ەرلان سايروۆ: «ءدىني ۇستانىمى قازاققا جاقىن يمامدار ءدىني باسقارمادان قۋىلىپ جاتىر»

Dalanews 21 ءشىل. 2016 08:55 594



 ساياساتتانۋشى ەرلان سايروۆ قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنا قاتىستى وي-پىكىرىن ورتاعا سالىپتى. 

ەرقانات ابەني ەلىمىزدىڭ باس ءمۋفتيى جونىندە پىكىرىن بىلدىرگەن ەكەن. مويىنداۋ كەرەك، سوڭعى كەزدەرى ەلىمىزدىڭ ءدىني باسقارماسىنىڭ ءۇنى السىرەپ بارا جاتقانى — شىندىق.

ءبىراق، وسى ولقىلىق ءۇشىن ءداستۇرلى ءدىندارلاردى كىنالاۋ ابەستىك ءتارىزدى. تارازىنى تەڭ قاراستىراتىن بولساق،
ءدىن اعىمدارى اراسىندا دا لوببي، ءوز مۇددەلەرىن «تىقپالاۋ» ادىستەرى قالىپتاسقان.

وسى «لوببي» ماسەلەسى بويىنشا، ءبىزدىڭ حانافيتتىك ۇستانىم كوش-كەرۋەن قالىپ قويعان. مەن ءوز باسىم، ءدىن ماسەلەسىمەن كاسىبي اينالاسپاسام دا، سىرت كوز ساراپتاما جاساپ، ءدىن وكىلدەرىمەن وقتىن-وقتىن حابارلاسىپ جۇرەمىن.

سوڭعى كەزدەرى مىناداي تەندەنسيا پايدا بولدى،
ءدىني ۇستانىمى قازاققا جاقىن، ورتا ازيا، قازاقستاندا ءدىني ساۋات العان يمامدار قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنان قۋىلىپ جاتىر.

ونىڭ ارعى جاعىندا مۇددەلەر توعىسى تۇر.

قاي باعىتتىڭ مۇددەسى ەكەندىگى بەسەنەدەن بەلگىلى. بۇل دا ۇلكەن پروبلەما. جوعارى جاقتا باسقا ءدىني اعىمداردىڭ مۇددەلەرى «شەگەلەنىپ» تاستالعان دەگەن پىكىر دە جوق ەمەس، حالىق اراسىندا.

وسى سەڭدى قالاي بۇزۋعا بولادى؟

بۇل ماسەلەنى مەملەكەت، قوعام بولىپ بىرلەسە شەشۋ كەرەك.

مەنىڭ ويىمشا، ءدىن ماسەلەسىن كەشەندى تۇردە شەشەتىن ۋاقىت جەتكەن ءتارىزدى. وسى ماقساتتا كەلەسى ارەكەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ قاجەت دەپ سانايمىن:

1. ءدىن كوميتەتىنىڭ قۇزىرىن كەڭەيتىپ، قايتادان اگەنتتىك قۇرۋ قاجەت.

2. ەلىمىزدە ءداستۇرلى ءدىن ماسەلەسىن كەشەندى وقىتاتىن ورتا ازيالىق ءداستۇرلى ءدىن جانە مادەنيەت ۋنيۆەرسيتەتىن قۇرۋ قاجەت. ول جەرگە ءداستۇرلى ءدىن باعىتىنداعى تەولوگ، ءدىن تەورەتيكتەرىن، ءوز ەلىمىزدەگى پراكتيكتەردى جيۋ قاجەت.

3. ءقمدب-نىڭ قۇزىرەتىن ارتتىرا وتىرىپ،قوعام مەن ءدىن ينستيتۋتتارىنىڭ اراسىنداعى بايلانىستى كۇشەيتۋ كەرەك.

4. ءقمدب-نىڭ جانىندا قوعامدىق كەڭەس قۇرىپ، ونىڭ قۇرامىنا بەلگىلى قوعام قايراتكەرلەرىن، ساياساتتانۋشى، الەۋمەتتانۋشىلاردى كىرگىزۋ ماڭىزدى.

5. جەر-جەردەگى مەشىتتەردەگى ۋاعىزداردىڭ ءمان-جايىن، مازمۇنىنا جۇرتشىلىق بولىپ ساراپتاما، باقىلاۋ جاساۋ قاجەت.

6. مەكتەپتە، بالا باقشالاردا ءداستۇرلى ءدىن نەگىزدەرىن ەنگىزۋ وزەكتى. بۇل وتە ماڭىزدى، ويتكەنى بالا كەزىنەن ءداستۇرلى يسلامنىڭ نە ەكەندىگىن بىلەتىن جەتكىنشەك، باسقا باعىتتىڭ ەلەگىنە تۇسپەيدى.

7. ءدىن مەن مادەنيەت ەگىز ۇعىم، قازاقتىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىن ەلىمىزدە تورگە شىعارۋ تەتىكتەرىن جاساۋ قاجەت.

دەرەككوزkaz.365info.kz


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار