تورايعىروۆ ۋنيۆەرسيتەتىندە «قالماق قىرىلعان تاۋلارىنداعى ارحەولوگيالىق-ەتنوگرافيالىق زەرتتەۋلەر» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسيا ءوتتى.

وبلىس اكىمى بولات باقاۋوۆ كونفەرەنسياعا قاتىسۋشىلارعا ساتتىلىك تىلەپ، وسىنداي عىلىمي ءىس-شارالاردىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەندىگىن ەرەكشە اتادى.



- قازاق دالاسى تالاي تاريحي وقيعالارعا كۋا بولعان كيەلى جەرمەن باي، - دەدى بولات باقاۋوۆ. – 18-عاسىر – حالقىمىز باستان كەشىرگەن اۋىر كەزەڭدەردىڭ ءبىرى. جوڭعارلارعا قارسى اڭىراقاي، بۇلانتى شايقاستارىندا اتا-بابالارىمىز ەرلىك تانىتتى.

سونداي ءىرى شايقاستاردىڭ ءبىرى بولعان "قالماق قىرىلعان" ەرتىس وڭىرىندە وتكەنى بارشاعا بەلگىلى.

ءوڭىر باسشىسى ءوز سوزىندە اتاپ وتكەندەي، وسى سەكىلدى ءىس-شارالار وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ تاربيەسىندە ماڭىزدى ورىن الادى.

بولات باقاۋوۆتىڭ ايتۋىنشا، وتكەننەن ساباق الۋ ارقىلى جارقىن بولاشاققا جول اشىلادى.

"قالماق قىرىلعان" شايقاسى تۋرالى مالىمەت كوپتەگەن جىلدار بويى سىرى اشىلا قويماعان تاريحىمىزداعى اقتاڭداقتاردىڭ ءبىرى بولىپ كەلگەن.

كونفەرەنسياعا قاتىسقان ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ دۇنيە ءجۇزى تاريحى كافەدراسىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى يرينا ەروفەيەۆانىڭ ايتۋىنشا، تەك 20-عاسىردىڭ 80-جىلدارى عانا شىعىستانۋشى ۆلاديمير مويسەيەۆتىڭ ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا بۇل تاريحي وقيعانىڭ الاتىن ورنى ايشىقتالعان بولاتىن.

- كوپتەگەن جىلدار بويى كەڭەستىك ارحيۆتەرگە قولىمىز جەتپەيتىن، - دەيدى يرينا ەروفەيەۆا. – ال وندا جۇمىس ىستەگەن ساناۋلى عالىمدار العان مالىمەتتەرىنە شەكتەۋ قويىلدى. ماسەلەن، كەز كەلگەن ساياسي سيپاتقا يە اقپارات جويىلاتىن. تەك 20-عاسىردىڭ 80-جىلدارى عانا ۆلاديمير مويسەيەۆ قازاق-ويرات سوعىستارى تۋرالى مالىمەتتەرگە قول جەتكىزە الدى.



تورايعىروۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ە. بەكماحانوۆ اتىنداعى ولكەنىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىن زەرتتەۋ عىلىمي ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى امانتاي قۇدابايەۆتىڭ ايتۋىنشا، ماي اۋدانى اقشيمان اۋىلى ماڭىندا قازاق-ويرات شايقاسى وتكەن جەردى «قالماق قىرىلعان» ەمەس، «قالماققىرعان» دەپ اتاعان دۇرىس.

- زەرتتەۋلەر ارقاسىندا شايقاستىڭ ۋاقىتى مەن ورنىن ءدال انىقتاۋعا مۇمكىندىك الدىق، - دەيدى امانتاي قۇدابايەۆ. – شايقاس 1741 جىلى ءناۋرىز-ساۋىر ايلارىندا ورىن العان. ول جەردى قالماققىرعان دەپ اتاعان دۇرىس، ياعني قازاقتىڭ قالماقتى قىرعان جەرى. بۇل تاريحي دەرەكتەرمەن دالەلدەنگەن. «قالماق قىرىلعان» دەسەك، قالماق وزدىگىمەن قىرىلىپ قالعان سياقتى بولادى.



كونفەرەنسيا كەزىندە قازاق-ويرات سوعىستارى مەن جالپى ورتالىق ازيا تاريحىنا قاتىستى وزگە دە قۇندى باياندامالار تىڭدالدى. سونىمەن بىرگە، تورايعىروۆ ۋنيۆەرسيتەتىندە كورەرمەندەر نازارىنا وسى تاقىرىپقا ارنالعان ارحەولوگيالىق جادىگەرلەر، سۋرەتتەر كورمەسى، ەتنوتۇرمىستىق ينستاللياسيا جانە وزگە ءىس-شارالار وتكىزىلدى.

دەرەككوز: pavlodarnews.kz