Aon زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ جۇرگىزگەن جاھاندىق زەرتتەۋىنە سايكەس، سوڭعى ءۇش جىل ىشىندە گەوساياسي تۇراقسىزدىق بيزنەسكە تونەتىن قاۋىپتەر تىزىمىندە جىلدام كوتەرىلىپ، الدىڭعى قاتارعا شىعۋدا. ماسەلەن، ەگەر ول 2023 جىلى 21ء-شى ورىندا بولسا، 2028 جىلعا قاراي ول نەگىزگى تاۋەكەلدەردىڭ بەستىگىنە كىرەدى دەپ بولجانادى. بۇل تۋرالى Telegram-داعى Tengenomika ارناسىنىڭ اۆتورى رۋسلان سۇلتانوۆ ايتادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
اسا ۇلكەن الاڭداۋشىلىق ەۋروپادا، تاياۋ شىعىستا جانە افريكادا تىركەلگەن، وندا اتالعان ءقاۋىپ دەڭگەيى ءۇشىنشى ورىنعا كوتەرىلگەن. ازيا-تىنىق مۇحيتى ايماعىندا جانە سولتۇستىك امەريكادا دا ءقاۋىپ كۇشەيىپ، ۇزدىك بەستىككە جەتتى.
ماماننىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان ءۇشىن گەوساياسي تۋربۋلەنتتىلىك ابستراكتىلىدەن شىنايى قاۋىپكە اينالۋدا. اتاپ ايتقاندا:
- كولىك جانە لوگيستيكا. قازاقستان ءوزىن نەگىزگى ترانزيتتىك كوپىر رەتىندە تانىتادى، الايدا وڭىردەگى تۇراقسىزدىق "جۇڭگو – ەۋروپا" جانە "سولتۇستىك – وڭتۇستىك" دالىزدەرىن بۇزىپ، شىعىنداردى ۇلعايتىپ، باسەكەگە قابىلەتتىلىكتى تومەندەتۋى مۇمكىن.
- سانكسيالىق تاۋەكەلدەر. قازاقستان رەسەي، جۇڭگو جانە ەو اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. سانكسيا رەجيمدەرىن قاتاڭداتۋ ساۋدا مەن قارجىلىق ەسەپ-ايىرىسۋلاردى كۇردەلەندىرىپ، شىعىندى ۇلايتۋدا.
- ينۆەستيسيالار. قازاقستان باسقا دامۋشى نارىقتارمەن كاپيتالعا تالاسىپ، باسەكەلەسەدى جانە گەوساياسي ءدۇدامالدىلىقتىڭ ارتۋى ينۆەستورلار ءۇشىن قوسىمشا كەپىلدىكتەردى تالاپ ەتەدى.
- ەنەرگەتيكا. كەز كەلگەن سىرتقى ساياسي كۇيزەلىستەر بيۋدجەتتىڭ نەگىزگى كىرىس كوزى بولىپ تابىلاتىن مۇناي، گاز جانە ۋران باعاسىنا بىردەن اسەر ەتەدى.
- الەۋمەتتىك سەزىمتالدىق. لوگيستيكا مەن شيكىزاتتىڭ قىمباتتاۋى ينفلياسيانى جەدەلدەتەدى.
"وسى جاعىنان العاندا، قازاقستان ءۇشىن گەوساياسي تاۋەكەلدەر دامۋشى جۇيەلى فاكتورعا اينالۋدا. تۇراقتىلىق ءۇش قادامدى قاجەت ەتەدى: نارىقتار مەن جەتكىزىلىم جولدارىن ءارتاراپتاندىرۋ، جەرگىلىكتى وندىرىستەردەن باستاپ ادامي كاپيتالعا دەيىنگى ءوسىمنىڭ ىشكى درايۆەرلەرىن نىعايتۋ جانە جىلدام ارەكەت ەتۋ ءۇشىن رەزەرۆتەر قۇرۋ. ءبىرىنشى بولىپ تۋىنداعان جاعدايعا كىم بەيىمدەلە الادا، سولار سىرتقى تۋربۋلەنتتىلىكتى ۇزاق مەرزىمدى ءوسىم مۇمكىندىكتەرىنە اينالدىرا الادى"، - دەيدى ەكونوميست.
