ا. مانتاي. ەۋروپالىق ءومىردى قيالداۋ...

Dalanews 04 ماۋ. 2016 07:57 859

قاراڭعىلىق قۇشاعىنا ءسىڭىپ بارا جاتقان اۆتوبۋستىڭ تەرەزەسىنەن كۇندى ۇياسىنا شىعارىپ ساپ، تىنىشتىق قۇشاعىندا مۇلگىپ تۇرعان ورمانعا قاراپ قويىپ، كەتىپ بارام. ماسكەۋ-حاركوۆ باعىتىنداعى حالىقارالىق اۆتوبۋس بولسا دا، ەسكىلەۋ. «كەڭەستىك كەزەڭنىڭ «شاپاعاتىن» كورگەن ەلدەر «ەۋروپالىق ءومىردى» قيالداپ، ەلەسىمەن تاعى دا قانشا جىل ءومىر سۇرەدى ەكەن؟» دەپ ويلادىم.
...وسىدان ەكى جىل بۇرىن ستامبۇلدان يزميرگە اۆتوبۋسپەن باردىم. اۆتوبۋستا داياشى يزميرگە جەتكەنىمىزشە شوكولادپەن، تۇرىك ءتاتتىسىمەن، «توقاشىمەن» بەس-التى رەت شاي بەردى. ەگەر شاي ىشكىڭىز كەلمەسە، «Goco-cola»، «Fanta»، بولماسا، مينەرالدى نە مينەرالسىز سۋسىن ءىشىڭىز. ءبارى دە بيلەتتىڭ ىشىنە كىرەدى. ءار جولاۋشىنىڭ الدىندا پلانشەت تۇرادى، قالاساڭىز مۋزىكا تىڭداپ (الەمدىك كلاسسيكا، نە تۇرىك اۋەندەرى)، كينو كورىڭىز، نە ينتەرنەتكە كىرىڭىز. اۆتوبۋس جاپ-جاڭا، ىڭعايلى، قۇددى ءوزىڭىزدى ۇشاقتا وتىرعانداي سەزىنەسىز. يزميرگە جەتكەسىن ءبىز اۆتوبۋسىنا مىنگەن كومپانيا ءارقايسىمىزدى گازەلمەن ۇيىمىزگە اپارىپ تاستادى. يزميردەن ستامبۇلعا قايتارىمدا سوندا وقيتىن تۋعان ءىنىم: «تۇركيادا بيزنەسمەندەر اراسىندا ۇلكەن باسەكەلەستىك بار. ولار جولاۋشى ءۇشىن بارلىق جاعدايدى جاسايدى. ەرتەڭ وسىنداي ساعاتتا، وسىنداي مينۋتتا ءۇيدىڭ قاسىنداعى ايالدامادا تۇرامىز. كومپانيانىڭ گازەلى كەلىپ، ءبىزدى اۆتوۆوكزالعا جەتكىزىپ تاستايدى» دەدى. زاتىمىزدى سۇيرەپ، مەترومەن جۇرگەنىمىز جوق، نە تاكسي شاقىرىپ، شىعىندانعانىمىز جوق.
...پوستكەڭەستىك ەلدەرگە تۇركياداعىداي جاعدايعا جەتۋ ءۇشىن قانشا جىل كەرەك؟ بۇگىندە بيلىكتە وتىرعاندار كەزىندە كوممۋنيزم تۋرالى ەرتەگى ايتقان، ەرتەگى تىڭداپ وسكەندەر، الدە ولار سول ەرتەگىنى باسقاشا تۇرلەندىرىپ، ءارتۇرلى نۇسقاسىن ايتۋدى جالعاستىرا بەرە مە؟
ۋكرايندار حاركوۆكە ساياحاتتاپ بارا جاتقانىمدى ەستىپ، بىرىنەن كەيىن ءبىرى قالانىڭ مەن كورۋگە ءتيىس جەرلەرىن ايتىپ، كەڭەس بەرىپ جاتتى. اۆتوبۋستاعى كورشىم ءوز قالاسىنان جۇمىس تاپپاعاسىن ماسكەۋدە جۇمىس ىستەپ، جان باعىپ ءجۇر ەكەن. ارتىمدا وتىرعان ەكى ايەل دە ماسكەۋدە جۇمىس ىستەيدى ەكەن. ۋكرايندىق اكسەنتپەن سويلەيتىن ەركەك داۋىستى ايەل: «ورىستاردى جاماندايمىز، ءبىراق ماسكەۋدە جۇمىس ىستەيمىز. ورىستاردى ۇناتپاسا دا، ماسكەۋدە جۇمىس ىستەپ جاتقان ۋكراين كوپ» دەدى.
شەكارادا ۇزاق تۇرعاننان شارشاعان جۇرت ايەلدىڭ ءسوزىن ەستىسە دە، ونىمەن پىكىر-تالاستىرمادى. الدە كوپ سويلەيتىن، مىنەزدى ايەلمەن ەشكىم سوزگە كەلگىسى كەلگەن جوق.
ەسىمە ماسكەۋدە وقيتىن ۋكراين قىزدىڭ «مەنى كەيبىر دوستارىم «ساتقىن» دەيدى ەكەن. سوندا مەن ماسكەۋدە ءبىلىم الىپ جاتقانىم ءۇشىن ساتقىنمىن با؟» دەپ مۇڭايعانى ءتۇستى. ماسكەۋدە وقىپ، جۇمىس ىستەپ، نان تاۋىپ، بالا-شاعاسىن اسىراپ جاتقان ۋكراينداردىڭ ەشقايسىسى دا ساتقىن ەمەس. ولار بار بولعانى توعىشار شەنەۋنىكتەردىڭ قۇربانى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار