«كوپ بالالى انالار ۇكىمەتتەن بىرنەشە ميلليون تەڭگە جاردەماقى الادى...» دەگەن ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى.
«بىزدەن باسقا بىردە-بىر ەلدە مۇنداي ءۇردىس جوق...» – دەپ تۇزدىقتاعانى تاعى بار.
شىنىمەن سولاي ما ءوزى؟ بىزدەن وزگە ەلدەردىڭ بارلىعى انا مەن بالا تاعدىرىنا بەيجاي قارايدى دەگەندى بىلدىرە مە، بۇل؟
ماسەلەن، باتىس ەلدەرىندە انا مەن بالاعا تولەنەتىن جاردەماقىنىڭ كولەمى قانشا؟ شايلىعىنا، جايلىعىنا جەتەرلىك پە؟ بىزبەن سالىستىرۋعا بولا ما، بۇلاردى؟
ينتەرنەتتى اقتارىپ، مىناداي ءبىر قىزىقتى دەرەك تاپتىق. مينيستر ءابىلقاسىموۆا وقىسا ارتىق ەتپەس ەدى مۇنى.
ۇلىبريتانيادا
ءبىر بالاعا بەرىلەتىن جاردەماقى اپتاسىنا 20،70 فۋنتتى قۇرايدى.
بۇدان كەيىن دۇنيە ەسىگىن ءار بالاعا الگى اقشانىڭ ۇستىنەن تاعى 13،70 فۋنت قوسادى ۇكىمەت. بالا 16-عا تولعانشا جاردەماقى الادى، وقۋىن اياقتاماعان جاعدايدا جاردەماقى تولەنە بەرەدى.
يرلانديادا
بالا 16-عا تولعانشا (ال كەيبىر تالاپتاردى ساقتاعان جاعدايدا 18-گە دەيىن) ايىنا 140 ەۆرو جاردەماقى تولەنەدى.
2 بالاسى بارعا – 280 ەۋرو، 3 بالاسى بارعا – 420، 4 بالاسى بارعا – 560، 5 بالاسى بارعا – 700، 6 بالاسى بارعا – 840، 7 بالاسى بارعا – 980، ال 8 بالاسى بارعا 1120 ەۋرو جاردەماقى بەرەدى ەكەن ۇكىمەت.
اۆستريادا
جاردەماقى بالانىڭ جاسىنا قاراي وزگەرىپ وتىرادى. تۋعاننان ءۇش جاسقا دەيىن ايىنا 111،80 ەۋرو تولەيدى ۇكىمەت.
ءۇش جاستان ون جاسقا دەيىنگى ارالىقتا – 119،60، ون جاستان ون توعىزعا دەيىن – 138،80، وقۋىن جالعاستىرعان بولسا ون توعىزدان جيىرما تورتكە دەيىن 162 ەۋرو جاردەماقى الادى. ۇيدەگى بالا سانى بىرەۋدەن كوپ بولسا، مۇنىڭ ۇستىنەن ۇستەماقى قوسىلادى.
شۆەيساريادا
بالا 16-عا تولعانشا ورتا ەسەپپەن 200 فرانك (183 ەۋرو) جاردەماقى الادى بۇل ەلدە. وقۋىن ءارى قاراي دا جالعاستىرعان بولسا 16-دان 25-كە تولعانعا دەيىن 250 فرانكتان كەم المايدى.
گەرمانيادا
العاشقى ەكى بالانىڭ ءارقايسىسىنا اي سايىن 190 ەۋرودان تولەيدى ۇكىمەت. ۇشىنشىسىنە – 196، تورتىنشىسىنە 221 ەۋرو جاردەماقى بەرىلەدى. بالا 18-گە تولعانشا جاردەماقى الادى. بەلگىلى ءبىر تالاپتارعا ساي 25 جاسقا دەيىن دە جاردەماقى تولەنەدى بۇل ەلدە.
بۇل ەل – باقۋاتتى ەل. اتا-انالارى بالاعا تيەسىلى اقشاعا تيمەي، بانكتە ساقتاپ، 18-گە تولعاندا قولىنا بەرەدى ەكەن.
شۆەسيادا
اتا-اناسى بالا 16-عا تولعانشا ۇكىمەت اي سايىن 109 ەۋرو الىپ وتىرادى.
بۇل ەل دە – باي. اكە-شەشەسى جىلدار بويى جيناعان جاردەماقىنى شەتىن كەرتپەگەن كۇيى بالاسى كامەلەتكە تولعاندا قولىنا ۇستاتاتىن كورىنەدى.
نورۆەگيادا
بالا 18-گە تولعانشا ۇكىمەت اي سايىن 105 ەۋرو جاردەماقى بەرەدى وعان. بەلگىلى ءبىر تالاپتاردى ساقتاعان جاعدايدا جاردەماقى تولەۋ ۋاقىتىن تاعى 3 جىلعا سوزدىرۋعا بولادى.
فينليانديا
بالا 17-گە تولعانشا اي سايىن 94،88 ەۋرو الادى ۇكىمەتتەن. كەيىنگى تۋعان ءار بالاعا تولەنەتىن جاردەماقىنىڭ كولەمى وسكەن ۇستىنە وسە تۇسەدى. بەسىنشى بالاعا بەرىلەتىن جاردەماقى – 172،69 ەۋرونى قۇرايدى بۇل ەلدە.
بىزدە...
ءسابي 1 جاسقا تولىق تولعانعا دەيiن ونىڭ كۇتiمiنە بايلانىستى تاعايىندالاتىن اي سايىنعى مەملەكەتتىك جاردەماقى (جۇمىس ىستەمەيتىن ايەلدەرگە):
ءبىرىنشى بالاعا – 5،76 اەك نەمەسە 13 853 تەڭگە؛
ەكىنشى بالاعا – 6،81 اەك نەمەسە 16 379 تەڭگە؛
ءۇشىنشى بالاعا – 7،85 اەك نەمەسە 18 880 تەڭگە؛
ءتورتىنشى جانە ودان كەيىنگى بالالارعا – 8،90 اەك نەمەسە 21 405 تەڭگە.
«التىن القا»، «كۇمىس القا» بەلگىلەرىمەن ماراپاتتالعان نەمەسە بۇرىن «باتىر انا» اتاعىن العان، I جانە II دارەجەلى «انا داڭقى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان كوپ بالالى انالارعا 2018 جىلى اي سايىن 15 392 تەڭگە جاردەماقى بەرىلدى، بيىل بۇل كورسەتكىش – 16 160 تەڭگەگە ءوستى.
كامەلەتكە تولماعان ءتورت جانە ودان كوپ بالالارى بار وتباسىلارعا بەرىلەتىن جاردەماقى بىلتىرعى جىلى 4،16 اەك نەمەسە 10 005 تەڭگەنى قۇرادى...
ءابىلقاسىموۆا:
«بۇل تۋرالى تولىق اقپارات بەرىلمەگەن»
«كوپ بالالى انالار مەملەكەتتەن بىرنەشە ميلليون تەڭگە جاردەماقى الادى. بىزدەن باسقا بىردە-بىر ەلدە مۇنداي ءۇردىس جوق» دەگەن ءمادينا ءابىلقاسىموۆا كەيىن بىلايشا اقتالدى:
«نەگىزى، بۇل تۋرالى تولىققاندى اقپارات بەرىلگەن جوق. ەلىمىزدە انا مەن بالانى قولداۋ جۇيەلى تۇردە ىسكە اسىرىلىپ كەلەدى. ءارتۇرلى مەملەكەتتىك جاردەماقىلار، الەۋمەتتىك تولەمدەر تولەنۋدە.
وتكەن جىلى 391 مىڭ بالا دۇنيەگە كەلدى. بالا تۋعان انالارعا ءبىر رەتتىك جاردەماقى بەرىلەدى. ال ءۇشىنشى بالاسىن امان-ەسەن دۇنيەگە اكەلگەن اناعا بەرىلەتىن جاردەماقى 95 900 تەڭگەنى قۇرايدى.
ودان دا كوپ بالا تۋعان اناعا 159 مىڭ تەڭگە جاردەماقى بەرىلەدى. بالا 1 جاسقا تولعانعا دەيىن كۇتىمىنە دەپ اي سايىن 14 مىڭ مەن 22 مىڭ تەڭگەنىڭ اراسىندا تاعى دا جاردەماقى تولەنەدى.
جۇكتىلىككە بايلانىستى جاردەماقى بار. ول بارلىق اناعا الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنان تولەنەدى.
ەلىمىزدە 237 مىڭ انا «التىن القا» جانە «كۇمىس القامەن» ماراپاتتالعان. بۇل انالارعا ءومىر بويى اي سايىن 16 100 تەڭگە تولەنەدى. بۇل جاردەماقى تابىسقا بايلانىستى ەمەس. جانە زەينەتكەرلىككە شىقسا دا جاردەماقى تولەنە بەرەدى. زەينەتاقىسىن دا الىپ وتىرادى.
كوپ بالالى وتباسىلارعا مەملەكەتتىڭ ارنايى جاردەماقىسى بار. بىلتىر بۇل جاردەماقىنى 271 مىڭ وتباسى الدى. اي سايىن شامامەن 10 مىڭ تەڭگەدەن. ەگەر وسى جاردەماقىنىڭ ءبارىن العان وتباسىنىڭ تابىسى مولشەردەن تومەن بولسا، وندا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك دەگەن تاعى بار. بۇل كومەك ءقازىر جاڭا فورماتقا ەنگىزىلگەن…».
سولاي دەيدى مينيستر. تولىق اقپارات بەرىلمەگەن دەيدى ول. مينيستر «ميلليونەر» انالارمەن جۇزدەسسە تولىق اقپارات الار ما ەدى، بالكىم.
كوپ بالالى انا:
«التىن القامدى» كورسەتۋگە ۇيالامىن»
گۇلشارا داۋلەتوۆانىڭ 12 بالاسى بار. پەنسياعا شىققانى كەشە عانا. كەنجەسى 11-دە.
«مينيستر ايتقان ميلليوندى ءوڭىم تۇگىل، تۇسىمدە كورگەم جوق. ميلليونداپ تاپسام، جانىمدى باعىپ ۇيدە وتىرمايمىن با؟ 17 جىل بويى قۇرىلىستا الماتى وبلىسىنان قالاعا قاتىناپ جۇمىس ىستەدىم.
كوپ بالالى رەتىندە وسى ايدا العان جاردەماقىم 13 280 تەڭگەنى قۇرادى. بىرەۋىنە ەمەس، بارلىعىنا بەرىلگەن جاردەماقى بۇل! وزگە كومەك جوق. «التىن القانىڭ» اتى عانا بار. كورسەتۋگە ۇيالامىن كەيدە. «التىن القانىڭ» «ايلىعىن» – 16 100 تەڭگەگە ءوسىرىپتى. قاي جىرتىعىمدى جامايمىن مۇنىمەن؟» –دەيدى ول.
دايىنداعان دۋمان بىقاي