيۋ ءداستۇرىن ۇردىسكە اينالدىرۋ قاجەت.
دەپۋتاتتىڭ ۇسىنىسى 2024 جىلدىڭ 21 اقپانىندا جاسالعان. ازىرگە ۇكىمەتتەن جاۋاپ بولعان جوق.
جاڭا جىلدىڭ ورنىنا ءاز-ناۋرىز (كوكتەمدەگى جاڭا جىل) مەرەكەسىن جوعارى دەڭگەيدە تويلاۋ دا سوڭعى جىلدارى ءجيى ايتىلىپ جاتىر. مۇنى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ تا قولدايتىنىن ءبىلدىردى. «...ءبىر جاعىنان، جاڭا جىل مەن ءۇشىن قاستەرلى مەرەكە ەمەس. ونىڭ ۇستىنە، ءوزىمىزدىڭ ءتول جاڭا جىلىمىز – ءاز-ناۋرىزدى ەستەن شىعارماعان ءجون. بۇل مەيرام – تىرشىلىكتى تۇلەتە كەلەتىن ناعىز تابيعي جىل باسى»، – دەدى مەملەكەت باسشىسى. ول ناۋرىز – جاڭارۋ مەن جاڭعىرۋدىڭ سيمۆولى ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، ءتول مەرەكەمىزدىڭ مازمۇنىن بايىتىپ، ونى بارىنشا ەرەكشەلەپ، جاڭاشا اتاپ ءوتۋىمىز كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىردى. «بۇل قادام قوعامدى ۇيىستىرىپ، ۇلتتىق بىرەگەيلىگىمىزدى ايشىقتاپ، ەل بىرلىگىن نىعايتا تۇسۋگە ىقپال ەتەدى دەپ سەنەمىن»، – دەگەندى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى.
سەنات دەپۋتاتى ءالي بەكتايەۆتىڭ ناۋرىز مەرەكەسىن جاڭا جىل مەرەكەسىمەن سالىستىرعانى بار. ونىڭ مالىمەتىنشە، جاڭا جىلدى تويلاۋ كۇردەلەنىپ، وتباسىلىق مەرەكەدەن «ماتەريالدىق» شاراعا اينالعان. دەپۋتات قازاقستاندا جاڭا جىلدى تويلاۋدىڭ ەرەكشە الەۋمەتتىك-يدەولوگيالىق ءداستۇرىن قالىپتاستىرۋ قاجەتتىگىن جەتكىزدى. ول ەلىمىزدە ناۋرىز مەيرامىن تويلاۋدىڭ ۇلتتىق تۇجىرىمداماسىن قابىلداۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيدى.
سەناتوردىڭ ساۋالى ۇكىمەت باسشىسىنا قاڭتار ايىندا جىبەرىلگەن بولاتىن. بۇعان پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى تامارا دۇيسەنوۆا جاۋاپ بەردى. ۆيسە-پرەمەر دەپۋتات كوتەرگەن ماسەلەنى وزەكتى دەپ سانايدى. ءتيىستى تاپسىرما مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترىنە بەرىلگەن كورىنەدى.
«اعىمداعى جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا ۇيىمداستىرىلاتىن نەگىزگى ءىس-شارالار ازاماتتاردىڭ رۋحاني تاربيەسىن ارتتىرۋعا، قازاق جەرىندەگى تاتۋلىق پەن دوستىقتى نىعايتۋعا، ۇلتتىق بىرەگەيلىك پەن كەلىسىمدى ساقتاۋعا، وتباسىلىق قۇندىلىقتاردى ناسيحاتتاۋعا، قورشاعان ورتانى، تابيعاتتى قۇرمەتتەۋگە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋگە باعىتتالعان. قوعامدا ناۋرىز مەيرامىن تويلاۋ مادەنيەتى جاڭاشا قالىپتاسا باستايدى. ءوز كەزەگىندە مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى ناۋرىز مەيرامىن تويلاۋ بويىنشا ءىس-شارالار جوسپارىن ازىرلەۋدە»، – دەلىنگەن حابارلامادا.
ساپا كۇنى. بۇل مەرەكەنىڭ پايدا بولۋىنا ساۋدا جانە ينتەگراسيا مينيسترلىگىنىڭ تەحنيكالىق رەتتەۋ جانە مەترولوگيا كوميتەتى باستاماشى بولدى. مەرەكەنى قاراشانىڭ ەكىنشى بەيسەنبىسىندە اتاپ ءوتۋ ۇسىنىلدى. ساپا كۇنىندە دۇنيە جۇزىندەگى كومپانيالار بيزنەس-سەمينارلار، پرەزەنتاسيالار سياقتى ءتۇرلى شارالارعا قاتىسادى، قىزمەتكەرلەرگە ارنالعان ۆيكتورينالار مەن كونكۋرستار وتكىزەدى، جەڭىمپازداردى اتاپ وتەدى.
دۇنيەجۇزىلىك ساپا كۇنى 1989 جىلى ەۋروپالىق ساپا ۇيىمى، اقش جانە جاپونيا باستاماسىمەن جىل سايىن قاراشانىڭ ەكىنشى بەيسەنبىسىندە بەلگىلەنەدى. ونى العاش رەت 1990 جىلى بۇۇ ساپانىڭ تابىستى دامۋعا قول جەتكىزۋدەگى ماڭىزدى ءرولى تۋرالى حالىقارالىق حاباردارلىقتى ارتتىرۋ ماقساتىندا جاريالادى.
الايدا، ساپا كۇنى قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا بەكىتىلگەن مەرەكە كۇندەرىنىڭ تىزىمىندە جوق.
مەملەكەتتىك قىزمەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۇنى. بۇل كاسىبي مەرەكەنى ەنگىزۋ تۋرالى باستامانى سيفرلىق دامۋ، يننوۆاسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى 2023 جىلدىڭ اقپانىندا كوتەرگەن بولاتىن. ماقسات – مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىن قولداۋ. مينيسترلىكتىڭ مالىمەتىنشە، ولاردىڭ جالپى سانى 20 مىڭنان استام ادامدى قۇرايدى. 15 ساۋىردە مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ سالاسى قىزمەتكەرلەرى كۇنىن اتاپ ءوتۋ ۇسىنىلدى.
قازىرگى ۋاقىتتا مەرەكە كۇندەرىنىڭ بەكىتىلگەن تىزبەسىنە مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋشىلەر كۇنى كىرمەيدى.
تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۇنى. 2022 جىلدىڭ شىلدەسىندە يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى 16 ءساۋىردى تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق قىزمەتكەرلەرى كۇنىن ەنگىزۋ تۋرالى قاۋلى جوباسىن دايىندادى. ۇسىنىسقا قاتىستى تۇسىندىرمە جازبادا تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ەل تۇرعىندارىن تاۋلىك بويى جىلۋمەن، ەلەكترمەن، سۋمەن قامتاماسىز ەتىپ، كوشە تازالىعىن قاداعالاپ، سونىمەن قاتار ەلىمىزدىڭ تۇرعىن ءۇي قورىن باسقارىپ، كۇتىپ-باپتاپ، سول ارقىلى جاعداي تۋعىزاتىنى اتاپ وتىلگەن. ولار بارلىق ازاماتتار ءۇشىن قولايلى جانە جايلى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن بارىن سالىپ، ەڭبەك ەتەدى.
سونداي-اق ۆەدومستۆو بۇعان دەيىن كەڭەس وداعى كەزىندە تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۇنى ءداستۇرلى تۇردە شىلدە ايىنىڭ ءتورتىنشى جەكسەنبىسىندە اتالىپ وتەتىنىن ەسكە سالادى. وداق ىدىراعاننان كەيىن بۇل مەرەكە رەسەيدە، بەلورۋسسيادا، ۋكراينادا جانە وزبەكستاندا ساقتالىپ قالعان. قازىرگى ۋاقىتتا بەكىتىلگەن مەرەكەلەر تىزىمىندە جوق.
الاش قايراتكەرلەرىنىڭ كۇنى. 2022 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا ءماجىلىس الاش كۇنىن جىل سايىن 12 جەلتوقساندا مەملەكەتتىك دەڭگەيدە اتاپ ءوتۋدى ۇسىنعان بولاتىن. ۇسىنىس الاش وردا قايراتكەرلەرىنىڭ ءرولىن ەرەكشە اتاپ ءوتۋ قاجەتتىلىگىنەن تۋىنداپ وتىر. بۇل ۇسىنىسقا ەكس-پرەمەر-مينيستر ءاليحان سمايىلوۆ بۇل ماسەلە ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ قاراۋىنا ۇسىنىلاتىنىن ايتتى. الاش كۇنى ءقازىر بەكىتىلگەن مەرەكەلەر تىزىمىندە جوق.
سپورت جاتتىقتىرۋشىسى كۇنى. بۇل ۇسىنىستى «قازاقستاندىق سپورتشىلار وداعى» قاۋىمداستىعى جاسادى. ۇيىم قازىرگى ۋاقىتتا مەرەكە بەيرەسمي تۇردە 30 قازاندا تويلانىپ جاتقانىن، ءبىراق كاسىپوداق 7 ساۋىردە - كورنەكتى سپورتشى قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆتىڭ تۋعان كۇنىن جاتتىقتىرۋشىلار كۇنى رەتىندە اتاپ ءوتۋدى ۇسىنىپ وتىرعانىن مالىمدەدى.
قازىرگى ۋاقىتتا بەكىتىلگەن مەرەكەلەر تىزىمىندە جوق.
ايتا كەتەيىك، قازاقستاندا مەرەكەلەر ۇلتتىق، مەملەكەتتىك، كاسىبي جانە باسقالارعا بولىنەدى:
- ۇلتتىق مەرەكەلەر – قازاقستان مەملەكەتتiلiگiنiڭ دامۋىنا ەرەكشە اسەر ەتكەن تاريحي ماڭىزى بار وقيعالاردى اتاپ ءوتۋ ءۇشiن قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بەلگiلەنگەن مەرەكەلەر. ۇلتتىق مەرەكەلەردى تويلاۋ ورتالىق جانە جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگانداردا رەسمي ىس-شارالارمەن (جالعىز ۇلتتىق مەرەكە – 25 قازاندا اتاپ وتىلەتىن رەسپۋبليكا كۇنى) بىرگە جۇرەدى؛
- مەملەكەتتىك مەرەكەلەر – قوعامدىق-ساياسي ماڭىزى بار وقيعالارعا ارنالعان، سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى ءداستۇرلى تۇردە اتاپ وتەتىن مەرەكەلەر. مەملەكەتتىك مەرەكەلەردى تويلاۋ رەسمي ىس-شارالارمەن قاتار ءجۇرۋى مۇمكىن؛
- كاسىبي جانە وزگە دە مەرەكەلەر – ۇلتتىق جانە مەملەكەتتىك مەرەكە مارتەبەسى بەرىلمەگەن، ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارى تويلايتىن مەرەكەلەر.