A. Mantaı. Eýropalyq ómirdi qıaldaý...

Dalanews 04 maý. 2016 07:57 801

Qarańǵylyq qushaǵyna sińip bara jatqan avtobýstyń terezesinen kúndi uıasyna shyǵaryp sap, tynyshtyq qushaǵynda múlgip turǵan ormanǵa qarap qoıyp, ketip baram. Máskeý-Harkov baǵytyndaǵy halyqaralyq avtobýs bolsa da, eskileý. «Keńestik kezeńniń «shapaǵatyn» kórgen elder «eýropalyq ómirdi» qıaldap, elesimen taǵy da qansha jyl ómir súredi eken?» dep oıladym.
...Osydan eki jyl buryn Stambuldan Izmırge avtobýspen bardym. Avtobýsta daıashy Izmırge jetkenimizshe shokoladpen, túrik táttisimen, «toqashymen» bes-alty ret shaı berdi. Eger shaı ishkińiz kelmese, «Goco-cola», «Fanta», bolmasa, mıneraldy ne mıneralsyz sýsyn ishińiz. Bári de bılettiń ishine kiredi. Ár jolaýshynyń aldynda planshet turady, qalasańyz mýzyka tyńdap (álemdik klasıka, ne túrik áýenderi), kıno kórińiz, ne ınternetke kirińiz. Avtobýs jap-jańa, yńǵaıly, quddy ózińizdi ushaqta otyrǵandaı sezinesiz. Izmırge jetkesin biz avtobýsyna mingen kompanıa árqaısymyzdy gazelmen úıimizge aparyp tastady. Izmırden Stambulǵa qaıtarymda sonda oqıtyn týǵan inim: «Túrkıada bıznesmender arasynda úlken básekelestik bar. Olar jolaýshy úshin barlyq jaǵdaıdy jasaıdy. Erteń osyndaı saǵatta, osyndaı mınýtta úıdiń qasyndaǵy aıaldamada turamyz. Kompanıanyń gazeli kelip, bizdi avtovokzalǵa jetkizip tastaıdy» dedi. Zatymyzdy súırep, metromen júrgenimiz joq, ne taksı shaqyryp, shyǵyndanǵanymyz joq.
...Postkeńestik elderge Túrkıadaǵydaı jaǵdaıǵa jetý úshin qansha jyl kerek? Búginde bılikte otyrǵandar kezinde komýnızm týraly ertegi aıtqan, ertegi tyńdap óskender, álde olar sol ertegini basqasha túrlendirip, ártúrli nusqasyn aıtýdy jalǵastyra bere me?
Ýkraındar Harkovke saıahattap bara jatqanymdy estip, birinen keıin biri qalanyń men kórýge tıis jerlerin aıtyp, keńes berip jatty. Avtobýstaǵy kórshim óz qalasynan jumys tappaǵasyn Máskeýde jumys istep, jan baǵyp júr eken. Artymda otyrǵan eki áıel de Máskeýde jumys isteıdi eken. Ýkraındyq aksentpen sóıleıtin erkek daýysty áıel: «Orystardy jamandaımyz, biraq Máskeýde jumys isteımiz. Orystardy unatpasa da, Máskeýde jumys istep jatqan ýkraın kóp» dedi.
Shekarada uzaq turǵannan sharshaǵan jurt áıeldiń sózin estise de, onymen pikir-talastyrmady. Álde kóp sóıleıtin, minezdi áıelmen eshkim sózge kelgisi kelgen joq.
Esime Máskeýde oqıtyn ýkraın qyzdyń «Meni keıbir dostarym «satqyn» deıdi eken. Sonda men Máskeýde bilim alyp jatqanym úshin satqynmyn ba?» dep muńaıǵany tústi. Máskeýde oqyp, jumys istep, nan taýyp, bala-shaǵasyn asyrap jatqan ýkraındardyń eshqaısysy da satqyn emes. Olar bar bolǵany toǵyshar sheneýnikterdiń qurbany.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar