ۆيسە-مينيستر قازاق تىلىنىنەن 135 بالل جينادى
ايتپاقشى، شەندى حانىمدار "قازتەست" جۇيەسىندە قازاق تىلەنىنەن سىناق تاپسىرىپ، جوعارعى 135 باللعا يە بولعانى جايىنداعى سەرتيفيكاتقا يە بولعانىن ورتالىقتىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا جاريالانعاننان كەيىن بۇل جۋرناليستەردىڭ كۇدىگى قويۋلانا تۇسكەن.
بۇل ماسەلەگە ەرەكشە نازار اۋدارعان Ratel.kz سايتى ءبىراز جايتتىڭ بەتىن اشقانداي بولدى. ءوز كەزەگىندە ارىپتەستەرىمىز قوس شەندىنىڭ سىناق تاپسىرعانداردىڭ تىزىمىندە ءاتى-جونى كەزدەسپەگەنىمەن، گرانت يەلەرىنىڭ ءتىزىمى جاريالانعاندا ەلميرا سۋحانبەردييەۆا مەن زۋلفيا تورەبەكوۆا حانىمنىڭ پايدا بولا كەتكەنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن "حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى" اق-ى جانبولات مەلدەشوۆتىڭ اتىنا حات جولداپ، ماسەلەنىڭ ءمانىسىن انىقتاۋعا تالپىنعانى بلگىلى.
ويتكەنى ۇداي جۋرناليستەر الدىنا شىعىپ، مالىمدەمە جاساپ جۇرگەن ەلميرا سۋحانبەردييەۆا حانىمنىڭ قازاق ءتىلىن جەتىك بىلەدى دەگەن قورىتىندىعا Ratel.kz سايتىنداعى ارىپتەستەرىمىز كۇدىكپەن قاراعان.
ورتالىق باسشىسى جانبولات مەلدەشوۆ ۆيسە-مينيستر ەلميرا سۋحانبەردييەۆا "قازتەست" ورتالىعىنان قازاق ءتىلىن ەركىن مەڭگەرگەنىن ايعاقتايتىن 135 باللدىڭ سەرتيفيكاتىن حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعىنا اكەلىپ تاپسىرعانىن العا تارتتى. مەلدەشيەۆ قازاق ءتىلى بويىنشا ەڭ جوعارعى 150 باللدىڭ 75 باللىنا يە بولعان ۇمىتكەرلەر كەلەسى كەزەڭگە جىبەرىلەتىنىن مالىمدەدى.
مەلدەشيەۆتىڭ مۇنىسى نە؟
جۋرناليست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرگەن ورتالىق پرەزيدەنتى "ەگەر "بولاشاق" باعدارلاماسى بويىنشا بارلىق سىناقتان سۇرىنبەي وتكەن ادام ءوزىنىڭ ەسىمىن جالپى تىزىمدە كورسەتىلگەنىن قالاماسا، بىزدەر ونىڭ ەسىمىن جالپى تىزىمدە كورسەتە المايمىز"، – دەپ ويىن ورتاعا سالىپتى.
ەلىمىز اشىق قوعام ورناتۋعا ۇمىتىلىپ وتىرعاندا ورتالىقتىڭ "بولاشاق" باعدارلاماسى بويىنشا ءبىلىم گرانتىنا يە بولعانداردىڭ ءاتى-جونىن جۇرتتان جاسىرىپ قالۋعا ارەكەتتەنۋى دەموكرتيالىق قوعامنىڭ تالاپتارىمەن ۇيلەسپەيتىنى بەلگىلى.
بۇل جاعداي ءوز كەزەگىندە جەمقورلىققا، قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن شەندىلەردىڭ قاراپايىم سالىق تولەۋشىلەردىڭ ەسەبىنەن ءبىلىم گرانتىن يەلەنىپ كەتۋىنە جول اشاتىنا ءسوزسىز.
سوندىقتان ورتالىقتىڭ شەندىلەردىڭ قولايىنا جاعاتىن تالاپ قويىپ الۋ دۇرىس ەمەس. بىزدە بيلىك باسىندا جۇرگەن شەنەۋنىكتەردىڭ كوپشىلىگى قازاق ءتىلىن جەتىك بىلەمەيدى. ال ولار مەملەكەتتىك قىزمەتىنەن "اكادەميالىق دەمالىس" العان سوڭ، "بولاشاق" بويىنشا شەتەلگە بارىپ، مەملەكەت ەسەبىنەن ءبىلىم الۋعا ىقىلاسى اۋا قالاتىنىن جاقسى بىلەمىز.
ەگەر ولاردىڭ ەسىمى ءبىلىم گرانتىنا يە بولعانداردىڭ قاتارىندا كورىنىپ قالسا، ولاردىڭ قازاق ءتىلى بويىنشا سىناقتى قالاي تاپسىرعانى قوعامدىق ورتادا ءبىراز داۋعا سەبەپشى بولاتىنى ايتپاسادا بەلگىلى.
سوندىقتان ورتالىقتىڭ جالپى تىزىمنەن جەكەلگەن ادامداردىڭ " جەلانياسى" بويىنشا ءاتىن-جونىن جاسىرىپ قالۋ ادام قۇقىن قول سۇعۋمەن شاتاستىرۋعا بولامايدى. قايتا وسى "بولاشاقتىڭ" سىناعىنان سۇرىنبەي وتكەن شەندىلەردىڭ قازاق ءتىلىن قانشالىقتى مەڭگەرگەنىن جانە ولاردىڭ قازاق ءتىلىن قانشالىقتى قۇرمەتتەيتىنىن ءبىلىپ وتىرۋ قوعام ءۇشىن ماڭىزدى.
شەندىلەر مەملەكەتتىك قىزمەتكە تاعايىندالعاندا قازاق ءتىلىن قانشالىقتى تاپسىرعانى جايىندا سىناق تاپسىرماي ما؟ سوندىقتان شەندىلەردىڭ بۇل جەردە جۇرتتان جاسىراتىن ەشەتەڭەسى جوق. ەگەر شەندىلەر جالپى تىزىمدە قازاق ءتىلى بويىنشا سىناقتى ءساتتى تاپسىرعانداردىڭ قاتارىندا جۇرسە، حالىقتاڭ ولارعا دەگەن "قۇرمەتى" ارتا تۇسەدى ەمەس مە؟ سوندىقتان حالىقتىڭ شەنەۋنىكتەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن وياتاتىن ينديكاتوردى پايدالانباي وتىرعان حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعىنىڭ ءىسىنس قالاي اقىلعا جەڭدىرۋگە بولادى؟
مەملەكەت 100 مىڭ دوللارى ءوزىن اقتاي ما؟
مەنىڭشە، "بولاشاق" باعادارلاماسىنىڭ گرانتىنا يە بولۋ بۇل جاستارعا قازاق ءتىلىن ۇيرەتۋدىڭ توتە جولى. ءقازىر جاستاردىڭ كوپشىلىگى شەتەلگە بارىپ ءبىلىم العاندى ءجون سانايدى. ال ولار مەملەكەت ەسەبىنەن بەرىلەتىن ءبىلىم گرانتىنا قازاق ءتىلىن ەركىن مەڭگەرمەسە يە بولا المايتىنىن ەشقايسى بىلمەيدى.
ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى جاستار مەن شەنەۋنىكتەردىڭ ءتىلىن سىندىراتىن وسى ءبىر تاماشا مۇمكىندىكتى نەگە پايدالانبايدى؟ بىزگە وسى جاعى تۇسىنىكسىز. بىزدە پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەرلەردىڭ وزدەرى قازاق تىلىنەن سىناق تاپسىرىپ، حالىق الدىندا قازاق ءتىلىن ەركىن مەڭگەرگەنىن دالەلدەيدى عوي.
سوندىقتان "بولاشاق" باعدارلاماسى بويىنشا ءبىلىم گرانتىنا يە بولعانداردىڭ قازاق ءتىلىن قانشالىقتى ەركىن مەڭگەرىنىن حالىق ءبىلۋ ءۇشىن، ونى جاسىرماي، الەۋمەتتىك جەلىدە ونلاين-رەجيمدە قازاق تىلىنەن سىناقتى قالاي تاپسىرعانىن جۇرتشىلىققا كورسەتۋ كەرەك. سول كەزدە جاستار دا، شەندىلەر دە قازاق ءتىلىن مەڭگەرمەسە ءوزىنىڭ بولاشاعىنا بالتا شاباتىنان جان-جۇرەگىمەن سەزىنەدى.
ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ مۇنداي تالاپ قوياتىن تولىق حاقى بار. ويتكەنى ەل كونستيتۋسياسىندا قازاق ءتىلىنىڭ ورىنى سوقىرعا تاياق ۇستاتقانداي انىق كورسەتىلگەن. ەگەر ۇمىتكەرلەر قازاق ءتىلى بويىنشا ونلاين-رەجيمدە قازاق تىلىنەن سىناق تاپسىرسا، ەشقانداي زاڭ بۇزۋشىلىق، ادام قۇقىن شەكتەۋ بولىپ سانالمايدى. قايتا مەملەكەتىمىزگە، ەلدىگىمەزگە دەگەن قۇرمەتتى ارتتىرا تۇسەدى.
"بولاشاق" باعدارلاماسى ارقىلى ءبىلىم الۋشىلار قازاقشا سويلەيتىن حالىقتان جينالعان سالىق ەسەبىنەن شەتەلدە ءبىلىم الىپ جۇرگەنىن مينۋت سايىن سەزىنىپ، حالىق الدىنداعى مورالدىق جاۋاپكەرشىلىگىن ۇدايى سەزىنىپ جۇرە ەدى.
حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعىنىڭ مالىمەتىنشە، اقش-تا ءبىلىم الۋعا ۇمىتلعان ءبىر ۇمىتكەرگە مەملەكەت قازىناسىنان 100 مىڭ دوللارعا دەيىن اقشا شىعىندايدى. ايتپاقشى، "بولاشاق" گرانتىنا يە بولعان ءبىلىم جانە عىلىم ۆيسە-مينيسترى ەلميرا سۋحانبەردييەۆانىڭ بەركلي ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم الۋى شامامەن 40 مىڭ دوللار جۇمسالادى ەكەن.
40 مىڭ دوللار وڭاي اقشا ەمەس. بۇل اۋىلدى جەردە ءبىر وتباسىنىڭ تۇتاس تاعىدىرىن شەشەتىن قارجى. اۋىلدا قولىنان ءىس كەلەتىن تالاي ادام كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋ ءۇشىن 40 مىڭ دوللارعا قول جەتكىزە الماي قينالىپ ءجۇر ەمەس پە؟
سوندىقتان ءبىلىم گرانتىنا يە بولعاندا ۋاقىتىن بوسقا وتكىزبەي، وزىنە مەملەكەت تاراپىنان قانشاما اقشا جۇمساپ جاتقانىن سەزىپ، حالىق الدىندا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنۋى ءتيىس. "بولاشاق" باعدارلاماسى جاستار مەن شەندىلەردىڭ حالىق پەن قازاق ءتىلى الدىندا ءوزىنىڭ بورىشتى ەكەنىن سەزىندىرۋدىڭ تاماشا مۇمكىندىگى. وكىنىشكە وراي، بىزدەر وسى ءبىر مۇمكىندىكتى ءتيىمدى پايدالانىپ وتىرعان جوقپىز.
ن.اۋباكىر.
https://dalanews.kz/27910
