ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ۆيسە-مينيسترى احمەتجان ءپىرىمقۇلوۆ پارتيالىقتاردى «جاسىل قازاقستان» ۇلتتىق جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ جوسپارى تۋرالى حاباردار ەتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، سۋارۋ كەزىندەگى سۋ شىعىنىن قىسقارتۋ ءۇشىن 401 كانالدى رەكونسترۋكسيالاۋ جانە تاعى 212ء-سىن سيفرلاندىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.
– سىرداريا وزەنىنىڭ پروبلەمالارىن شەشۋ جانە ارال تەڭىزىنىڭ سولتۇستىك بولىگىن ساقتاۋ جۇمىستارىن جالعاستىرامىز. 4 كول – بۋراباي، شورتاندى، قوپا، شالقار قالپىنا كەلتىرىلەدى. تۇرمىستىق قاتتى قالدىقتاردى كادەگە جاراتۋ ۇلەسى قالدىقتاردى ەنەرگەتيكالىق ۋتيليزاسيالاۋ نىساندارىن سالۋ ەسەبىنەن 18-دەن 34%-عا دەيىن وسەدى. جالپى، ۇلتتىق جوبانى ىسكە اسىرۋ ارقىلى 60 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنى اشىلادى، – دەدى ۆيسە-مينيستر.
ۆەدومستۆونىڭ قالدىقتاردى وڭدەۋگە قاتىستى كەمشىلىكتەرىنە كەڭەس ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ەدىل جاڭبىرشين نازار اۋداردى. ونىڭ ايتۋىنشا، كوپتەگەن وڭىرلەردە قوقىستى بولەك جيناۋ پروسەسى جولعا قويىلماعان.
– بىزدەگى تۇرمىستىق قاتتى قالدىقتاردى جيناۋ جانە تاسىمالداۋ وپەراتورلارى، پوليگونداردىڭ يەلەرى جانە قايتا وڭدەۋشى كومپانيالار بىر-بىرىنەن مۇلدەم بولەك سالادا جۇمىس ىستەپ جاتقانداي. قۇرامىندا سىنابى بار قالدىقتاردى جيناۋعا ارنالعان كونتەينەرلەردىڭ جاعدايى شە؟ كەزىندە مۇنداي كونتەينەرلەر اقتاۋدا قويىلىپ ەدى. ءبىراق ولار الدەقاشان سىنعان. مۇنداي قالدىقتار ءقازىر قايدا تاسىمالدانادى، ولاردى كىم جويادى؟ تەك كونتەينەر ورناتۋمەن ماسەلە شەشىلمەيدى، – دەدى ەدىل جاڭبىرشين.
سونىمەن قاتار، كەڭەس مۇشەسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى دۇيسەنباي تۇرعانوۆ جايىق وزەنىنىڭ جايىن قوزعادى.
– تالقىلاۋمەن اينالىسىپ كەلە جاتقانىمىزعا 10 جىلدان استام ۋاقىت بولدى. ءالى كۇنگە دەيىن ناقتى ىس-ارەكەت جوق. تەك قانا زەرتتەۋ. جايىقتى ەرەكشە مەملەكەتتىك ماڭىزى بار سۋ نىساندارىنىڭ قاتارىنا قوسۋدى سۇراپ ءبىر جىل بۇرىن رەسمي ساۋال جولدادىم، ءبىراق ءالى كۇنگە دەيىن ەشتەڭە جاسالمادى، – دەدى حالىق قالاۋلىسى.
ەكولوگيا مينيسترلىگىنى جۇمىسىنىڭ جابىقتىعىنا «Nur Otan» پارتياسىنىڭ باتىس قازاقستان وبلىستىق فيليالى جانىنداعى ەكوكەڭەس ءتوراعاسى دارحان سارييەۆ نازار اۋداردى.
– قازاقستان-رەسەي كوميسسياسىنىڭ جايىق بويىنشا جۇمىسى جاسىرىن جۇرگىزىلۋدە. ەشقانداي اقپارات جوق. جالپى، بىزدەگى سۋعا قاتىستى پروبلەمالار – گيدرولوگيالىق اناليتيكانىڭ السىزدىگىنىڭ سالدارى. ماسەلەن، وبلىستاعى جەكە كومپانيالاردىڭ بىرىندە 18 گيدرولوگيالىق بەكەت بار، ال مەملەكەتتە بۇكىل ءوڭىر بويىنشا بار بولعانى 20 عانا. ولار بارلىق نەگىزگى سۋ نىساندارىنا جەتپەيدى. جەر استى سۋلارى بويىنشا دا زەرتتەۋلەردىڭ بار-جوعى تۇسىنىكسىز، – دەدى دارحان سارييەۆ.
ءوز كەزەگىندە «Nur Otan» پارتياسى قاراعاندى وبلىستىق فيليالى جانىنداعى ەكولوگيالىق كەڭەستىڭ مۇشەسى دميتريي كالمىكوۆ ەكولوگيا مينيسترلىگىنىڭ قوعامدىق تىڭداۋلار وتكىزۋدىڭ جاڭا ەرەجەلەرى جوباسىن سىنعا الدى.
– قۇجات تولىققاندى قوعامدىق تىڭداۋلاردى ecoportal.kz-تە قارالاتىن قۇجاتتارعا ءبىرجاقتى پىكىر بىلدىرۋگە اۋىستىرۋدى قاراستىرادى. سونىمەن قاتار، مۇندا تۇرعىنداردىڭ سۇراق قويۋعا جانە ولارعا جاۋاپ الۋعا مۇمكىندىگى جوق. ۋاكىلەتتى ورگان ازاماتتاردىڭ اقپاراتقا جانە شەشىم قابىلداۋ راسىمىنە قول جەتكىزۋ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرىن ەداۋىر قىسقارتۋدى ۇسىناتىنى ەرەجە جوباسىن تالداۋدان انىق كورىنەدى، – دەدى دميتريي كالمىكوۆ.
وتىرىس بارىسىندا نۇروتاندىقتار پارتيانىڭ وڭىرلىك فيليالدارى جانىنداعى ەكولوگيالىق كەڭەستەر جۇمىسىنىڭ ارالىق قورىتىندىسىن شىعاردى. مىسالى، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا ايىرتاۋ جانە ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى اۋدانداردا ۋران كەن ورىندارىنا قاتىستى ماسەلەلەردىڭ ءتۇيىنى تارقاۋعا تاياۋ. قازىرگى ۋاقىتتا اۋداندىق اكىمدىكتەرمەن وڭدەلگەن ۋران كەنىشتەرى كوممۋنالدىق مەنشىككە قابىلدانىپ، اۋىلدىق وكرۋگتەر اكىمدىكتەرىنىڭ بالانسىنا بەكىتىلدى.
بيىل 100 مىڭنان استام اعاش وتىرعىزىلعان قىزىلوردا وبلىسىنىڭ ەكولوگيالىق پروبلەمالارى دا ءوز شەشىمىن تابۋدا.
الماتى قالاسىندا پارتيا مۇشەلەرىنىڭ بەلسەندى جۇمىسىنىڭ ارقاسىندا قوقىستاردى شىعارۋ جانە بارلىق بەي-بەرەكەت قوقىس ورىندارى جويىلدى. كەڭەس ءتوراعاسى ەلدوس اباقانوۆ اتاپ وتكەندەي، پارتيانىڭ سايلاۋالدى ۋادەلەرى اياسىندا الماتىدا جەو-2ء-نى گازعا كوشىرۋ جانە 1 ملن. اعاش وتىرعىزۋ قاراستىرىلعان. تۇرمىستىق قاتتى قالدىقتاردى قايتا وڭدەۋ جانە كادەگە جاراتۋ ۇلەسى 8-دەن 14%-عا دەيىن ءوستى.
جيىن قورىتىندىسىندا ەكولوگيا مينيسترلىگىنە ءبىرقاتار ۇسىنىمدار ازىرلەندى. اتاپ ايتقاندا، «جاسىل قازاقستان» ۇلتتىق جوباسىنىڭ ىسكە اسىرىلۋىنا پارتيالىق مونيتورينگتى قامتاماسىز ەتۋ، قالدىقتاردى باسقارۋ سالاسىندا وزىق تەحنولوگيالاردى ودان ءارى ەنگىزۋ. سونىمەن قاتار، جايىق وزەنىنىڭ پروبلەمالارىنا قاتىستى كەڭەس ارنايى وتىرىس وتكىزەدى.
