ەكولوگ مامان: «بوزجىراداعى جابايى ءتۋريزمدى رەتتەمەسەك تابيعاتتىڭ تۇبىنە جەتەمىز»

Dalanews 13 جەل. 2020 09:26 997

ەكولوگيا سالاسىنىڭ بەلگىلى مامانى ورىنباسار توعجانوۆ 18 جىل بويى ماڭعىستاۋ ءوڭىرىنىڭ ەكولوگيالىق جاعدايىن جاقسارتۋ، سونداي-اق ەكوتۋريزمدى ۇيىمداستىرۋ ماسەلەسىمەن تۇراقتى اينالىسىپ كەلەدى. ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ بەينەۋ جانە قاراقيا اۋداندارىنىڭ «قۇرمەتتى ازاماتى» ءبىراز ۋاقىتتان بەرى بوزجىرا اڭعارىندا جابايى تۋريزم بەلەڭ الىپ، رەتتەلمەگەن كولىك اعىنى جانۋارلاردىڭ تىنىشىن بۇزىپ جاتقانىنا الاڭداۋشىلىق بىلدىرۋدە. ءبىز ونىڭ اۋماقتاعى جاعدايدى رەتتەۋ جولدارىنا قاتىستى پىكىرى مەن ۇسىنىستارىن تىڭداپ قايتتىق.

– بوزجىراعا كەلۋشىلەر سانى جىل سايىن ەسەلەپ ارتۋدا. الايدا قاراجات تاپشىلىعىنان تۋريستىك قىزمەتتى تالاپقا ساي ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىندىك بولماي، بوزجىرا اڭعارىنا ءۇستىرت شىڭىنىڭ ءۇستى جانە استى ارقىلى اندىزداپ كەلەتىن ونداعان بورپىلداق دالا جولدارى پايدا بولدى. ولارمەن بىرنەشە اۆتوكولىك ءار جولمەن قاپتالداسا، انداعايلاي جۇيتكىگەن كەزدەگى الاپات اق توزاڭدى كورگەندە جانىڭىز تۇرشىگەدى. ال ادامنىڭ قىساستىعىنان جوڭكىلە قاشقان ارقار، قاراقۇيرىق سىندى اڭداردىڭ كورىنىسى جۇرەك سىزداتادى. «جابايى ءتۋريزمدى» تارتىپكە كەلىتىرىپ، «ەكولوگيالىق تۋريزمگە» اينالدىرماسا، اندىزداعان جول، انداعايلاعان اۆتوكولىك اعىنى جاندى جانە جانسىز تابيعاتتىڭ تۇبىنە جەتەتىنى انىق، – دەيدى ول.

ساراپشى مامان ينۆەستور كومپانيالاردى الىس-جاقىننان كەلگەن تۋريستەردى قابىلدايتىن ءبىر قاباتتى ءقوناقۇيدى بوزجىرا نايزاشىڭدارى تۇبىنەن سالۋ جونىندەگى ۇسىنىسىنا قارسى بولىپ، ءوز ءۋاجىن جينالىستاردا بىلدىرگەن.

– سونىمەن قاتار ءبىرقاتار ازاماتتار ۇسىنعانداي تۋريستىك قابىلداۋ ورنىن 10-50 شاقىرىم قاشىقتان سالۋدىڭ تيىمسىزدىگىنە دە كوز جەتكىزدىك. سەبەبى الىستاعى تۋريستىك قابىلداۋ ورنىندا تۇرىپ،  سان-ساپات دالا جولىمەن تۋريستەردىڭ قانداي كولىكپەن، قاي جاقتان كەلگەنىن، قالاي جۇرگەنىن، نە جاساپ جاتقانىن باقىلاۋ، رەتتەۋ مۇمكىن ەمەس تۇسىندىك. سوندىقتان شاعىن قوناق ءۇيى، ۆيزيت-ورتالىعى بار تۋريستىك نىساندار بىرنەشە شاقىرىمداعى اڭعار مەن نايزاشىڭدار تۇگەل كورىنەتىن توبە ۇستىندە ورنالاستىرۋ كەرەك. وندا مادەني ءتۋريزمدى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە ءقوناقۇي، اۆتوتۇراق، كەلۋشىلەردىڭ ءتۇرلى قاجەتتەرىن وتەيتىن ورىندار، پايدالاناتىن ات، تۇيە، «ەكوكولىكتەر» مەن اۋە شارلارىن ساقتايتىن جانە قىزمەتشىلەر مەن گيدتەرگە ىستىق-سۋىقتا پانالايتىن باسپانا بولۋى شارت. ەگەر مۇنداي ورىن تىم قاشىقتا بولسا، اقتاۋدان ەكى-ۇش ساعاتتا جەتىپ باراتىن تەپ-تەگىس جولدا كوپشىلىك وعان توقتاماي-اق، بىردەن بوزجىراعا تارتارى ءسوزسىز، – دەيدى و.توعجانوۆ. 


جول ماسەلەسىن ايتا كەلە مامان بوزجىرا اۋماعىنلا اۆتوقوزعالىسقا شەكتەۋلەر قويۋ قاجەتتىگىن ءتۇسىندىردى.

– بەكەت اتاعا 15 شاقىرىمداي جەتپەي «اتا جولىنان» بۇرىلىپ شىڭ ۇستىندەگى بوزجىرا پانورامالىق الاڭقايىنا باراتىن، ۇزىندىعى نەبارى 10 شاقىرىم جولعا قاتقىل تابان توسەپ، بيىك اۆتوكولىكتەرگە مۇلدەم تيىم سالۋ كەرەك. بوزجىرا القابىن تولىق باقىلاۋدا ۇستاپ، ونىڭ ەكولوگيالىق جانە رەكرەاسيالىق سىيىمدىلىعىن ەسكەرە وتىرىپ، تۋريستەردى ارناۋلى سوقپاقپەن جاياۋ نەمەسە ات، تۇيە، ۆەلوسيپەد سىندى «ەكولوگيالىق تازا» كولىكپەن جەتكىزۋگە، اۋە شارلارىمەن كوتەرىلۋگە، بيىك مۇنارالارعا شىعۋعا عانا رۇقسات بەرۋگە بولادى، – دەپ ايتتى مامان.

توعجانوۆتىڭ پىكىرىنشە، جايىلىمى مول بوزجىرا شاتقالدارىنىڭ جاقىن قولايلى جەرىنەن اڭ ىشەتىن سۋ كوزىن جاساسا، تۋريستەر بەكەت اتا باسىنداعىداي ادامعا ۇيرەنگەن اڭداردى دا تاماشالاي الادى.

 

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار