الەۋمەتتىك وسال توپتارعا جاتاتىن تۇلعالار ءبىرجولعى زەينەتاقى تولەمدەرى تۇرىندە سالىق سالىناتىن تابىسقا ستاندارتتى سالىق شەگەرىمدەرىن قولدانۋعا قۇقىلى. ولاردىڭ كوپشىلىگى تۇرعىن ۇيگە جانە (نەمەسە) ەمدەلۋگە اقشا العان كەزدە جەكە تابىس سالىعىن بىردەن قوسا تولەگەن. بۇل ارادا كەيبىر قازاقستاندىقتارعا قايتارىلۋى ءتيىس سالىق ءتۇرى وسى جايلى بولىپ وتىر، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"2024 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ مۇنداي تۇلعالاردىڭ ءبىرجولى زەينەتاقى تولەمى تۇرىندەگى سالىق سالىناتىن تابىسىنا ستاندارتتى سالىق شەگەرىمدەرى (882 اەك شەگىندە) قولدانىلادى. بۇل قوردان اقشا العان كۇننەن باستاپ ءۇش جىل ىشىندە جەكە تابىس سالىعىن قايتا ەسەپتەۋ مەن وتەۋدى قولدانۋ ءۇشىن بجزق-عا ءتيىستى وتىنىشپەن جانە راستايتىن قۇجاتتارمەن جۇگىنە الاتىنىن بىلدىرەدى. الايدا، ءبىرجولعى زەينەتاقى تولەمىن 2021-2022 جىلدارى العان ادامدار ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن بۇل مۇمكىندىكتى پايدالانا المادى. ەندى ق ر سالىق كودەكسىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلاردىڭ قابىلدانۋىنا بايلانىستى 2025 جىلعى 15 شىلدەدەن باستاپ جەكە تۇلعالاردىڭ وسىنداي وتىنىشتەرى ءۇشىن بەلگىلەنگەن تالاپ قويۋ مەرزىمى 3 جىلدان 5 جىلعا دەيىن ۇلعايتىلدى"، دەلىنگەن بجزق حابارلاماسىندا.
دەمەك، بۇل ارادا اڭگىمە 2021-2023 جىلدارى ءبىرجولعى زەينەتاقى جيناقتارىن الىپ، ولار بويىنشا جتس تولەگەندەر جايلى بولىپ وتىر. ونىڭ كولەمى، ادەتتە الىنعان سومانىڭ 10%-ىن قۇرايدى.
جتس قايتارۋ قۇقىعىن كىم پايدالانا الادى؟
جتس قايتارۋعا قۇقىعى بار جەكە تۇلعالاردىڭ تىزبەسى قولدانىستاعى سالىق كودەكسىندە ايقىندالعان. ولار:
- ءبىرىنشى، ەكىنشى نەمەسە ءۇشىنشى توپتاعى مۇگەدەكتەر،
- مۇگەدەك بالالاردىڭ اتا-انالارىنىڭ نەمەسە قامقورشىلارىنىڭ ءبىرى،
- بالا اسىراپ الۋشىلاردىڭ ءبىرى، جەتىم بالالاردىڭ اسىراپ الۋشى اتا-انالارى،
- سوعىس ارداگەرلەرى جانە باسقا ساناتتار.
مۇنداي ازاماتتاردىڭ تولىق تىزبەسى سالىق كودەكسىنىڭ 346-بابىندا كورسەتىلگەن.
قايدا جۇگىنۋ كەرەك؟
ءبىرجولعى زەينەتاقى تولەمى بويىنشا سالىق سالىناتىن تابىستى ايقىنداۋ كەزىندە ستاندارتتى سالىق شەگەرىمدەرى قولدانىلماعان زەينەتاقى تولەمدەرىن الۋشىلار، ولاردى قولدانۋ قۇقىعى بولعان جاعدايدا، كىرىستەردى قايتا ەسەپتەۋ جانە جتس وتەۋ ءۇشىن ستاندارتتى سالىق شەگەرىمدەرىن قولدانۋعا وتىنىشپەن جانە راستايتىن قۇجاتتارمەن بجزق-نىڭ جاقىن جەردەگى فيليالىنا شۇعىل تۇردە جۇگىنۋى قاجەت.
ستاندارتتى سالىق شەگەرىمى قولدانىلعاننان كەيىن، بۇعان دەيىن جتس ۇستالعان بولسا، ول الۋشىنىڭ جەكە زەينەتاقى شوتىنا قايتارىلادى. ەگەر جتس تولەۋ كەيىنگە قالدىرىلعان بولسا، وندا اي سايىنعى زەينەتاقى تولەمدەرىن العان كەزدە ونى تولەۋگە قاتىستى مىندەتتەمە الىنىپ تاستالادى.
"ەگەر ءبىرجولعى زەينەتاقى تولەمىن پايدالانعان بولساڭىز، ءبىراق سالىق شەگەرىمدەرىنە قاتىستى قۇقىعىڭىز بار ەكەنىن وسىعان دەيىن بىلمەسەڭىز، ەندى جاعدايدى تۇزەتۋگە مۇمكىندىك بار. ەڭ باستىسى - كەشىكتىرمەي ءتيىستى ورىنعا حابارلاسۋ. ەگەر ءسىز 2021 جىلى تولەم الساڭىز، وندا 2026 جىلدىڭ ورتاسىنا دەيىن، ال تولەم 2022 جىلى الىنسا، 2027 جىلعا دەيىن ءوتىنىش بەرۋگە بولادى. ءبىرىڭعاي زەينەتاقى تولەمى الىنعان كۇننەن باستاپ بەس جىلدىق مەرزىم ەسكەرىلەدى"، - دەيدءى قور ماماندارى.
اتالعان وزگەرىستەر 2025 جىلعى 31 جەلتوقسانعا دەيىن (قوسا العاندا) قولدانىستا بولادى، ويتكەنى 2026 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا سالىق كودەكسى كۇشىنە ەنەدى.
ايتا كەتسەك، بجزق-دان بەرىلەتىن زەينەتاقى تولەمدەرى ق ر سالىق كودەكسىنە سايكەس 10% مولشەرلەمە بويىنشا جەكە تابىس سالىعى (جتس) سالىناتىن كىرىسكە جاتادى. جتس مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارى (مزج)، مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارى (مكزج)، ەرىكتى زەينەتاقى جارنالارى (ەزج) ەسەبىنەن قالىپتاستىرىلعان زەينەتاقى تولەمدەرىنىڭ بارلىق تۇرلەرى بويىنشا جيىنتىق تۇردە ۇستالادى. وسى ەرەجەلەر تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ جانە (نەمەسە) ەمدەلۋگە اقى تولەۋ ماقساتىندا بجزق-دان ءبىرجولعى زەينەتاقى تولەمدەرىنە (بجت) دە قاتىستى.
ءبىرجولعى زەينەتاقى تولەمى (بجت) – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ الەۋمەتتىك كودەكسىندە بەلگىلەنگەن تارتىپپەن تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ جانە (نەمەسە) ەمدەلۋگە اقى تولەۋ ماقساتىندا سالىمشى (زەينەتاقى تولەمدەرىن الۋشى) بجزق-دان الاتىن مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارى ەسەبىنەن (ال 01.07.2023ج. دەيىن مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارى ەسەبىنەن دە) قالىپتاستىرىلعان زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ سوماسى.
