مەنىڭ حالىق الدىنداعى پارىزىم»
ۇلتىمىزدا انتقا ادالدىقتى قاستەر تۇتادى. بۇل – وسىدان تۋرا 2 جىل بۇرىن جالپىۇلتتىق سايلاۋدا جەڭىسكە جەتكەننەن كەيىن قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ يناۋگۋراسيادا ايتقان ءسوزى.
انت بەرۋ تۋرالى ق ر كونستيتۋسياسىنىڭ 42-بابىندا انىق كورسەتىلگەن. ال سەرت دەگەنىمىز نە؟ ول – قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ 20.03.2019 پرەزيدەنت مىندەتىن اتقارۋعا كىرىسكەن ساتىنەن باستاپ حالىق الدىندا سويلەگەن ءسوزى مەن بەرگەن ۋادەسى، سايلاۋعا تۇسكەن ساتتەگى بايىپتى باعدارلاماسى.
وسى ەكى جىلدا انىق كوز جەتكىزگەن ءبىر دۇنيە – توقايەۆتى يدەيانىڭ ادامى رەتىندە تانىعانىمىز جانە ول ءۇشىن باستى يدەيا – ادىلدىك ەكەنىن تۇيسىندىك. سايلاۋعا تۇسكەن باعدارلاماسى دا «ساباقتاستىق. ادىلدىك. ورلەۋ» دەپ اتالعان بولاتىن. ەكى جىل بۇرىن انت بەرۋ راسىمىندە ۇلكەن ون باعىتتى اتاپ ءوتتى. ال ءقازىر سولاردى بىرتىندەپ جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. مىسال ءۇشىن ايتار بولساق، العاشقى باعىتى – حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ.
الەۋمەت
بىرىنشىدەن، تۇرمىستى تىكتەۋ ءۇشىن الدىمەن قارىزعا كىرىپ كەتكەن حالىقتىڭ ماسەلەسىن شەشۋ قاجەتتىگىن ءتۇسىندى. نەسيەنى كەشىرۋ تۋرالى شەشىمى 3 ملن. ادامدى قامتىدى. بۇل – حالىقتىڭ 16 پايىزى.
ەكىنشىدەن، پەداگوگتاردىڭ مارتەبەسىن كوتەرەمىن دەگەن ۋادەسىن ورىنداپ، ونى ارنايى زاڭمەن بەكىتتى. سول مارتەبەسىنە ساي مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى بيىلدىڭ وزىندە 25%-كە ءوستى. ويلاپ كورىڭىز، ءبىزدىڭ ەلدە 500 مىڭنان استام ءمۇعالىم مەن پەداگوگ بار. دەمەك توقايەۆتىڭ كەزەكتى شەشىمى جارتى ميلليوننان استام وتباسىنىڭ كىرىسىن ارتتىردى. 2023 جىلعا دەيىن مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى 2،5 ەسەگە دەيىن كوبەيەدى.
ۇشىنشىدەن، تۇرمىسىڭدى تۇزەۋدىڭ بىردەن ءبىر جولى – باسپانالى بولۋ. بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى بىلتىر جىل سوڭىندا زەينەتاقى قورىنىڭ 700 مىڭ سالىمشىسى جيناعىن باسپانا الۋعا، ەمدەلۋگە جۇمساي الادى دەپ ۋادە ەتكەن بولاتىن. بيىلعى 5 ايدىڭ وزىندە 70 مىڭنان استام ادام وسى شەشىمنىڭ يگىلىگىن كورگەن.
ءتور
تىنشىدەن، پرەزيدەنت جۋىردا «قولجەتىمدى ءارى ساپالى ءۇي سالۋدى جانداندىرۋ ءۇشىن قۇرىلىس كومپانيالارىمەن وففتەيك، ياعني، الدىن الا ساتىپ الۋ كەلىسىمىن جاساۋ كەرەك.
سوعان سايكەس تۇرعىن ۇيلەر «نۇرلى جەر» باعدارلاماسىنداعى باعامەن ساتىپ الىنادى. مۇنداي ءتاسىل سىناق جوبالارى اياسىندا الدىن الا پىسىقتالدى. ەندى مۇنى بۇكىل ەل بويىنشا جۇزەگە اسىرعان ءجون» دەپ اتاپ ءوتتى. ياعني، حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىستار اتقارىپ جاتقانىن بايقاۋعا بولادى.
ساياسات
پرەزيدەنتتىڭ انت بەرۋ راسىمىندە سويلەگەن ءسوزى ونىڭ ساياسي رەفورما جاسايتىنىن بىردەن اڭعارتتى. يناۋگۋراسياداعى ءسوزى يدەولوگيالىق ستارت بولدى. ەلدەگى دەموكراتيالىق وزگەرىستەردى قوعام بەلسەندىلەرىمەن بىرگە تالقىلايتىن اشىق الاڭ – ۇلتتىق سەنىم كەڭەسىن دە ءدال وسى 12 ماۋسىمدا ءوزى انت بەرگەن كۇنى قۇردى. ەكى جىلدىڭ ىشىندە ۇلتتىق كەڭەستىڭ ۇسىنىسىمەن 20-دان استام زاڭ جوباسى ازىرلەندى. ونىڭ جارتىسىنان كوبى قابىلدانىپ، ناقتى جۇزەگە استى.
ناتيجەسىندە:
- ساياسي پارتيالاردى تىركەۋ كەزىندەگى پارتيا مۇشەلەرىنىڭ سانى ەكى ەسەگە دەيىن ازايدى.
- بەيبىت شەرۋ وتكىزۋدىڭ ءتارتىبى وزگەردى.
- پارلامەنتتىك وپپوزيسيانىڭ قالىپتاسۋى.
- 2021 جىلدىڭ كۇزىنەن باستاپ اۋىل اكىمدەرىن حالىقتىڭ تىكەلەي سايلاۋى.
- پارتيا ءتىزىمىنىڭ 30 پايىزى ايەلدەر مەن جاستاردىڭ بولۋى مىندەتتەلدى.
جاستاردىڭ كادرلىق رەزەرۆىن قۇرۋ تۋرالى باستاماسىنان توقايەۆتىڭ تايازدىق پەن ساۋاتسىزدىققا جانى قاس ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى. ەلدە بىلىكتى دە، كاسىبي جاس مامانداردىڭ نوپوتيزم ەمەس، مەريتوكراتيا قاعيداسىنا ساي ساتىلاپ وسكەنىن قالايتىنىن اڭعارتتى.
«حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» كونسەپسياسى كۇن وتكەن سايىن وزەكتى بولىپ كەلەدى. كەيدە قوعامدا پرەزيدەنتتى ۇساق-تۇيەككە ارالاسادى دەپ كىنالاپ جاتادى. الايدا ەلدەگى جاعدايدى تامىرشىداي ءدوپ باسىپ وتىرعانى ونىڭ كەز كەلگەن ماسەلەگە سەرگەك ەكەنىن كورسەتەدى. تۆيتتەر ارقىلى تاپسىرما بەرىپ، ينستاگرام اككاۋنتىمەن ماڭىزدى شارالارىن ۇسىنىپ، ۆيرتۋالدى قابىلداۋ وتكىزەتىن باسشى ءوزى باستاپ حالىق ۇنىنە قۇلاق اسىپ ۇلگى بوپ وتىرعان جوق پا.
رۋحانيات
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ بيلىك باسىنا كەلۋى الەمدىك ەكونوميكانىڭ ءوسىمى باياۋلاعان، سانكسيالار تەكەتىرەسى مەن ساۋدا سوعىسىنىڭ ورشىگەن ساتىمەن تۇسپا-تۇس كەلدى. بۇل سىرتقى ىقپال دەيتىن بولساق، ەل ىشىندە دە ءتۇرلى سىناق كوبەيىپ كەتتى. اتىراۋداعى جۇمىسشىلاردىڭ جاپپاي توبەلەسى، ارىستاعى جارىلىس، قوردايداعى جانجال، ماقتارالداعى سۋ تاسقىنى، الماتىداعى ۇشاق اپاتى، الەمدەگى پاندەميا...
وسى
اتالعان وقيعالاردىڭ ءبارىن رەتىمەن، جۇيەلى تۇردە، سالقىنقاندىلىقپەن شەشىپ كەلە جاتىر. تۋمىسىنان ەرۋديت توقايەۆ – اناليتيكالىق تەرەڭ ويلاۋ جۇيەسىنە يە ەكەنىن وسىنداي قيىن ساتتەردە انىق اڭعارتادى.
قانداي قيىن ءسات بولسا دا ۇلتتى ۇيىستىرىپ، كوش باستاي بىلەدى. سوندىقتان دا شىعار قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءتوراعالىعى تابىستالعاندا قوعام وڭ باعالاپ، جاقسى قابىلدادى.
پرەزيدەنت توقايەۆ قاراماعىنداعى قىزمەتكەرلەردى «قۋىرىپ» الاتىن مۇمكىندىگى بولسا دا سابىرلى قاسيەتتەن ءبىر اينىعان ەمەس. سەبەبى ول – پوپۋليزمنەن اۋلاق، سوزدەن گورى ىسكە جاقىن باسشى. ديپلومات بولعاندىقتان ءاربىر ماسەلەنىڭ كەلىسىممەن تۇيىندەلىپ، كونسەنسۋسپەن بىتكەنىن قالايدى جانە سولاي قورىتىندى شىعارادى.
ەسەسىنە ۇلتتىڭ رۋحاني كەمەلدەنۋىنە ىقپال ەتەتىن شەشىمدەر قابىلدادى. تويدىڭ ەمەس، ويدىڭ اسىعى الشىسىنان ءتۇستى. ۇلى ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنا ءبىر جىل بۇرىن قالعاندا ءوزى جيدەبايعا ساپارلاي بارىپ بەرگەن ۋادەسىن تولىق ورىندادى. كوپ جىلدار بويى قاراۋسىز قالعان سەمەي قالاسىنا كوڭىل ءبولىنىپ، اۋەجايىنان باستاپ اباي تۋعان توپىراق ءبىر جاسارىپ قالدى دەسەك بولادى. الەمدىك پاندەميا كۇشەيىپ تۇرسا دا ءال-فارابيدىڭ مەرەيتويىن قاتار وتكىزدى.
«جۇيەلى ءسوز جۇيەسىن تابادى، جۇيەسىز ءسوز يەسىن تابادى»، – دەيدى حالقىمىز. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ارتىق سويلەمەي، ۋادە بەرسە ورىنداپ شىعاتىنى ونىڭ انتقا ادال، سەرتكە بەرىك ەكەنىن كورسەتىپ كەلەدى.
جارقىن تۇسىپبەك ۇلى، ساياساتتانۋشى
