تۇركىستان وبلىسىنداعى «كيبەرقىلمىسقا قارسى كۇرەس» قىزمەتكەرلەرى ورىن العان ينتەرنەت-الاياقتىق قىلمىستارىن سارالاپ، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ قارجىلىق جانە كيبەر ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ باعىتىندا پروفيلاكتيكالىق ءىس-شارالاردى جۇيەلى ۇيىمداستىرىپ كەلەدى. اتالعان توپ قازىرگى تاڭدا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ جاسالاتىن قۇقىق بۇزۋشىلىقتارعا، ونىڭ ىشىندە ينتەرنەت-الاياقتىققا قارسى كۇرەس تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جولىنداعى «Anti-Fraud» جەدەل-پروفيلاكتيكالىق ءىس-شاراسىن قولعا الىپ وتىر.
كيبەرقىلمىسپەن كۇرەس دەپارتامەنتى قۇرىلدى
تۇركىستان وبلىسى ءىىد كريمينالدىق پوليسيا باسقارماسىنىڭ اعا انىقتاۋشىسى ەرمەك شاكىم وڭىردە ءتۇرلى الاياقتىققا قالاي قارسى تۇراتىنىن ايتتى.
ونىڭ ايتۋىنشا، ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ اقپان ايىندا الداپ، قاراجاتتى كوبەيتەمىن نەمەسە ينۆەستيسيا ارقىلى اقشا تابۋ مۇمكىندىگىن بەرەمىن دەپ ۋادە بەرىپ، جابىرلەنۋشىلەردىڭ سەنىمىنە كىرىپ، 160 ملن تەڭگە سوما شىعىن كەلتىرگەن 24 جاستاعى ازامات ۇستالدى. قازىرگى ۋاقىتتا قىلمىستىق ءىس سوتقا جىبەرىلگەن.
سونىمەن قاتار وبلىستا 12-14 قاراشا ارالىعىندا رەسپۋبليكا بويىنشا «الاياقتىققا قارسى» جەدەل الدىن الۋ شاراسى جۇرگىزىلگەن. وسى ءىس-شارا بارىسىندا جابىرلەنۋشىلەردى الداپ، قاراجاتتى كوبەيتۋ ماقساتىندا ولاردىڭ اتىنا نەسيە راسىمدەپ، الداپ كەتكەن 34 جاستاعى ەر ادام انىقتالىپ، ۇستالدى. قازىرگى ۋاقىتتا تەرگەۋ امالدارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. ونىڭ ارەكەتىنىڭ سالدارىنان جابىرلەنۋشىلەرگە كەلتىرىلگەن جالپى ماتەريالدىق شىعىن 337 ميلليون تەڭگەدەن اسقان.
سونداي-اق الماتىدا پوليسيا ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرلەرى الەۋمەتتىك جەلىدە جالعان پاراقشالار اشىپ، جيھاز ساتۋ جانە جەتكىزۋ قىزمەتىمەن اينالىسىپ، جابىرلەنۋشىلەردى الداپ، اقشاسىن جىمقىرعان 23 جاستاعى جىگىتتى ۇستادى. ونىڭ ۇستىنەن وبلىس بويىنشا 4 قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ، تەرگەۋ امالدارى جۇرگىزىلىپ جاتىر.
– ينتەرنەتتەگى الاياقتىق قازىرگى زاماننىڭ ناعىز ىندەتىنە اينالىپ، حالىققا ايتارلىقتاي زيانىن تيگىزىپ وتىر. قىركۇيەك ايىندا قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆ قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىندا ازاماتتار زارداپ شەگەتىن الاياقتىقپەن جانە سوعان بايلانىستى قۇقىق بۇزۋشىلىقتارمەن كۇرەسۋ ءۇشىن شەشۋشى شارالار قابىلداۋدى تاپسىرعان. بۇل باعىتتا ينتەرنەت-الاياقتىقپەن كۇرەسۋ بويىنشا جۇيەلى شارالار جۇرگىزىلۋدە، – دەدى ەرمەك شاكىم.
ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، 2024 جىلدىڭ 10 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا وبلىستا ينتەرنەت-الاياقتىق بويىنشا 454 فاكتى تىركەلىپ، ونىڭ 196-سى سوتقا جولدانعان. بۇل قىلمىستاردىڭ اشىلۋ كورسەتكىشى 44،5 پايىزدى قۇرادى. سونداي-اق اعىمداعى جىلدىڭ 1 قاراشاسىندا ينتەرنەتتەگى الاياقتىقپەن ءتيىمدى كۇرەسۋ ءۇشىن ىشكى ىستەر مينيسترلىگىندە كيبەرقىلمىسپەن كۇرەس دەپارتامەنتى قۇرىلدى.
– جاقىن ارادا تۇركىستان وبلىسىندا كيبەرقىلمىسپەن كۇرەسەتىن دەربەس ءبولىم اشۋ جوسپارلانىپ وىتر. ينتەرنەتتەگى الاياقتىقپەن كۇرەسۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە دە پاراقشالار اشىلدى، وندا جابىرلەنۋشىلەر ءوز ارىزدارى مەن شاعىمدارىن جاسىرىن تۇردە جىبەرە الادى. ينتەرنەت-الاياقتىقپەن كۇرەسۋ جۇمىستارىن وڭتايلاندىرۋ ماقساتىندا وتكەن جىلى «CyberPol» جەدەل توبى قۇرىلدى، ول قاجەتتى كومپيۋتەرلىك تەحنيكامەن، ارنايى باعدارلامالارمەن جانە قىزمەتتىك كولىكتەرمەن جابدىقتالعان، – دەدى سپيكەر.
ەرمەك شاكىم ينتەرنەت-الاياقتىقتىڭ الدىن الۋدىڭ نەگىزگى ادىستەرىنىڭ ءبىرى الدىن الۋ شارالارىن جۇرگىزۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى. وسىعان وراي، CyberPol قىزمەتكەرلەرىنىڭ باستاماسىمەن بلوگەرلەر مەن اكتەرلار سياقتى تانىمال تۇلعالاردىڭ قاتىسۋىمەن ەسكەرتۋ روليكتەرى شىعارىلۋدا. ساۋدا ورتالىقتارى، كينوتەاترلار، مادەنيەت ۇيلەرى مەن بازارلار سياقتى حالىق كوپ جينالاتىن ورىنداردا الدىن الۋ شارالارى جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلىپ تۇرادى. ءىس-شارالار الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى دا وتكىزىلەدى.
– «تۇركىستان-بتو» ج ش س ازاماتتارعا تاراتىلاتىن كوممۋنالدىق تولەمدەر بويىنشا «ابايلاڭىز، الاياقتار!» اقپاراتتىق ماتەريالدارىن ورنالاستىردى. قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ فيليالىمەن جۇما كۇندەرى مەشىت-مەدرەسەلەردە، سونداي-اق مادەني-سپورتتىق باعدارلامالار وتەتىن ورىنداردا مادەنيەت جانە تۋريزم باسقارماسىمەن «ينتەرنەت الاياقتارىنان ساق بولىڭىز» تاقىرىبىندا اقپاراتتىق شارالار وتكىزۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول جەتكىزىلدى. سونىمەن قاتار، CyberPol قىزمەتكەرلەرى تۇركىستان وبلىسىنداعى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ وقىتۋشىلارى مەن ستۋدەنتتەرىمەن ينتەرنەتتەگى الاياقتىقتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا كەزدەسۋلەر وتكىزۋدە. ينتەرنەت-الاياقتىق قىلمىستارىمەن كۇرەستى ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا الەۋمەتتىك جەلىلەردە «cyber_polisia_turkistan» اككاۋنتى اشىلىپ، پروفيلاكتيكالىق فوتو جانە بەينەروليكتەر جاريالانۋدا، دەدى ەرمەك ەرالى ۇلى.
تۇركىستان وبلىسىنىڭ كريمينالدىق پوليسياسى اعىمداعى جىلدىڭ ءساۋىر-تامىز ايلارىندا تۇرعىندارعا الاياقتىق تۋرالى ەسكەرتەتىن 20 000 اقپاراتتىق پاراقشالار مەن 6 000 ستيكەرلەر دايىنداپ، تاراتتى.
سونداي-اق وبلىس بويىنشا LED-ەكراندار مەن بيلبوردتاردا ينتەرنەت-الاياقتىقتىڭ جاڭا تۇرلەرى تۋرالى اقپاراتتىق ماتەريالدار مەن بەينەروليكتەر تۇراقتى تۇردە جاريالانادى.
– وبلىس اۋماعىندا ورنالاسقان ءىرى ساۋدا ورتالىقتارى مەن بازارلاردا اۋديو-ۆيدەو روليكتەر تۇراقتى تۇردە جاريالانادى. تۇركىستان قالاسىندا ورنالاسقان كينوتەاترلاردا باسقارما ازىرلەگەن ينتەرنەت-الاياقتىق قىلمىستارىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا بەينەروليكتەر كورسەتىلۋدە. «CyberPol» قىزمەتكەرلەرى ينتەرنەت-الاياقتىق قىلمىستارىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا الەۋمەتتىك جەلىلەردى ۇنەمى قاداعالاپ وتىرادى، – دەدى سپيكەر.
سونداي-اق ەرمەك شاكىم ءوزىڭىزدى جانە جاقىندارىڭىزدى الاياقتاردان قالاي قورعاۋ كەرەكتىگى تۋرالى كەڭەس بەردى.
– قازىرگى تاڭدا ينتەرنەت-الاياقتىقتىڭ تۇرلەرى مەن ادىستەرى كۇن سايىن ءوسىپ، جاڭارۋدا. سوندىقتان ءاربىر قوڭىراۋعا مۇقيات بولۋدى، كۇدىكتى حابارلامالارعا، جارنامالار مەن ۇسىنىستارعا سەنبەي، دەرەۋ پوليسياعا حابارلاۋدى ۇسىنامىن. سونداي-اق، بانكتەردىڭ، پوليسيانىڭ جانە ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ەشقاشان تەلەفون سوعىپ، جەكە شوتىڭىزدىڭ دەرەكتەمەلەرىن نەمەسە ۇيالى تەلەفونىڭىزعا كەلەتىن كودتى سۇرامايتىنىن ەستە ساقتاڭىز، – دەدى ول.
كيبەركەڭىستىكتە اقپاراتتى تۇتىنۋ مادەنيەتى تالقىلاندى
تۇركىستان قالاسىنداعى «دوستىق ۇيىندە» وبلىستىق الەۋمەتتىك دامۋ باسقارماسىنا قاراستى «قوعامدىق كەلىسىم» كمم-دە «كيبەركەڭىستىكتە اقپاراتتى تۇتىنۋ مادەنيەتى» تاقىرىبىندا سەمينار ءوتتى.
شارانىڭ ماقساتى – كيبەركەڭىستىكتە اقپاراتتى تۇتىنۋ مادەنيەتىن ارتتىرۋ، جالعان اقپاراتتىڭ تارالۋىنا قارسى زاڭ اياسىندا ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋ جانە وزەكتى ماسەلەلەردى، ۇسىنىستاردى تالقىلاۋ، اقپاراتتىق جۇمىستى جەتىلدىرۋ.
سەميناردىڭ مودەراتورى تۇركىستان وبلىسىنىڭ الەۋمەتتىك دامۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ەرلان كۇزەمبايەۆ بولدى.
جيىنعا تۇركىستان وبلىسى قحا جانىنداعى قۇرىلىمداردىڭ ءتوراعالارى مەن مۇشەلەرى، وبلىستىق قحا جانىنداعى ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ ءتوراعالارى مەن مۇشەلەرى، ب ا ق وكىلدەرى، جاستار، سونداي-اق «قوعامدىق كەلىسىم» كمم اۋداندىق، قالالىق فيليالدارىنىڭ ماماندارى قاتىستى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى قولدانبالى ەتنوساياسي زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ايگۇل ءسادۋاقاسوۆا، تۇركىستان وبلىسى پروكۋرورىنىڭ اعا كومەكشىسى – توپ جەتەكشىسى ەربول تۇرسىنبايەۆ، كلۋب ءتوراعاسىنىڭ مازمۇندى بايانداماسى تىڭدالدى. تۇركىستان وبلىسى قحا جانىنداعى جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەردىڭ باسقوسۋى ەرسۇلتان امىربەك پەن «تۇركىستان» تەلەارناسىنىڭ باسقارۋشى ديرەكتورى جاننا جايلاۋباي قىزى ترانسفەردىڭ نەگىزگى ەرەكشەلىكتەرى مەن جاۋاپكەرشىلىگى تۋرالى سىندارلى پىكىرلەرىمەن جانە پايدالى تاجىريبەلەرىمەن ءبولىستى.
سونداي-اق سەمينارعا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ تۇركىستان وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ اقپارات جانە كيبەرقاۋىپسىزدىك باسقارماسىنىڭ قىزمەتكەرى ساكەن اۋەسبەكوۆ پەن دەپارتامەنت باستىعىنىڭ ورىنباسارى قۋانىشباي جۇمادىلدايەۆ قاتىستى. تۇركىستان وبلىسىنىڭ پوليسيا باسقارماسى. سەمينار بارىسىندا قاتىسۋشىلار بەلسەندىلىك تانىتىپ، ءوز پىكىرلەرىمەن ءبولىستى.
شارا سوڭىندا كوفە-برەيك ۇيىمداستىرىلىپ، قاتىسۋشىلارعا ارنايى سەرتيفيكاتتار تابىس ەتىلدى.
كيبەرپوليسەيلەر 337 ملن تەڭگە زيان كەلتىرگەن ينتەرنەت-الاياقتى ۇستادى
تۇركىستان وبلىسىندا كيبەرپوليسەيلەر ينتەرنەت-الاياقتىق جاسادى دەگەن كۇدىكپەن 34 جاستاعى ەر ادامدى ۇستادى. كۇدىكتى جابىرلەنۋشىلەردىڭ سەنىمىنە كىرىپ، قوسىمشا اقشانى ۋادە ەتىپ، ولاردىڭ اتىنا ونلاين نەسيە راسىمدەگەن.
العان اقشاسىن جەكە قاجەتتىلىكتەرىنە جۇمساعان. تەكسەرۋ بارىسىندا ونىڭ 87 الاياقتىق ىسىنە قاتىسى بار ەكەنى دالەلدەنىپ، سونىڭ سالدارىنان جابىرلەنۋشىلەرگە 337 ميلليون تەڭگەدەن استام شىعىن كەلتىرىلگەن.
قازىرگى ۋاقىتتا كۇدىكتى قاماۋعا الىنعان. سونداي-اق پوليسەيلەر ينتەرنەت-الاياقتىقپەن اينالىسقان 22 جاستاعى جاس جىگىتتى دە انىقتادى. ول الماتىدا ۇستالدى.
پوليسەيلەر كۇدىكتىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدە جيھاز قۇراستىرۋ قىزمەتىن ۇسىناتىن فەيك پاراقشالار اشىپ، جابىرلەنۋشىلەردىڭ تاپسىرىستارىن قابىلداپ، اقشالارىن ۇرلاعانىن انىقتادى. قازىرگى ۋاقىتتا ونىڭ تۇركىستان وبلىسىندا ءتورت، رەسپۋبليكا بويىنشا 18 الاياقتىق فاكتىسىنە قاتىستىلىعى انىقتالدى. تەرگەۋ جالعاسىپ جاتىر. ايتا كەتەيىك، بۇل قىلمىستار «الاياقتىققا قارسى» جەدەل-الدىن الۋ شاراسىنىڭ ءبىرىنشى كۇنى اشىلدى. جالپى، تۇركىستان وبلىسىنىڭ پوليسەيلەرى اتالعان ءىس-شارالاردان بولەك، شارا وتكىزىلگەن ءبىر تاۋلىكتە بۇرىن جاسالعان بەس قىلمىستى اشىپ، 18 بىرلىك كونترافاكتىلىك ءونىم تاركىلەدى.