بۇگىنگى كاسىپكەر، بۇرىندارى اۋىلشارۋاشىلىعى ۆيسە-مينيسترى بولعان مارات تولىباي قازاقستان "پونتتان" بىرتە بىرتە باس تارتا باستايتىنىن ايتادى. قالتالى ازاماتتىڭ جەلىدەگى جازباسىن Dalanews.kz وقىرماندارعا سول كۇيىندە ۇسىنۋدى ءجون كورىپ وتىر.
"ارزان زات تۇتىناتىنداي، مەن سونشالىقتى باي ەمەسپىن" دەگەن ءسوز بار عوي. ءوزىم ءۇشىن سونىڭ جاڭا ماعىناسىن اشتىم. راسىندا، تەك باي ادام عانا ارزان زاتتاردى تۇتىنىپ، ارزان قىزمەتتەردى پايدالانا الادى. نەگە ەكەنىن بىلەسىز بە؟ ويتكەنى ول ەشكىمگە ەشتەڭە دالەلدەۋگە مىندەتتى ەمەس. ويتكەنى ول ءوزىن-وزى الدەقاشان "جاساپ" تاستاعان. بارشاعا، ەڭ باستىسى وز-وزىنە قولىنان ءبارى كەلەتىنىن دالەلدەگەن. وسىدان كەيىندە ول ءۇشىن الىستان مەن مۇندالاپ تۇراتىن قىمبات ساعاتتار مەن زەرگەرلىك بۇيىمداردىڭ، ۆيللالار مەن ياحتالاردىڭ دا ءمان-ماعىناسى جويىلادى. ارينە، كەيبىر قىمبات دۇنيەنىڭ قاجەتتىلىگى بار. مىسالى، جاقسى مەيرامحانادان تۇستەنۋ دەگەندەي. جاقسى كولىك تە ارزانىنا قاراعاندا ءقاۋىپسىز جانە ىڭعايلى. ءبىراق، پراكتيكالىق تۇرعىدان العاندا، مۇلدەم اقىلعا قونىمسىز بىزدە بايلىقتىڭ اتريبۋتتارى بار. مىسالى، اۋىر ءارى ىڭعايسىز "تۋربييون" قولساعات. ونى بىزدەگىلەر بىرەۋگە ۋاقىتتىڭ قانشا ەكەنىن ايتىپ جىبەرۋ ءۇشىن ەمەس، ءوزىنىڭ ماڭىزدىلىعىن كورسەتۋ ءۇشىن تاعادى. ءداۋ دجيپتەر مەن حاممەرلەر شە؟ ولاردى تاۋ-تاسقا ەمەس، قالا ورتاسىندا بەدەلىن كورسەتۋ ءۇشىن ءمىنىپ جۇرەدى. ءبىر كۇنى سول اسا قىمبات قولساعات پەن حاممەرلەردىڭ يەلەرىنە ەشكىمگە ەشتەڭە دالەلدەپ جاتۋدىڭ قاجەتى بولمايتىنىن تۇسىنەتىن ۋاقىت كەلەدى. سوسىن ولار ابدەن كيىلگەن دجينسى شالبارمەن، جاپون قولساعاتىن تاعىپ، ارامىزدا بىلىنبەي جۇرە بەرەتىن بولادى. ايتقانداي، ميلليونەردىڭ قاراپايىمدىلىعى دەگەن ءوزىن-وزى قامتىعانىنىڭ، وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىنىڭ بىردەن ءبىر بەلگىسى. وسى تۇسىنىك بىرتە بىرتە كۇندەردىڭ ءبىر كۇنى ءبىزدىڭ "پونتتى" جاقسى كورەتىن قازاقستاننىڭ دا باسىنا كەلەدى"، دەلىنگەن دەپۋتات جازباسىندا.
ايتا كەتسەك،2025 جىلى 18 شىلدەدە قابىلدانعان ەلىمىزدىڭ سالىق كودەكسىندە "ءسان-سالتانات سالىعى" رەتىندە جەكە سالىق ءتۇرى قاراستىرىلماعان. سوعان قاراماستان، جەكەلەگەن جەكە تۇلعالاردىڭ مۇلكىنىڭ كەيبىر ساناتتارىنا سالىق سالۋ نورمالارى بەكىتىلگەن. اتاپ ايتقاندا:
- قۇنى 18 000 اەك جانە ودان جوعارى اۆتوكولىكتەر (ساتىپ الىنعان كولىك قۇنىنىڭ 10%-ى مولشەرىندە اكسيز ەسەپتەلەدى)؛
- قۇنى 24 000 اەك جانە ودان جوعارى ياحتالار مەن ۇشاقتار (ساتىپ الىنعان كولىك قۇنىنىڭ 10%-ى مولشەرىندە اكسيز ەسەپتەلەدى)؛
- قۇنى 500 000 تەڭگەدەن اساتىن الكوگول ونىمدەرى (ءبىر ليترگە شاققانداعى تەڭگەمەن كورسەتىلگەن قۇنىنىڭ 10%-ى مولشەرىندە اكسيز سالىنادى)؛
- قۇنى 10 000 تەڭگەدەن اساتىن تەمەكى ونىمدەرى (سيگارالار) (ءبىر داناعا تەڭگەمەن كورسەتىلگەن قۇنىنىڭ 10%-ى مولشەرىندە اكسيز سالىنادى)؛
- جىلجىمايتىن مۇلىك (پاتەر، تۇرعىن ءۇي جانە ت.ب.) – ءبىر مەنشىك يەسىنىڭ اتىنا تىركەلگەن بارلىق وبەكتىلەردىڭ جيىنتىق قۇنى 450 ميلليون تەڭگەدەن اسسا، وندا مۇلىك سالىعى 2% مولشەرىندە ەسەپتەلەدى.
ەگەر ءبىر تۇلعانىڭ مەنشىگىندەگى بارلىق سالىق سالۋ وبەكتىلەرىنىڭ جيىنتىق قۇنى 450 ميلليون تەڭگەدەن اسىپ كەتسە، وندا سالىق مولشەرى بىلاي ەسەپتەلەدى:
2 946 600 تەڭگە + 450 ملن تەڭگەدەن اساتىن سوماعا 2% مولشەرىندە.
ال، جيىنتىق قۇنى كورسەتىلگەن شەكتەن اسپايتىن مۇلىك بولسا، وندا ءار وبەكتىنىڭ قۇنىنا جەكە-جەكە سالىق سالىنادى.
بۇعان دەيىن تۇركيادا ياحتا مەن كاتەر ساتىپ الۋشىلارعا سالىق تولەۋ مىندەتتەلگەنىن جازعان بولاتىنبىز. بيۋدجەت تاپشىلىعىنا ۇرىنعان قازاقستاندا 2026 جىلى 1 قاڭتاردان باستاپ ققس مولشەرى 12-دەن 16 پايىزعا وسەدى.
