سايتىمىزدىڭ رەداكسياسىنا وقىرماندارىمىزدان ءتۇرلى حاتتار كەلىپ تۇسۋدە. ولاردىڭ ىشىندە قازاقستانىڭ سوت جۇيەسىندە وران العان كەيبىر كەلەڭسىز جايتتاردى مەڭزەيتىندەرى بار.
جاقىندا رەداكسيامىزعا الماتى وبلىسىنىڭ، رايىمبەك اۋدانىنىڭ تۇرعىنى نۇرعاسقايەۆ ايبول جاقىپ ۇلى مەن الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى زايناۋدينوۆ اليمجان ارۋپ ۇلىنىڭ حاتى كەلىپ ءتۇستى.
وندا سوت پروسەسسىنىڭ ءبىراز بىلىعى باياندالىپتى. انىعىندا، سوت ورىنداۋشى مەن قۇزىرلى ورگان وكىلدەرىنىڭ بارماق باستى، كوز قىستىلىعى تۋرالى ايتىلادى.
«نۇر وتان» پارتياسىنا،
ق ر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە
سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى
ءىس-قيمىل اگەنتتىگى باسشىسى
قايرات پرەنشەن ۇلى قوجامجاروۆقا،
ق ر باس پروكۋرورى جاقىپ قاجمان ۇلى اسانوۆقا
اشىق حات
وقيعا قالاي ءوربىدى؟ نۇرعاسقايەۆ ايبول جاقىپ ۇلى 2013 جىلى الماتى قالاسىندا ورنالاسقان «ارلان-فينانس» شاعىن نەسيە بەرۋشى ۇيىمىنان 3 ميليون 60 مىڭ تەڭگە كولەمىندە نيسيە العان. ول ءۇشىن الماتى قالاسى، الاتاۋ اۋدانى، قاراسۋ شاعىن اۋدانىندا ورنالاسقان 0،0814 گا جەر تەلىمىن كەپىلگە قويادى.
كەيىن بورىشكەر نەسيەنى ۋاقىتىلى تولەمەگەندىكتەن، 2014 جىلى «ارلان-فينانس» كەپىلدەگى جەر تەلىمىن ازامات داۋانوۆ بەرىكجان مەشىتبايۇلىنا 5 ميلليون 552 مىڭ 614 تەڭگە ساتىپ جىبەرەدى. داۋ وسىدان باستالادى.
كەيىن الاتاۋ اۋداندىق سوتى 2014 جىلى شەشىم شىعارىپ، نۇرعاسقايەۆقا جەردى قايتارىپ بەرىپ، ەسەسىنە 5 ميلليون 552 مىڭ 614 تەڭگەنى تولەۋدى مىندەتتەيدى.
2015 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا الاتاۋ اۋداندىق سوتىندا تاعى ءبىر پروسەسس بولىپ، وندا ماسەلە نۇرعاسقايەۆتىڭ پايداسىنا شەشىلەدى.
ەندى، 2015 جىلدىڭ 25-اقپانىندا ازامات داۋانوۆ ب.م. الاتاۋ اۋداندىڭ ءىىب-نا ارىق-شاعىم ءتۇسىرىپ، نۇرعاسقايەۆتىڭ الاياقتىق جاساعانىن ايتادى. اتالعان شاعىم بويىنشا ق ر قك 190 بابى، 4 ءبولىم، 2 تارماعى بويىنشا №ەردر157512031001693 (03.03.2015 ج) قىلمىستىق ءىس قوزعالادى.
پوليسيا تەرگەۋشىسى ا.قاڭتاربايەۆتىڭ بۇيرىعىمەن، نۇرعاسقايەۆقا ىزدەۋ جاريريالانادى. الاتاۋ اۋداندىق ءىىب-نىڭ قىلمىستىق ىزدەۋ توبى نۇرعاسقايەۆ ايبولدى الماتى وبلىسى رايىمبەك اۋدانى، جالاڭاش اۋلىنىڭ سەرىكبايەۆ كوشەسىندە ورنالاسقان № 49 ۇيدەن ۇستاپ، 30.07.2015ج پوليسيا تەرگەۋىنە تاپسىرادى. بۇل پوليسيا لەيتەنانتى ساسانوۆ ك. راپورتىندا انىق كورسەتىلگەن.
نۇرعاسقايەۆتىڭ ىس-ارەكەتىندە قىلمىستىق سيپات جوقتىعىن انىقتاعان تەرگەۋشى، پوليسيا كاپيتانى ا.قاڭتاربايەۆ ق ر قپك 35 بابى، 1 ءبولىمى، 2 تارماعىنا سايكەس ءىستى توقتاتۋ تۋرالى شەشىم شىعارادى.
ەسكەرە كەتەتىن جايت – ارىزدانۋشى داۋانوۆ ب. ايىپتالۋشى نۇرعاسقايەۆتىڭ تۇرعىلىقتى مەكەن-جايىنان حاباردار بولادى.
الاتاۋ اۋداندىق سوتىنىڭ29.09.2015 جىلعى № 2-1912\2015 شەشىمى بويىنشا جەكە سوت ورىنداۋشىسى قالي قۋانىش مىرزا 06.10.2015 جىلدان باستاپ ايىپتالۋشى نۇرعاسقايەۆتىڭ سوت شەشىمىن ورىنداۋ ءىسىن قوزعايدى.
وسى جەردەن وقىرمانىمىز جسو قالي قۋانىشتىڭ ءىستى جۇرگىزۋدەگى جىبەرگەن ولقىلىقتارى تۋرالى باياندايدى.
اۋەلى، ءىس قوزعالعان كۇننەن، ياعني 06.10.2015 جىلدان باستاپ، شەشىم شىعارعان 5.12.2016 جىلعا دەيىن قالي قۋانىش مىرزا بورىشكەر نۇرعاسقايەۆتىڭ تۇرعىلىقتى مەكەن-جايىن انىقتاي الماعان.
ءبىر قىزىعى، 2016 جىلدىڭ قاراشا ايىندا سوت پروسەسسى كەزىندە بورىشكەر نۇرعاسقايەۆ ا. سوت ءتوراعاسىنا حقكو-نان 25.11.2016 جىلى بەرىلگەن مەكەن-جاي انىقتاماسىن تاپسىرعان. وندا ازامات نۇرعاسقايەۆتىڭ الماتى وبلىسى، رايىمبەك اۋدانى، جالاڭاش اۋىلى، سەرىكبايەۆ كوشەسى 49-ۇيدە تىركەلگەنى انىق كورسەتىلگەن.
جسو قالي قۋانىش مىرزا نۇرعاسقايەۆتى شاقىرۋ ءۇشىن بارلىق حابارلامانى الماتى قالاسىندا ورنالاسقان بەيتانىس ادامدارعا (كورشىسى رەتىندە) جىبەرىپ وتىرعان.
2015 جىلدىڭ قازان ايىندا بورىشكەر نۇرعاسقايەۆ ءىرى جول كولىك اپاتىنا ۇشىرايدى. بەل ومىرتقاسى 4 جەردەن شىتىناپ، وپەراسيا جاسالادى. بۇنى راستايتىن مەديسينالىق انىقتامالار دا بار.
جسو قالي ق. ءىستى ۋاقىتشا توقتاتپايدى. ال سوت ورىنداۋشىلار تۋرالى زاڭنىڭ 44-بابىندا، 6 بولىمىندە «بورىشكەر نەمەسە ايىپتالۋشى دەنساۋلىعى اسا اۋىر جاعدايدا بولسا، پروسەسستى ۋاقىتشا توقتاتۋ كەرەكتىگى» انىق جازىلعان.
سودان كەيىن جسو قالي قۋانىش مىرزا بورىشكەر نۇرعاسقايەۆتى اتقارۋشى ىسپەن تانىستىرماعان. سەبەبى، نۇرعاسقايەۆتىڭ مەكەن-جايىن انىقتاماعان.
بورىشكەر نۇرعاسقايەۆ الماتى قالاسى، الاتاۋ اۋدانى، قاراسۋ ىقشاماۋدانىنىڭ بالقۋراي كوشەسىندە ورنالاسقان №15 جەر ۋچاسكەسىن زايناۋدينوۆ اليمجان ارۋپۇلىنا 2007 جىلى ءوزارا كەلىسىم بويىنشا 40 مىڭ اقش دوللارىنا باعالاپ، ساتقان. نۇرعاسقايەۆتىڭ جازىپ بەرگنەن قولحاتى بويىنشا، 12.01.2011 جىلى كەلىسىلگەن سومانى تولىق العان. ول جەرگە زايناۋدينوۆ ا. 2007 جىلدان باستاپ ءۇي سالىپ، كوممۋنيكاسيا جۇمىستارىن جۇرگىزگەن، اۋلاسىن قورشاعان. كۇنى بۇگىنگە دەيىن اتالعان مەكەن-جاي بويىنشا زايناۋدينوۆ اليمجان ءوز وتباسىمەن تۇرىپ جاتىر.
الايدا، زايناۋدينوۆتىڭ قۇجاتتارى دۇرىس بولماعاندىقتان، ەكەۋارا (زايناۋدينوۆ پەن نۇرعاسقايەۆتىڭ اراسىنداعى) كەلىسىم بويىنشا جەر ۋچاسكەسىنىڭ يەسى نۇرعاسقايەۆ بولىپ قالدى.
ال الاتاۋ اۋداندىق سوتىندا 12.05.2015 جىلى وتكەن پروسەسس كەزىندە زايناۋدينوۆ اليمجاننىڭ جەر ۋچاسكەسىن ساتىپ العانى، ءۇي تۇرعىزىپ، كوممۋنيكاسيا جۇرگىزگەنى تولىعىمەن انىقتالعان.
ازامات داۋانوۆ بەرىكجاننىڭ رەسمي وكىلى گراچيەۆا س.ن. الماتى قالاسىندا مەملەكەتتىك سوت ورىنداۋشى بولىپ قىزمەت ىستەگەن ادام. بورىشكەر زايناۋدينوۆ ا. بىرنەشە رەت داۋانوۆقا ۇسىنىس جاسايدى. جەر تەلىمىنىڭ قۇجاتتارىن قايتارىپ بەرۋدى، جەردى جانە ءۇيدى زاڭداستىرىپ، وندا ورنالاسقان ءۇيدى رەسمي باعالاۋ ارقىلى ساتىپ، داۋانوۆتىڭ اقشاسىن قايتارىپ بەرۋدى ۇسىنعان. ءبىراق، داۋانوۆ كەلىسپەگەن. بۇل ۇسىنىستى سوت ورىنداۋشىسىنىڭ كومەكشىسىنىڭ الدىندا ايتقان.
12.12.2016 جىلى نۇرعاسقايەۆ جەتىسۋ اۋداندىق سوتىنا ارىز بەرىپ، داۋانوۆتان جەر ۋچاسكەسىنىڭ قۇجاتتارىن زاڭسىز ۇستاپ وتىرعانى ءۇشىن قايتارىپ بەرۋدى تالاپ ەتكەن. سوت شەشىمى تالاپتى قاناعاتتاندىرىپ، داۋانوۆقا قۇجاتتاردى قايتارىپ بەرۋدى مىندەتتەيدى. داۋانوۆ بەرىكجان بۇل شەشىمدى ورىنداماعان. نۇرعاسقايەۆ دەنساۋلىعىنا بايلانىستى جسو-عا شاعىمدانا الماعان.
جسو قالي قۋانىش مىرزا اتالعان جەر ۋچاسكەسىندە بىرنەشە مارتە بولعان، ونداعى سالىنعان ءۇيدى ءوز كوزىمەن كورگەن.
سوت ورىنداۋشىلار تۋرالى زاڭنىڭ 73 بابىندا، 1 تارماعىندا «بورىشكەردىڭ جىلجىمايتىن مۇلكىن تاركىلەۋدە زاڭداستىرىلماعان مۇلىكتى انىقتاعان سوڭ، سوت ورىنداۋشىسى سوتقا تالاپ ءتۇسىرىپ، بورىشكەرگە مۇلىكتى زاڭداستىرۋدى مىندەتتەيدى. سودان كەيىن بورىشكەرگە مۇلىكتى ساتىپ، بورىشىن وتەۋگە مۇمكىندىك بەرۋ كەرەكتىگى» انىق جازىلعان.
ال 74-باپتىڭ 2-تارماعىندا «بورىشكەر سوت ورىنداۋشىنىڭ رۇقساتىمەن تاركىلەنگەن مۇلىكتى زاڭداستىرىپ ساتۋعا قۇقىلى» دەپ جازىلعان.
بورىشكەر نۇرعاسقايەۆ ايبول وتباسىن قۇرعان، ءبىر بالاسى بار. سوت پروسەسسىندە ونىڭ ايەلى مەن بالاسىنىڭ قۇقىعى ەسكەرىلمەستەن، مۇلىك تولىعىمەن داۋانوۆقا بەرىلگەن. مۇندا نۇرعاسقايەۆتىڭ ايەلى مەن بالاسىنىڭ ەنشىسى بار ەكەنى، 55-زاڭنىڭ 8-تارماعىندا انىق كورسەتىلگەن.
بورىشكەردىڭ مۇلكىن باعالاۋ تۋرالى 60-زاڭنىڭ 1 تارماعىندا «سوت ورىنداۋشى مۇلىكتىڭ بارلىق يەلەرىن ەسكەرتۋگە مىندەتتى جانە ولارعا زاڭدى تۇردە مۇلىكتى ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرۋى كەرەك» دەپ جازىلعان. ءبىراق جسو قالي ق. بۇل ەرەجەنى دە ورىنداماعان.
ەندى بورىشكەردىڭ مۇلكىن باعالاۋعا توقتالايىق. 68 باپتىڭ 2-تارماعىندا «جسو-نىڭ مۇلىكتى باعالاۋ تۋرالى شەشىمىنىڭ كوشىرمەسى تاراپتارعا 1 كۇننىڭ ىشىندە تاپسىرىلۋى كەرەك» دەپ جازىلعان. وسى باپتىڭ 3-تارماعىندا «تاراپتار باعالاۋ قورىتىندىسىمەن كەلىسپەيتىن بولسا، 10 كۇنىنڭ ىشىندە سوتقا شاعىمدانۋعا قۇقىلى»دەپ جازىلعان.
ق ر ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ 09.12.2010 جىلعى № 327 بۇيرىعىنا سايكەس، بورىشكەردىڭ مۇلكىن باعالاۋ مەرزىمى قورىتىندى شىعارىلعان كۇننىن باستاپ، كەلىسىم جاسالعان كۇنگە دەيىن 6 اي ىشىندە كۇشىنە يە دەپ كورسەتىلگەن.
جسو قالي ق. بورىشكەر نۇرعاسقايەۆتىڭ مۇلكىن باعالاۋ ۋاقىتىن 6 ايدان اسىرىپ جىبەرگەن. جسو قالي قۋانىشتىڭ بۇل شەشىمى قانشالىقتى زاڭدى؟
ءسويتىپ، جسو قالي قۋانىش بورىشكەر نۇرعاسقايەۆتىڭ مۇلكىن داۋانوۆقا بەرۋ تولىقتاي بەرۋ تۋرالى شەشىم شىعارعان. ال داۋانوۆ جەر ۋچاسكەسىن ونداعى ۇيمەن قوسا ازامات جامانبالانوۆ باتىرحان قوجاحمەتۇلىنا 18 ميلليون تەڭگەگە ساتىپ جىبەرگەن. مۇنداعى داۋانوۆتىڭ زاڭدى تۇردە الاتىن اقشاسى – 5 ميلليون 552 مىڭ 614 تەڭگە. قالعان 12 447 386 تەڭگە كىمنىڭ قالتاسىنا كەتتى؟ بىلمەيمىز...
جوعارىداعى اتالعان فاكتىلەرگە سايكەس الاتاۋ اۋداندىق سوتى 2016 جىلدىڭ 5 جەلتوقسانىندا جسو قالي قۋانىشتىڭ شەشىمدەرىن زاڭسىز دەپ تاپقان.
2017 جىلدىڭ 14-ناۋرىزىندا الماتى قالالىق اپپەلياسيالىق سوت كوللەگياسى ءتوراعا جولدىبايەۆ س.ج.، سوت سەيتوۆا س.ا. جانە ابراحمەنوۆا ب.س ءىستى قايتا قاراپ، الاتاۋ اۋداندىق سوتىنىڭ 05.12.2016 ج شەشىمىن زاڭسىز دەپ شەشىم قابىلدايدى.
بۇل جەردە اپپەلياسيالىق سوت القاسى جەر ۋچاسكەسىندە ورنالاسقان ءۇيدى ەسەپكە الماستان، ق ر ازاماتى زايناۋدينوۆتىڭ كونستيتۋسيالىق قۇقىقتارىن ەسكەرمەستەن شەشىم شىعارادى. بۇل جارتىلاي شەشىم قانشالىقدى زاڭ شەڭبەرىندە ورىندالدى؟
بورىشكەر نۇرعاسقايەۆ ايبول مەن ازامات زايناۋدينوۆ اليمجان اپپەلياسيالىق سوت القاسىنىڭ شەشىمىمەن كەلىسپەي، جوعارعى سوتقا شاعىم تۇسىرگەن. الايدا، 29.05.2017 جىلى جوعارعى سوتتان جاۋاپ كەلىپ، شاعىمدى قابىلداۋدان باس تارتقان.
جوعارىداعى فاكتىلەردى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز، نۇرعاسقايەۆ ايبول (وتباسى) مەن زايناۋدينوۆ اليمجان جانە وتباسى مۇشەلەرى قازاقستاننىڭ قۇزىرلى ورگاندارىنان، سونىڭ ىشىندە نۇر وتان پارتياسىنان، ق ر سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس اگەنتتىگىنىڭ باسشىسى قايرات قوجامجاروۆ مىرزادان، ق ر باس پروكۋورى جاقىپ اسانوۆ مىرزادان اتالعان ىسكە اراشا ءتۇسىپ، ماسەلەنىڭ اق قاراسىن ايىرىپ بەرۋدى سۇرايمىز.
مەن زايناۋدينوۆ اليمجان ق ر ىشكى ىستەر قىزمەتىندە قىزمەت ەتىپ، زەينەتكە شىققان اداممىن. نۇر وتان پارتياسىنىڭ مۇشەسىمىن. زاڭدى سالىق تولەپ، ق ر كونستيتۋسياسىن بۇزباعان اداممىن. ەندى سوت جۇيەسىندەگى بارماق باستى، كوز قىستى ارەكەتتەردىڭ كۋاسى، كەرەك دەسەڭىز ادىلەتسىزدىكتىڭ قۇربانى بولىپ وتىرمىن. ءبىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى رەتىندە سىزدەردەن ءادىل شەشىم، اراشا كۇتەمىز. سوتاعى سىبايلاستىققا توقتاۋ قاشان بولادى؟
نۇرعاسقايەۆ ايبول جاقىپ ۇلى،
زايناۋدينوۆ اليمجان ارۋپ ۇلى
رەداكسيادان:
ءبىز اتالعان ماسەلەنى تولىق تىڭدادىق. ءىستىڭ ءمان-جايىنا ۇڭىلدىك. جوعارىداعى كەلتىرىلگەن مىسالداردى ەسكەرە وتىرىپ، اۋەلى جەكە سوت ورىنداۋشى قالي قۋانىش مىرزاعا حابارلاستىق. ول كىسى دەنساۋلىعىنا بايلانىستى بىزگە سۇحبات بەرۋدەن باس تارتتى. دەسە دە، ءبىز قالي قۋانىش مىرزانىڭ جۇمىس كەڭسەسىنە بارىپ، تىكەلەي وزىمەن جولىقتىق. قالي قۋانىش مىرزا ءبىزدىڭ سۇراقتارعا جازباشا جاۋاپ بەرۋگە كەلىسىپ، ەلەكتروندى پوشتاسىن بەردى. الايدا، ارادا بىرنەشە كۇن وتسە دە، قالي قۋانىش مىرزادان جاۋاپ كەلمەدى. ءبىز بىرنەشە مارتە جەكە تەلەفونىنا قوڭىراۋ شالدىق. جاۋاپ بولمادى. الداعى ۋاقىتتا قالي قۋانىش مىرزانىڭ اتالعان ماسەلەگە قاتىستى جاۋابىن بىلۋگە تىرىسامىز.
ونان سوڭ، اپپەلياسيالىق سوت القاسىنىڭ ءتوراعاسى بولعان جولدىبايەۆ س. مىرزاعا جولىعۋ ءۇشىن الماتى قالاسى، قازبەك بي كوشەسىندە ورنالاسقان الماتى قالالىق سوتىنا باردىق. جولدىبايەۆ مىرزانىڭ حاتشىسى كامشات جالباروۆا حانىممەن كەزدەستىك. ماسەلەنى ءتۇسىندىرىپ، شەشىم شىعارعان سوت القاسىنىڭ ءتوراعاسى جولدىبايەۆ مىرزامەن پىكىرلەسۋگە تىرىستىق. الايدا، جالباروۆا كامشات حانىم، سۋديا جولدىبايەۆ مىرزانىڭ سۇحبات بەرۋدەن باس تارتقانىن جەتكىزدى.
الداعى ۋاقىتتا بۇل ازاماتتاردىڭ جاۋابىن الۋعا تىرىسامىز.
Abai.kz
