ەلىمىزدە ەكپە جاساۋ جۇمىستارى ۋاقىتشا توقتاتىلدى. سەبەبى ءبىزدىڭ دارىگەرلەر قولدانىپ كەلگەن جاپوندىق ەكپەدەن كۇدىكتى زات تابىلعان. بۇل مالىمەتتى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى الاڭىندا وتكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتى بارىسىندا الماتى وبلىسى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ دەپارتامەنتىنىڭ وكىلدەرى مالىمدەدى.

ناقتىلاپ ايتساق، ءوندىرۋشى كومپانيانىڭ بيىل شىعارعان 90 مىڭ ۆاكسيناسىنىڭ ءۇش قۇتىسىنىڭ ىشىنەن قاقپاقتىڭ سىنىعى شىققان. ايتۋلارىنشا، ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرى جاپونيالىق ەكپەدەن باس تارتىپ وتىر. ونىڭ ورنىنا ءۇندىستاننان «SERUM» اتتى ەكپە اكەلىنگەن. الايدا ونى قازاقستانعا جەتكىزگەنشە 2-3 اي ۋاقىت كەتەدى، سونىڭ سالدارىنان ەلىمىزدە جاڭا تۋعان نارەستەلەر مەن 7 جاسقا دەيىنگى بالالارعا ۆاكسينا ەگۋ توقتاتىلدى.

– الماتى وبلىسىندا جىل سايىن تۋبەركۋلەزگە قارسى 40 مىڭنان استام جاڭا تۋعان نارەستە جانە 26 مىڭنان استام 6-7 جاستاعى بالالار ۆاكسيناسيالانادى. وتكەن كەزەڭدە وبلىستا 20 مىڭنان استام بالا ەگىلدى، ولاردىڭ ىشىندە يممۋنداۋدان كەيىنگى قولايسىز كورىنىستەردىڭ كۇردەلى جاعدايلارى تىركەلگەن جوق، – دەپ اتاپ ءوتتى الماتى وبلىسىنىڭ تاۋارلار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى اسحات ساكەن ۇلى.

بالالار جاسى ينفەكسيالىق اۋرۋلار ءۇشىن ەڭ وسال بولىپ سانالادى. بۇل جەتكىلىكسىز جەتىلۋىنە جانە اعزانىڭ جالپى توزىمدىلىگىنىڭ تومەندەۋىنە بايلانىستى. ۆاكسيناسيا اعزادا ارنايى انتيدەنەلەردىڭ ءتۇزىلۋى ماقساتىندا جۇرگىزىلەدى، وسىلايشا كوكجوتەل، سىرەسپە، ديفتەريا، تۋبەركۋلەز، پوليوميەليت، قىزىلشا، قىزامىق، پاروتيت سياقتى اۋرۋلارعا اعزانىڭ قورعانىش قىزمەتىن (يممۋنيتەت) كۇشەيتەدى.

– بالالارىنا ەكپە جاساتۋدان باس تارتقانداردىڭ كوبىسى ءدىني كوزقاراستاعى ادامدار. ارينە، بۇل باعىتتا وبلىس توڭىرەگىندە ۇلكەن جۇمىستار جاسالىپ، ارنايى كەزدەسۋلەر وتكىزىلىپ جاتىر. ۆاكسينا الماعان بالالار اراسىندا جۇقپالى اۋرۋ تۇرلەرىن جۇقتىرعاندارى دا بار. بالالارىنىڭ اۋرۋ جۇقتىرعانىن بىلگەننەن كەيىن عانا اتا-انالار ەكپە جاساتۋ جونىندە ويلاپ، وكىنەدى، – دەيدى اسحات ساكەن ۇلى.

بۇكىل الەمدە يممۋندىق-پروفيلاكتيكا ينفەكسيالارعا قارسى كۇرەسۋدە ەڭ ءتيىمدى، ۇنەمدى جانە قولجەتىمدى بولىپ تانىلعان. قازاقستاندا 19 ينفەكسيالىق اۋرۋعا قارسى ۆاكسيناسيالاۋ جۇرگىزىلەدى. بالالاردى يممۋنداۋ ءۇشىن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى ساپالى ۆاكسينالار ساتىپ الىنادى ەكەن.

تۋبەركۋلەزگە قارسى ۆاكسيناسيالاۋ بالالاردىڭ اراسىندا تۋبەركۋلەز مەنينگيتى جانە ديسسەميرلەنگەن تۋبەركۋلەز سياقتى تۋبەركۋلەزدىڭ اۋىر جاعدايلارىنىڭ دامۋىنا جول بەرمەۋگە مۇمكىندىك بەردى.

سوڭعى 10 جىلدىڭ ىشىندە تۋبەركۋلەزبەن سىرقاتتانۋشىلىق 1،7 ەسەگە (100 مىڭ تۇرعىنعا شاققاندا 2008 جىلعى 77،69-دان 2018 جىلعى 44،73-كە دەيىن) تومەندەدى، ءولىم 4،3 ەسەگە (100 مىڭ تۇرعىنعا شاققاندا 2008 جىلعى 5،6-دان 2018 جىلعى 1،3-كە دەيىن) تومەندەدى.

بۇل دەرەكتەر بالالاردى ۆاكسيناسيالاۋدى قوسا العاندا تۋبەركۋلەز بويىنشا ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ وتىرعان شارالاردىڭ تيىمدىلىگىن راستايدى.

ب. جۇمانبەكوۆا