جامبىل وبلىسىندا «تازا قازاقستان» ەكولوگيالىق اكسياسى كەڭ كولەمدە وتكىزىلۋدە. اكسيا اياسىندا وبلىستىڭ بارلىق اۋداندارىندا قوعامدىق ورىنداردى، كوشەلەردى، بازارلار اۋماعىن، سۋ ايدىندارىنىڭ جاعالاۋلارىن تازارتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.
ءىس-شارالار ەكولوگيالىق مادەنيەتتى ارتتىرۋ، ءورت قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ، قوعامدىق ورىنداردى، كوشەلەر مەن سۋ ايدىندارىن جينالعان قوقىستاردان تازارتۋدى كوزدەيدى.
اكسيا اياسىندا ءبىرقاتار تازالىق شارالارى ۇيىمداستىرىلدى.
اتاپ ايتقاندا، اعىمداعى جىلدىڭ 7 شىلدەسى كۇنى سارىسۋ اۋدانى اۋماعىندا قاتتى جاۋىن-شاشىن سالدارىنان كولبەۋ اعىن قالىپتاسىپ، ءبىرقاتار كوشەدەگى 400-دەن استام ءۇيدىڭ اۋلاسى، 47 ءۇيدىڭ ءىشى مەن 1 مەكتەپتىڭ جەرتولەسىن سۋ الدى. اعىن سۋمەن بىرگە قىرداعى تال-داراقتار مەن قوقىستار اۋىل كوشەلەرىن باسىپ قالدى. وسىعان وراي، «تازا قازاقستان» اكسياسى اياسىندا قازاقتىڭ ەجەلگى سالتىمەن «اسار» ءداستۇرى قولعا الىندى. ياعني، تاراز قالاسى، جامبىل، جۋالى، بايزاق جانە تالاس اۋداندارىنىڭ ەرىكتىلەرى زارداپ شەككەن كوشەلەرگە اسارلاتىپ تازالاۋ جۇمىستارىن جۇزەگە اسىردى. وعان 150-گە جۋىق ازامات قاتىستى.
– اعىن سۋدىڭ سالدارىنان اۋىلداعى اعايىننىڭ ابىگەرگە تۇسكەنى راس. كوشە تولى توپىراق پەن تال-داراقتى تازالاۋ وڭايعا سوققان جوق. وسى ورايدا، قازاقتىڭ كونە ءداستۇرى نەگىزىندە اسارلاتىپ كەلىپ جاتقان وزگە اۋدانداعى باۋىرلارىمىزعا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز. قانداي قيىندىقتى بولماسىن اۋىز بىرشىلىكپەن ەڭسەرگەن ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن بولا بەرسىن، — دەدى سارىسۋ اۋداندىق جاستار ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى اسىلجان پازىلبەكوۆ.
سونىمەن بىرگە باستاۋىن قىرعىز ەلىنەن الاتىن تالاس وزەنىنىڭ جاعالاۋىن قوقىستاردان تازارتۋ جۇمىستارىنا ۆولونتەرلەر تارتىلدى. «جاستار تازا قازاقستان ءۇشىن!» ەكولوگيالىق اكسياسىنا 200-دەن استام ەرىكتى قاتىستى. ولار جاعالاۋداعى شاشىلىپ جاتقان پلاستيك قالدىقتاردى جيناپ، 400 قاپ قوقىستى ارنايى ورىنعا اپارىپ توكتى.
سونىمەن قاتار تاراز قالاسىنىڭ «كوكتەم» القابىندا، بايزاق، قورداي، سارىسۋ اۋداندارىنداعى وبلىستىق جانە اۋداندىق ماڭىزى بار جولداردىڭ بويىندا، ساياباقتار مەن ورتالىق كوشەلەردە قۋراعان شوپتەردى شابۋ جۇمىستارى وتكىزىلدى.
تۇرعىندار اراسىندا تازالىق مادەنيەتىن ارتىرۋ ماقساتىندا بەلسەندى ازاماتتاردىڭ، ۆولونتەرلەردىڭ باستاماسىمەن تاراز قالاسىنداعى تالاس وزەنى، جۋالى اۋدانىنداعى تەرىس وزەنى، «تەرىس-اششىبۇلاق» سۋ قويماسىنىڭ نۇرلىكەنت، قىزىلارىق اۋىلدارىنداعى جاعالاۋلارى قوقىستاردان تازارتىلىپ، بەلسەندى قاتىسۋشىلار ماراپاتتالدى.
سونىمەن بىرگە جامبىل اۋدانى، اسا اۋىلىندا ۆولونتەرلەر اراسىندا كونكۋرس، تالاس اۋدانىندا «تازا كوشە»، «تازا اۋلا» بايقاۋلارى وتكىزىلدى. كونكۋرستارعا اۋلا تۇرعىندارى قاتىسىپ، بەلگىلەنگەن اۋلالار سىنعا ءتۇستى. جەڭىمپازدار باعالى سىيلىقتارمەن ماراپاتتالدى.
بايزاق اۋدانىنىڭ قوستوبە جانە سارىكەمەر اۋىلدىق وكرۋگتەرىنىڭ اۋماعىندا بەلسەندى ازاماتتار، ەرىكتىلەر، دەپۋتاتتار تاراز-سارىكەمەر جولىنىڭ بويى، جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولدارىن تازالاۋ، كوگالداردى شابۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى.
قورداي اۋىلىنىڭ كىرە بەرىسىندە ورنالاسقان «بارىس-2» بازارى نەگىزگى ساۋدا نىسانى بولعاندىقتان، ءارى وزگە ايماقتاردان اۋىر جۇك كولىكتەرى كوپتەپ كەلگەندىكتەن بازار اۋماعى قوقىسقا تولىپ جاتادى. وسىنى ەسكەرىپ، تۇرعىنداردى قورشاعان ورتانى قورعاۋعا ىنتالاندىرىپ، تازا ءارى جايلى ورتا قۇرۋعا باعىتتاۋ ماقساتىندا جاپپاي سەنبىلىك جۇمىستارى ۇيىمداستىرىلدى.
ەرىكتىلەر مەن جەرگىلىكتى تۇرعىندار بازار اۋماعىن قوقىستان تازارتىپ، جول بويىنداعى جانە ساۋدا ورىندارىنداعى ايماقتاردى رەتكە كەلتىردى. سونداي-اق قاتىسۋشىلار بازار ماڭايىنداعى جاسىل جەلەكتەردى سۋعارىپ، اعاشتار مەن گۇلدەردى رەتكە كەلتىرۋ جۇمىستارىن اتقاردى.
جالپى، «تازا قازاقستان» رەسپۋبليكالىق اكسياسى اياسىندا اۋقىمدى جۇمىستار اتقارىلىپ، وعان 500 مىڭنان اسا جامبىلدىق بەلسەندى قاتىسقان. ونىڭ ىشىندە، تۇرعىندار، ارداگەرلەر مەن جاستار، ۇەۇ وكىلدەرى جانە ءتۇرلى مەكەمە قىزمەتكەرلەرى بار.
اكسيا اياسىندا 320 مىڭ م² اۋەجاي، تەمىرجول، اۆتوبەكەتتەر مەن اۆتوبۋس پاركتەرىنىڭ، 206 مىڭ م² وتىن-ەنەرگەتيكا كەشەندەرىنىڭ، 108 مىڭ م² ەمدەۋ ورتالىقتارىنىڭ، 508 مىڭ م² وقۋ ورىندارىنىڭ، 280 مىڭ م² شاعىن جانە ورتا كاسىپورىنداردىڭ اۋماقتارى كۇل-قوقىستان تازارتىلدى. 818 شق كانال مەن ارىق جۇيەسى، 125 مىڭ تۇرعىن ءۇي اۋلاسى جانە 4،5 مىڭ شق كوشە تازالاندى. 60 مىڭعا جۋىق كوشەت وتىرعىزىلدى. 2،4 مىڭ اعاش بۇتالانىپ، 455 مىڭ م² جاسىل جەلەك سۋعارىلدى.
بۇدان بولەك، 60 تاريحي-مادەني ەسكەرتكىش پەن 143 ساياباق، سكۆەر اۋماعىنا تۇراقتى تۇردە تازالىق جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.
12 مىڭ توننا قوقىس شىعارىلدى. تازالىق جۇمىستارىنا 910 بىرلىك تەحنيكا تارتىلدى.
