اباي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ الەۋمەتتىك دامۋ جونىندەگى پرورەكتورى شىڭعىس نۇرلانوۆ ستۋدەنتتەردى تولعاندىراتىن جاڭا وقۋ جىلىنىڭ قالاي ۇيىمداستىرىلاتىنى، ۆاكسيناسيا جانە ءبىلىم الۋشىلاردى جاتاقحانالارمەن قامتاماسىز ەتۋ تۋرالى سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى.

 

– جاڭا وقۋ جىلىندا اباي ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىتۋ قانداي فورماتتا ۇيىمداستىرىلادى؟

– قازىرگى تاڭدا اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دا جاڭا وقۋ جىلىنا دايىندىق باستالدى. وكىنىشكە وراي، ەلىمىزدە جالعاسىپ جاتقان كوروناۆيرۋستىق پاندەميا ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بيىلعى قىزمەتىنە دە كەيبىر تۇزەتۋلەر ەنگىزدى. ءبىراق كارانتين رەجيمى جاعدايىندا ءبىراز تاجىريبە الىپ، قازىرگى جاعدايدى قاداعالاپ، ءبىز ءداستۇرلى فورمانى تاڭداعانىمىزبەن، كەز-كەلگەن وقۋ فورماتىندا وقۋعا دايىنبىز دەپ سانايمىن: پەداگوگيكا - بۇل قوعامدىق-الەۋمەتتىك باعىتتاعى ماماندىق.

ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ بەكىتىلگەن نۇسقاۋلىعىنا سايكەس ءاربىر وقۋ ورنى ءوزىنىڭ اكادەميالىق ساياساتى مەن جاعدايىنا قاراي ارالاس وقىتۋ فورماتىن قولدانا الاتىندىعىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەت 2021-2022 وقۋ جىلىندا blended learning (ارالاس وقىتۋ) فورماتىندا وتكىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.

دارىستەر ونلاين-فورماتتا، ال سەمينارلار، پراكتيكالار، زەرتحانالىق جانە دەنە شىنىقتىرۋ ساباقتارى - وفلاين وتەدى. وقۋ بارىسىندا سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق رەجيمنىڭ بارلىق تالاپتارى قاتاڭ ساقتالادى.

باكالاۆرياتتىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى بويىنشا وقيتىن 1-2 كۋرس ستۋدەنتتەرى وقۋىن 6 قىركۇيەكتەن، 3-4-5 كۋرس ستۋدەنتتەرى 1 قىركۇيەكتەن باستايدى. 4-كۋرس ستۋدەنتتەرى ءۇشىن پەداگوگيكالىق (وندىرىستىك) پراكتيكا ءداستۇرلى تۇردە 2021 جىلدىڭ 16 قىركۇيەگىنەن 2022 جىلدىڭ 30 ساۋىرىنە دەيىن وتكىزىلەدى.

ماگيستراتۋرا جانە PhD دوكتورانتۋرا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى بويىنشا ءبىلىم الۋشىلار 6 قىركۇيەكتەن باستاپ ارالاس فورماتتا وقيتىن بولادى، وندا عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىسى مەن پراكتيكا وفلاين، قالعان ساباقتار - ونلاين وتەدى.

– ستۋدەنتتەر ۆاكسينا الۋعا مىندەتتى مە؟ ۆاكسيناسيالانباعان ستۋدەنتتەر قالاي وقيدى؟

– كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيانىڭ تارالۋىن توقتاتۋدىڭ جالعىز جولى – ۆاكسيناسيا الۋ. سوندىقتان ءاربىر ادام بۇل جاعدايعا سانالى تۇردە جانە ءوزىنىڭ دەنساۋلىعى مەن اينالاسىنداعى ادامداردىڭ دەنساۋلىعىنا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋى كەرەك.

دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي سوي ۇكىمەت وتىرىسىندا وقۋ ورىندارىن ءداستۇرلى وقىتۋ فورماتىنا كوشىرۋ كەزىندە پەداگوگتار مەن قىزمەتكەرلەردى، جاتاقحانالار مەن اسحانالار قىزمەتكەرلەرىن، 18 جاستان اسقان ستۋدەنتتەردى 100 پايىز ۆاكسيناسيالاۋمەن قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىگىن اتاپ وتكەن بولاتىن. ۆاكسيناسيا - ءبىزدىڭ باستى نازارىمىزدا.

كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيانىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا وقۋ ورىندارىنىڭ عيماراتتارىنا، جاتاقحانالارعا، كىتاپحانالارعا كىرۋ Ashyq جۇيەسى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. وقۋ كورپۋستارى مەن جاتاقحانالاردا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ مەديسينالىق پۋنكتىنىڭ ماماندارى جۇمىس ىستەيتىن بولادى، ولار بەتپەردە رەجيمىن جانە باسقا دا سانيتارلىق تالاپتاردىڭ ورىندالۋىن باقىلايتىن بولادى.

اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى 2021 جىلدىڭ 1 شىلدەسىنەن 25 تامىزىنا دەيىن covid-19 ۆاكسيناسىنىڭ ءبىرىنشى كومپونەنتىن العان ءبىلىم الۋشىلار اراسىندا ءبىرقاتار ۇتىس ويىندارىن وتكىزدى. ءتۇرلى جۇلدەلەر، سونىڭ ىشىندە اقشالاي جۇلدەلەر ويناتىلدى. مىسالى، وسى ۇتىس ويىندارىنىڭ العاشقى جەڭىمپازدارى اتانعان ستۋدەنتتەر قاپشاعايداعى «ۇستاز» دەمالىس ورنىنا ءۇش كۇندىك دەمالىسقا (2021 جىلى 22-24 شىلدەدە) جولداما الدى.

جەڭىمپازداردى انىقتاۋ https://randomus.ru/list كەزدەيسوق ساندار گەنەراتورى ءادىسى ارقىلى جۇرگىزىلىپ، ناتيجەسىندە COVID–19-عا قارسى ەكپە الىپ، جەڭىمپاز اتانعان 50 ستۋدەنت قاپشاعايداعى دەمالىس ورنىنا جولداما، 60 ستۋدەنت اعىلشىن كۋرسىنا تەگىن سەرتيفيكات جانە 100 ستۋدەنت ءبىر جىلدىق وقۋ اقىسىنا 5% جەڭىلدىككە يە بولدى.

بۇگىنگى تاڭدا ۋنيۆەرسيتەت ستۋدەنتتەرىنىڭ 70%-عا جانە پروفەسسور-وقىتۋشىلىق قۇرامىنىڭ 80%-عا  جۋىعى ۆاكسيناسيانىڭ قاجەتتى دوزاسىن الدى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز-جاقىن كۇندەرى 100 پايىزدىق كورسەتكىشكە جەتۋ. ۆاكسيناسيا - بۇل كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى قۇرالى ەكەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى.

– اباي ۋنيۆەرسيتەتىندە ستۋدەنتتەردى جاتاقحاناداعى ورىندارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى قالاي شەشىلۋدە؟

– بيىل ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتكە 2021 جىلعى 26 تامىزداعى جاعداي بويىنشا 6348 ادام قابىلداندى، ونىڭ ىشىندە باكالاۆريات بويىنشا – 5573، ماگيستراتۋرا بويىنشا – 775 ادام. اباي اتىنداعى قازۇپۋ-عا وقۋعا تۇسكەن ستۋدەنتتەر سانى وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ارتتى. سونىمەن قاتار، اقىلى بولىمگە قابىلداۋ جالعاسۋدا. وكىنىشكە وراي، ۋنيۆەرسيتەت بالانسىندا بارلىعى بەس جاتاقحانا بولعاندىقتان، بارلىق ءبىلىم الۋشىلاردى جاتاقحانامەن قامتاماسىز ەتۋ مۇمكىن ەمەس.

ءبىرىنشى كۋرس ستۋدەنتتەرىنىڭ جاتاقحانالاردان ورىن الۋ مۇمكىندىگى جوعارى. بۇل پروسەستى كوميسسيانىڭ ارنايى قۇرامى قارايدى جانە اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيە ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. ستۋدەنتتەردىڭ وتىنىشتەرىمەن بىرگە ولاردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن، دەنساۋلىعى مەن مارتەبەسىن انىقتايتىن قۇجاتتار قابىلدانادى.

جاتاقحاناعا ورنالاسۋ كەزىندە الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىنان شىققان ءبىلىم الۋشىلارعا باسىمدىق بەرىلەدى. مىسالى، بۇل جەتىم جانە اتا -اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالار، اتا -اناسىنىڭ بىرەۋى نەمەسە ەكەۋى دە مۇگەدەك بولىپ تابىلاتىن تۇلعالار؛ مۇگەدەكتەر قاتارىنداعى مۇمكىندىكتەرى شەكتەۋلى، بالا كەزىنەن مۇگەدەكتىگى بار تۇلعالار مەن I جانە II توپتاعى مۇگەدەكتەر. ءبىرىنشى كۋرس ستۋدەنتتەرى دە باسىمدىققا يە، وعان باستى سەبەپ ولار جاڭا جاعدايلارعا بەيىمدەلۋ ۇدەرىسىنەن وتەدى. جاتاقحاناعا ورنالاستىرۋ 18 جاسقا تولعان ستۋدەنتتەرگە 100% ۆاكسيناسيالانۋىمەن جانە مەديسينالىق انىقتاماسىنىڭ نەگىزىندە جۇرگىزىلەدى. جوعارىدا اتالعان ساناتتار بويىنشا جاتاقحانا ەڭ الدىمەن ۆاكسيناسيالانعان 1 كۋرس ستۋدەنتتەرىنە بەرىلەتىنىن اتاپ وتكىم كەلەدى.

جاتاقحانا ورنىنىڭ تاپشىلىعى ماسەلەسىن شەشۋ ماقساتىندا الەۋەتتى ينۆەستورلاردان ۋنيۆەرسيتەتكە جاتاقحانا سالۋ بويىنشا ينۆەستيسيالىق ۇسىنىستاردى قابىلداۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. وسىلايشا، ءبىز بۇل ماسەلەنى شەشۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.

جاتاقحانا قۇرىلىس جوبالارى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ 2018 جىلعى 05 ناۋرىزداعى قازاقستان حالقىنا جولداۋى نەگىزىندە باستاماشىلىق ەتكەن بەس الەۋمەتتىك باستامانىڭ ءۇشىنشىسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا جۇزەگە اسىرىلادى. ستۋدەنت جاستاردىڭ تۇرۋ جاعدايلارىن جاقسارتۋ ماقساتىندا ۋاكىلەتتى ورگاندار مەن جوعارى وقۋ ورىندارى جانە كوللەدج باسشىلارىنىڭ الدىنا 2022 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ستۋدەنتتەردى 75 مىڭنان استام توسەك-ورىنمەن قامتاماسىز ەتۋ مىندەتى قويىلدى.

– جاڭا وقۋ جىلىندا ۋنيۆەرسيتەت ۇجىمىنا تىلەگىڭىز؟

– ەڭ الدىمەن، بولاشاق ستۋدەنتتەر مەن ءبىلىم الۋشىلاردى، بارلىق وقىتۋشىلار مەن باسقا دا قىزمەتكەرلەردى جاڭا وقۋ جىلىنىڭ باستالۋىمەن قۇتتىقتايمىن. بارشاڭىزعا مىقتى دەنساۋلىق، كۇش پەن شىدامدىلىق تىلەيمىن. ءبىزدىڭ جاستارعا، اسىرەسە ءبىرىنشى كۋرس ستۋدەنتتەرىنە جارقىن جانە ماعىنالى ستۋدەنتتىك ءومىر، جاڭا ءبىلىم مەن تابىس، ارىپتەستەرىمىزگە اماندىق جانە قيىن، ءبىراق يگىلىكتى ەڭبەكتەرىندە العا قويىلعان ماقساتتارعا قول جەتكىزۋدى تىلەيمىن.