الماتى قالاسىنىڭ كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ باسقارماسىندا اتالعان تاقىرىپتا باسقارۋشى كومپانيالار، پيك، ميب/جت، قوعامدىق ۇيىمدار جانە اۋداندىق تكش بولىمدەرىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى. دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ نەگىزى تاقىرىبى رەتىندە الماتى قالاسىنىڭ پيك قاۋىمداستىعى كوپپاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى باسقارۋ مەن كۇتىمىنە ارنالعان مينيمالدى ءتاريفتى قايتا قاراۋدى ۇسىندى. تالقىلاۋ وتە كەڭ اۋقىمدا ءوتتى. بۇل باستاما تۇرعىنداردىڭ قولايلى ءومىر ءسۇرۋ جاعدايلارىن جاقسارتىپ، قاۋىپسىزدىكتى ارتتىرۋ ءۇشىن قاجەت. سوڭعى ون جىلدان بەرى تاريف دەڭگەيى وزگەرمەگەندىكتەن، قازىرگى جاعدايدا ۇيلەردى ءتيىستى دەڭگەيدە كۇتىپ-ۇستاۋ قيىنعا سوعۋدا.
الماتىدا تاريف مولشەرى ءار شارشى مەتر ءۇشىن 7-دەن 700 تەڭگەگە دەيىنگى ارالىقتى قامتيدى. ءبىراق ورتاشا كورسەتكىش نەبارى 40 تەڭگەنى قۇرايدى. پيك قاۋىمداستىعى ءتوراعاسى اركاديي رۋبسوۆتىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي تاريف تۇرعىن ۇيلەردى ساپالى كۇتىممەن قامتاماسىز ەتۋگە جەتپەيدى. ناتيجەسىندە تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋ، دەزينفەكسيا، دەراتيزاسيا جانە جوندەۋ جۇمىستارى جەتكىلىكتى دەڭگەيدە ورىندالمايدى. جاڭا ستاندارتتار باسقارۋشى كومپانيالارعا تۇرعىنداردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قوسىمشا شارالاردى تالاپ ەتەدى. بۇل تاعى دا قارجى ماسەلەسىن تۋىنداتادى. سوندىقتان مينيمالدى ءتاريفتى ارتتىرۋ تۇرعىن ۇيلەرگە ساپالى قىزمەت كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى جانە باسقارۋشى كومپانيالارعا ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋگە جاعداي جاسايدى. قاۋىمداستىقتىڭ پىكىرىنشە، ءتاريفتى كوتەرۋ تەك تۇرعىنداردىڭ قولايلى تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتىپ قانا قويماي، باسقارۋ پروسەسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرادى.
الماتى قالاسىنداعى «تۇران» مەنشىك يەلەرى كووپەراتيۆتەرى قاۋىمداستىعىنىڭ ءتورايىمى بيبىگۇل جۇنىسبايەۆا كوپپاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى كۇتىپ-ۇستاۋعا ارنالعان تاريفتەردىڭ جەتكىلىكسىزدىگى ماسەلەسىن بىرنەشە جىلدان بەرى كوتەرىپ كەلەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل ماسەلە اسىرەسە ەسكى تۇرعىن ۇيلەرگە قاتىستى وزەكتى بولىپ وتىر. ب.جۇنىسبايەۆانىڭسوزىنە قاراعاندا، ەسكى تۇرعىن ۇيلەردىڭ كۇتىمى ءۇشىن تاريفتەر تىم تومەن. مىسالى، كەيبىر اۋدانداردا تاريفتەر شارشى مەترىنە نەبارى 25-40 تەڭگەنى قۇرايدى. مۇنداي تاريفتەر قاجەتتى جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە، ۇيلەردى ءتيىستى دەڭگەيدە كۇتىپ-ۇستاۋعا، تۇرعىندارعا جايلى جاعداي جاساۋعا مۇمكىندىك بەرمەك. تاريفتەردىڭ تومەندىگىنە قوسا، قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ باعاسىنىڭ ءوسۋى دە جاعدايدى كۇردەلەندىرۋدە. كەيىنگى ءبىر جىلدىڭ ىشىندە قىسقى ماۋسىمعا دايىندىق ءۇشىن قاجەت قۇلىپتاۋ ارماتۋراسىنىڭ باعاسى 30%-عا قىمباتتاعان.
ب.جۇنىسبايەۆا تاريفتىك ساياساتتى قايتا قاراۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيدى. ول ءتاريفتى ارتتىرۋدىڭ ءبىر جولى رەتىندە تۇرعىندار جينالىسىندا بۇل ماسەلەنى تالقىلاۋدى ۇسىنادى. الايدا ءتاريفتى كوتەرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا سەندىرۋ ءاردايىم وڭاي بولا بەرمەيدى. سوندىقتان ول تۇرعىندارعا قاراجاتتىڭ قالاي جۇمسالاتىنىن ناقتى ءتۇسىندىرىپ، جەكە قاجەتتىلىكتەرىن ەسكەرۋدى ماڭىزدى دەپ سانايدى.
سۋرەتتەر: كايرات كونۋسپايەۆ
الماتىدا تۇرعىن ۇيلەردى كۇتىپ-ۇستاۋ تاريفتەرىن ارتتىرۋ – ۇيلەردى ءقاۋىپسىز ءارى قولايلى جاعدايدا ساقتاۋ ءۇشىن ماڭىزدى قادام ەكەنىن اتاپ ءوتتى. تاريفتەردى قايتا قاراۋ ارقىلى ەسكى تۇرعىن ۇيلەردىڭ جاعدايىن جاقسارتىپ، تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك تۋماق.
