شوتلانديانىڭ گلازگو قالاسىندا بۇۇ-نىڭ كليماتتىڭ وزگەرۋى بويىنشا ءسامميتى ءوتىپ جاتىر. وعان پرەمەر-مينيستر اسقار مامين باستاعان ەكولوگيا مينيسترلىگى، قوعام وكىلدەرى مەن ساراپشىلار بار قازاقستاندىق دەلەگاسيا قاتىسۋدا.
بۇل ءسامميتتى الەمدىك باسپا ءسوز ۇيىمدارى تاريحي ساتكە تەڭەۋدە. ال بىرنەشە كۇن بۇرىن ۇلىبريتانيا ۇكىمەت باسشىسى بوريس دجونسون گلازگوداعى كونفەرەنسيانى «كۇللى الەم ءۇشىن ەلەۋلى ءسات» دەپ اتادى. ءبىزدىڭ ەلىمىز ءۇشىن كليماتتىڭ وزگەرۋىمەن كۇرەس جانە «كومىرتەك بەيتاراپتىعى» ماسەلەلەرى وتە ماڭىزدى. قازاقستانداعى ەكولوگيالىق ۇيىمداردىڭ اسسوسياسيا باسشىسى ءاليا نازاربايەۆانىڭ جيىنعا قاتىسۋى - وسىنىڭ دالەلى.
«قازاقستان جانە ورتا ازيا تۇرعىندارى ادام جانە ونىڭ تۇرمىستاعى ىس-ارەكەتى ەكولوگياعا قانشالىقتى اسەر ەتەتىنىن جاقسى بىلەمىز. شيكىزات وندىرۋگە باعىتتالعان ەكونوميكانىڭ سالدارلارى بىزگە جاقسى تانىس، - دەيدى ءا. نازاربايەۆا. – ءشول دالالاردىڭ ۇلعايۋى، ەرىپ جاتقان مۇزدىقتار، اۋىز سۋدىڭ ازايۋى، زياندى، ءقاۋىپتى، ۋلى قوقىستار كولەمىنىڭ شەكتەن تىس ءوسۋى – ءبىز وسىنداي ماسەلەلەرمەن بەتپە-بەت كەلىپ وتىرمىز».
ەكووداق باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، تاۋەلسىز حالىقارالىق زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك، قازاقستان ەۆروپا مەن ورتا ازيا ەلدەرىنىڭ اراسىندا قورشاعان ورتانىڭ ورگانيكالىق زاتتارمەن لاستانۋى بويىنشا 2-ورىندا. قالالارداعى اتموسفەراداعى قاتتى بولشەكتەر ەۋرووداق ەلدەرىندەگى كورسەتكىشتەردەن بىرنەشە ەسە كوپ. ساراپشىلاردىڭ پىكىرى بويىنشا، ەلدەگى 6 مىڭنان استام مەزگىلسىز ولىمدەر لاس اۋانىڭ سەبەبىنەن.
«بۇل كۇن تارتىبىندەگى كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلە، - دەيدى ءا. نازاربايەۆا. – سوندىقتان قازاقستان جاسىل ەكونوميكاعا ءوتۋدىڭ ايماقتىق باستاماسىن ۇسىنۋدا. سول ءۇشىن ەلىمىزدە ەكولوگيا، گەولوگيا جانە جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىمەن بىرگە حالىقارالىق جاسىل تەحنولوگيالار جانە ينۆەستيسيالىق جوبالار ورتالىعى قۇرىلعان. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – تۇراقتى «جاسىل» بولاشاق ءۇشىن مەملەكەتتىڭ، حالىقارالىق ۇيىمدار، قوعام مەن ءىرى بيزنەستىڭ كۇشىن بىرىكتىرۋ».
ەلىمىزدە ويلاپ شىعارىلعان داعدارىسقا قارسى كونسەپسيا ەكولوگيالىق قاۋىپتەردىڭ الدىن الۋ، مونيتورينگ، اناليز، بولجام جاساۋعا ارنالعان بازالىق پلاتفورما بولماق. «ىنتىماقتاستىق بولماسا، ەكوگولوگيانى قۇتقارا الۋىمىز ەكىتالاي. ورتا ازيا ەكوجۇيەسىن قۇتقارۋ جوسپارىن كورشىلەس ەلدەرمەن، حالىقارالىق ينستيتۋتتارمەن بىرىكپەي جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىن ەمەس»، - دەپ ءتۇسىندىردى ەكولوگيالىق ۇيىمدار اسسوسياسياسىنىڭ باسشىسى.
ونىڭ ايتۋىنشا، وسى جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا پارنيكتىك گازداردىڭ شىعىندارىن ازايتۋ بويىنشا ۇلتتىق ساياساتتى جاڭارتۋ كوزدەلۋدە. سونىمەن قاتار، ورتا ازيا وزگە دە مەملەكەتتەرىنىڭ وكىلدەرى تاياۋ بولاشاققا جوسپارلارىمەن بولىسپەك. بىرىككەن جانە جوسپارلانعان ءىس-شارالاردىڭ ارقاسىندا پاريج كەلىسىمىنىڭ ناتيجەسىندە كليمات پەن قورشاعان ورتا جاعدايى ءساتتى داميدى دەگەن سەنىم بار.
«ايماق ەلدەرىن ورتا ازيالىق كليماتتىق حاب اياسىندا كليماتتى قۇتقارۋ ءۇشىن بىرىگۋگە شاقىرامىن. ورتاق ءۇيىمىزدىڭ تۇراقتى دامۋى ءۇشىن ءبىر ماقساتقا جۇمىلۋ قاجەت»، - دەيدى ءا.نازاربايەۆا.
كونفەرەنسيانىڭ 26 جىلدىق تاريحىندا تۇڭعىش رەت ورتا ازيا وكىلدەرى ورتاق ايماق رەتىندە بىرلەسكەن پوزيسيامەن ءسوز سويلەدى. سونداي-اق، ورتا ازيانىڭ ايماقتىق ەكولوگيالىق ورتالىعىنىڭ كومەگىمەن بىرلەسكەن ايماقتىق پاۆيلون وكىلدەرى «جاسىل» ينۆەستيسيالىق قاۋقارىن جانە قارجىلاندىرۋ، تەحنولوگيالار جانە ەكولوگيالىق ەكسپەرتيزا بويىنشا قاجەتتىلىكتەرى كورسەتىلدى.
