الماتىدا Satbayev University قابىرعاسىندا «ءبىلىم بەرۋدەگى شاحمات» III حالىقارالىق كونفەرەنسياسى ءوتتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz
كونفەرەنسيانى حالىقارالىق شاحمات فەدەراسياسىنىڭ (فيدە) قولداۋىمەن ۇيىمداستىرۋشى – قازاقستان شاحمات فەدەراسياسى (KazChess). باس سەرىكتەسى – Freedom Holding Corp.
كونفەرەنسيانىڭ 2 كۇنىندە قازاقستان، تۇركيا، ارمەنيا، ەۋروپالىق وداق ەلدەرى مەن اقش-تىڭ جەتەكشى ساراپشىلارى جانە ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ىستەيتىن 350-دەن استام قازاقستاندىق ءبىلىم بەرۋ شاحماتىنىڭ دامۋىن تالقىلادى.
كونفەرەنسيا باعدارلاماسىندا شاحماتتى ءبىلىم بەرۋگە ينتەگراسيالاۋداعى حالىقارالىق تاجىريبە مەن پراكتيكا نازارعا ۇسىنىلدى. تۇركيا شاحمات فەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى فەتحي اپايدىن تۇركيانىڭ تاجىريبەسى تۋرالى بايانداما جاسادى. حالىقارالىق مەكتەپ شاحماتى فەدەراسياسىنىڭ وكىلدەرى نادەجدا كراۆچۋك پەن دءىلءدا ناۋرىزبايەۆا مەكتەپتە شاحماتتى دامىتۋداعى حالىقارالىق تاسىلدەمەلەردى تىلگە تيەك ەتتى. پوليسيا گەنەرال-مايورى جانە ق ر ءىىم شىراقبەك قابىلبايەۆ اتىنداعى قوستاناي اكادەمياسىنىڭ باستىعى اقىنقالي دارمەنوۆ كۋرسانتتاردىڭ زياتتىق دامۋى تۋرالى ايتىپ بەردى.
شاحماتتى جوعارى ءبىلىم بەرۋگە ەنگىزۋ ماسەلەسىنە ارنالعان پانەلدىك پىكىرتالاستى Coventry University Kazakhstan پرەزيدەنتى ميراس دءاۋلەنوۆ، ۆاگان ساركيسيان (ارمەنيا مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى)، مارك بەيگ (جيرونا ۋنيۆەرسيتەتى، يسپانيا) جانە باسقا دا ساراپشىلار وتكىزدى. كاzسhess اتقارۋشى ديرەكتورى گۇلميرا داۋلەتوۆا «پاتشا ءجۇرىس جاسايدى: شاحماتتاعى ايەلدەر» سەسسياسىنا قاتىستى. كونفەرەنسيانىڭ ءبىرىنشى كۇنىن FIDE «Chess in education» كوميسسياسىنىڭ اعا كەڭەسشىسى لەونچو گارسيا (يسپانيا) جانە كوميسسيا حاتشىسى ريتا اتكينس (ۆەنگريا) بايانداما جاساپ اياقتادى. ەكىنشى كۇنى شەبەرلىك ساباقتارى ءوتتى: كوميسسيا ءتوراعاسى دجەرري نەش (اقش) «شاحمات جانە سىني ويلاۋ» تاقىرىبىن قامتىسا، لەونچە گارسيا ماستەر-كلاسستى — ءپانارالىق تاجىريبەلەرگە، مارك بەيگ ورىنداۋ فۋنكسيالارىن دامىتۋعا ارنادى، ال ريتا اتكينس پەن قۋانىش سءۇلەيمەن شاحمات ەسەپتەرىن شەشۋ جانە سيفرلىق پلاتفورمالار بويىنشا تاجىريبەلەرىمەن ءبولىستى.
«بىزدە شاحمات ءبىلىمىنىڭ وتە قارقىندى دامۋ ديناميكاسى بايقالادى. شاحماتتى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە ەنگىزۋ زياتكەر ۇلتتى قالىپتاستىرىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار ويلامپاز، ستراتەگيالىق ويلايتىن تۇلعالاردى تاربيەلەۋدىڭ مىقتى ىرگەتاسىن قالايدى. ءبىز قازاقستاننىڭ «ءبىلىم بەرۋدەگى شاحمات» باعدارلاماسىن ەنگىزۋدەگى بىرەگەي تاجىريبەسىن ەكسپورتتاپ، ءبىلىمىن ءبولىسىپ جانە زياتكەرلىك تۇرعىدان دامىعان قوعام قۇرۋ جولىندا باسقا ەلدەردى شابىتتاندىرىپ جاتقانىن ماقتان تۇتامىز»، – دەدى قشف ءبىرىنشى ۆيسە-پرەزيدەنتى دارمەن ءسادۋاقاسوۆ.
ونىڭ ءسوزى ءبىلىم بەرۋ شاحماتىنىڭ جاھاندىق دامۋىنا قازاقستاننىڭ ۇلەس قوسىپ جاتقانىن ەرەكشە كورسەتتى.
قازاقستاندا ىسكە اسىرىلىپ جاتقان «ءبىلىم بەرۋدەگى شاحمات» باعدارلاماسى ايتارلىقتاي ناتيجە بەرىپ وتىر. 2025 جىلى «شاحمات نەگىزدەرى» ءپانى 20 وڭىردەگى 1500-دەن استام مەكتەبىندە ەنگىزىلدى. بۇل 2027 جىلعا قاراي 1400 مەكتەپ كەشەندى جوسپارىنىڭ KPI كورسەتكىشىنەن استى. باعدارلاماعا 60 مىڭنان استام وقۋشى قاتىسۋدا. شاحمات وقىتۋ ادىستەمەسى بويىنشا وقۋدان 20 ءوڭىردىڭ 2500 پەداگوگءى ءوتتى.
قازاقستان شاحمات فەدەراسياسى پەداگوگتەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىراتىن ۇيىم مارتەبەسىنە يە بولدى. ەندى مۇعالىمدەر اتتەستاتتاۋ كەزىندە جارامدى سەرتيفيكات الادى.
سونىمەن قاتار مامانداردى دايارلاۋ جۇمىسى جۇرگىزىلۋدە: 7 پەداگوگيكالىق جوعارى وقۋ ورنىندا قوسىمشا «شاحمات پەداگوگى» minor باعدارلاماسى ىسكە قوسىلىپ، 2025-2026 وقۋ جىلىندا 5 جوعارى وقۋ ورنىنىڭ 204 ستۋدەنتى وقۋدى باستاپ كەتتى. مەكتەپتەرگە قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە 1 جانە 2ء-شى سىنىپ مۇعالىمدەرىنە ارنالعان ونلاين كۋرستار جازىلدى.
«ءبىلىم بەرۋدەگى شاحمات» باعدارلاماسى جاڭا وقۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرادى، وندا شاحمات بالالاردىڭ اقىلدىراق، وزىنە سەنىمدىرەك جانە تابىستىراق بولۋىنا كومەكتەسەدى. بۇل باعىتقا دەگەن قىزىعۋشىلىق جىلدان-جىلعا ارتىپ، شاحماتتىڭ ءبىلىم بەرۋ قۇرالى رەتىندەگى تيىمدىلىگىن راستايدى.
