كەدەندىك باجدىڭ كولەمى قانداي؟
ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى كەلىسىمشارتقا سايكەس، سىرتتان كەلەتىن اۆتوكولىكتەردى كەدەندىك راسىمدەۋدىڭ ناقتى ءتارتىبى بار. ءبىرىڭعاي كەدەندىك تاريف بويىنشا جەڭىل كولىكتەرگە يمپورتتىق باج سالىعى سالىنادى. ال ونىڭ كولەمى قوزعالتقىشتىڭ ءبىر تەكشە سانتيمەترى ءۇشىن 0،32-3،2 ەۋرونى قۇرايدى.
مىسالى، 2 ليترلىك (2000 تەكشە سانتيمەتر) قوزعالتقىش ءۇشىن 640-6400 ەۋرو تولەۋ كەرەك. يمپورتتىق كەدەن سالىعىن ەسەپتەگەندە قوزعالتقىشتىڭ كولەمى عانا ەمەس، كولىكتىڭ شىعارىلعان جىلى دا ەسكەرىلەدى.
ال ارمەنيا مەن قىرعىزستان ەاەو-عا قوسىلعاندا يمپورتتىق تاۋارعا ۋاقىتشا جەڭىلدىك بەرۋدى سۇراعان. سودان ولار ءۇشىن سالىقتىڭ مولشەرى 10 پروسەنت نەمەسە 0،14-1،4 ەۋرو (2 ليترلىك كولىك ءۇشىن 280-2800 ەۋرو) دەڭگەيىندە بەكىتىلدى. ءبىراق ونداي تاۋارلار ارمەنيا مەن قىرعىزستاننىڭ اۋماعىنان شىقپاۋى ءتيىس. وداققا مۇشە باسقا ەلدەرگە ساتىلسا، كەدەندىك باج سالىعىنىڭ ايىرماشىلىعىن، ياعني قالعان 90 پروسەنتىن بيۋدجەتكە تولەۋ كەرەك.
قارجى مينيسترلىگىنە قاراستى مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىنىڭ رەسمي سايتىندا ارنايى كالكۋلياتور بار. سونىڭ كومەگىمەن كەدەندىك تولەمدەردىڭ ورتاشا مولشەرىن ەسەپتەپ شىعارۋعا بولادى.
ايتا كەتكەن ءجون، ەاەو ەلدەرى شەتەلدىك كولىكتەرگە كەدەندىك باج سالىعىن سالۋ ارقىلى ءوز ءوندىرىسىن قورعاۋدى كوزدەيدى.
ۋتيليزاسيالىق الىم قالاي ەسەپتەلەدى؟
2016 جىلدان باستاپ قازاقستاندا اۆتوموبيل جاسايتىن كومپانيالار مەن رەسمي يمپورتتاۋشىلار ۋتيليزاسيالىق الىمدى تولەۋگە مىندەتتەلدى. ولاردىڭ قاتارىنا كولىكتى سىرتتان اكەلەتىن قاراپايىم ازاماتتار دا كىرەدى. الىم كولىكتى العاشقى تىركەۋگە قويعانعا دەيىن تولەنۋى كەرەك.
ۋتيليزاسيالىق الىمنىڭ مولشەرى جىل سايىن ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە قاراي وزگەرىپ تۇرادى. جاڭا جىلدان باستاپ ءبىر ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش 2 651 تەڭگەگە كوتەرىلدى. ال ۋتيليزاسيالىق الىمنىڭ بازالىق كوەففيسەنتى 50 اەك، ياعني 132 550 تەڭگەنى قۇرايدى. قوزعالتقىشتىڭ كولەمىنە قاراي كوەففيسەنت بەرىلەدى دە، ۋتيليزاسيالىق الىم مولشەرى ەسەپتەلەدى.
جەڭىل اۆتوكولىكتەر:
1 000 تەكشە سم. – كوەففيسەنت 3 (150 اەك) - 397 650 تەڭگە؛
1 001 – 2 000 تەكشە سم. – كوەففيسەنت 7 (350 اەك) - 927 850 تەڭگە؛
2 001 – 3 000 تەكشە سم. – كوەففيسەنت 10 (500 اەك) - 1 325 500 تەڭگە؛
3 001 تەكشە سم. جوعارى – كوەففيسەنت 23 (1 150 اەك) - 3 048 650 تەڭگە.
ميكرواۆتوبۋستار:
2 500 تەكشە سم. دەيىن - كوەففيسيەنت 8 (400 اەك) — 1 060 400 تەڭگە؛
2 500 - 5 000 تەكشە سم. – كوەففيسيەنت 16 (800 اەك) – 2 120 800 تەڭگە؛
5 000 - 10 000 تەكشە سم. – كوەففيسيەنت 21 (1 050 اەك) – 2 783 550 تەڭگە؛
10 001 تەكشە سم. جوعارى – كوەففيسيەنت 27 (1 350 اەك) – 3 578 850 تەڭگە.
العاشقى تىركەۋدىڭ سالىعى قانداي؟
وسى ساناتتاعى سالىق تا ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشپەن ەسەپتەلەدى. ونىڭ مولشەرى كولىكتىڭ شىعارىلعان جىلىنا قاراي ەسەپتەلەدى. اۆتوموبيل نەعۇرلىم جاڭا بولسا، سالىقتىڭ كولەمى سوعۇرلىم تومەن بولادى. ماسەلەن، جاسى ەكى جىلدان اسپايتىن كولىك ءۇشىن نەبارى 663 تەڭگەنى تولەۋ كەرەك.
جەڭىل كولىكتەر ("م-1" كاتەگورياسى، 8 ورىنعا دەيىن):
2 جىلعا دەيىن – 0،25 اەك – 663 تەڭگە؛
2-3 جىل – 50 اەك – 132 550 تەڭگە؛
3 جىلدان باستاپ – 500 اەك – 1 325 500 تەڭگە.
ميكرواۆتوبۋستار ("م-2"، 8 ورىننان جوعارى، سالماعى 5 تونناعا دەيىن):
2 جىلعا دەيىن – 0.25 اەك – 663 تەڭگە؛
2-3 جىل – 240 اەك – 636 240 تەڭگە؛
3-5 جىل – 350 اەك – 927 850 تەڭگە؛
5 جىلدان باستاپ – 500 اەك – 6 627 500 تەڭگە.
قوسىمشا شىعىندار:
كولىكتى تىركەۋگە قويعاندا ءنومىر مەن تەحنيكالىق ءتولقۇجات ءۇشىن مەملەكەتتىك باج سالىعىن تولەۋ كەرەك. ولار:
مەملەكەتتىك نومىرگە – 2،8 اەك (7 423 تەڭگە)؛
تىركەۋ ءراسىمى ءۇشىن – 0،25 اەك (663 تەڭگە)؛
تەحنيكالىق ءتولقۇجات ءۇشىن – 1،25 اەك (3 314 تەڭگە)؛
قانداي قۇجاتتار قاجەت؟
كولىك قۇرالدارى ارنايى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىندا تىركەلەدى. ول ءۇشىن كەلەسى قۇجاتتار قاجەت:
جەكە كۋالىك؛
ءاۆتوموبيلدىڭ مەملەكەتتىك تىركەۋ نومىرلەرى؛
تەحنيكالىق ءتولقۇجات (كولىكتى تىركەۋ تۋرالى كۋالىك)؛
تەحنيكالىق بايقاۋدان وتكەنى تۋرالى انىقتاما (7 جىلدان اسپاعان كولىكتەرگە ونداي انىقتاما الۋدىڭ قاجەتى جوق)؛
كولىكتىڭ ادام مەنشىگىنە جاتاتىنىن كۋالاندىراتىن قۇجات (ساتىپ الۋ تۋرالى كەلىسىمنىڭ نۇسقاسى نەمەسە مۇراگەرلىكپەن العانى تۋرالى قۇجاتتار)؛
كولىكتىڭ سالىعى تولەنگەنى تۋرالى انىقتاما (ونداي انىقتاما ارنايى حقكو-دا بەرىلەدى)؛
كولىك قايتا جابدىقتالعان، يا بولماسا، وعان ارنايى قۇرالدار ورناتىلعان جاعدايدا قوسىمشا قۇجاتتار قاجەت.
ولار:
قۇرال-جابدىقتاردى ورناتقان ءوندىرۋشى زاۋىتتىڭ نەمەسە ۇيىمنىڭ كۋالىگى نەمەسە ءتيىستى كەدەندىك قۇجاتتار، سايكەستىك كۋالىگى؛
كولىكتىڭ قاۋىپسىزدىك تالاپتارىنا ساي كەلەتىنى تۋرالى كۋالىك.
كولىكتى قانداي جاعدايدا تىركەۋگە قويمايدى؟
ەۋرو-4 ستاندارتىنا سايكەس كەلمەۋى؛
وڭ جاق ءرولدىڭ بولۋى؛
كۇندىز قوسىلاتىن شامداردىڭ بولماۋى؛
بالالار كرەسلوسىنا ارنالعان ISOFIX بەكىتكىشىنىڭ بولماۋى؛
قاۋىپسىزدىك كوپشىگىنىڭ بولماۋى؛
كولىكتەن شىعاتىن گازداردى نەيتراليزاسيالاۋ جۇيەسىنىڭ جۇمىس ىستەمەۋى؛
يمموبيلايزەردىڭ بولماۋى؛
ABS (تەجەگىشتىڭ بۇعاتتالۋىنا جول بەرمەيتىن جۇيە) بولماۋى.
ايتا كەتەيىك، توقايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا شەتەلدىك نومىرمەن جۇرگەن كولىكتەردى ۋاقىتشا تىركەۋگە قويعاندا ارنايى سارى ءتۇستى نومىرلەر بەرىلەدى.
وعان قوسا، تەحنيكالىق ءتولقۇجات راسىمدەلەدى. ءبىراق ءنومىر مەن ءتولقۇجات تەك 2021 جىلدىڭ 1 ناۋرىزىنا دەيىن عانا جارامدى. وسى ۋاقىتتىڭ ىشىندە بارلىق الىم-سالىقتى تولەۋ كەرەك. سوندا عانا كولىك تۇراقتى تىركەۋگە قويىلىپ، وعان بارلىعىنا بىردەي اق ءتۇستى ءنومىر بەرىلەدى.
توقايەۆتىڭ تاپسىرماسى
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ەاەو ەلدەرىنەن اكەلىنگەن اۆتوكولىكتەردى ۋاقىتشا تىركەۋگە رۇقسات بەردى. اتاپ ايتقاندا، ارمەنيا مەن قىرعىزستانىڭ نومىرىمەن جۇرگەن كولىكتەرگە كەلەسى جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىن جەڭىلدىك بەرىلەدى.
پرەزيدەنت ونداي اۆتوكولىكتەر تەحنيكالىق رەگلامەنت تالاپتارىنا ساي بولۋى كەرەكتىگىن ايتتى. سونداي-اق، ازاماتتار تىركەۋ الىمدارى مەن مەملەكەتتىك باجدى تولەۋى ءتيىس.
توقايەۆ باس پروكۋراتۋراعا قالىپتاسقان جاعدايعا قۇقىقتىق باعا بەرۋدى تاپسىردى.
«2021 جىلدىڭ 1 ناۋرىزىنا دەيىن اۆتوكولىك يەلەرى كولىكتى تۇراقتى تىركەۋگە قويىپ، كەدەندىك باج بەن ۋتيليزاسيالىق الىمدى تولەۋى ءتيىس. نەمەسە كولىكتى ەلدەن شىعارۋى كەرەك، نە بولماسا، زاڭنامامەن تىيىم سالىنباعان ادىسپەن ماسەلەسىن شەشۋى كەرەك»، - دەدى پرەزيدەنت.
