"2025 جىلى قازاقستان ءۇشىن نەگاتيۆتى جاعداي مۇناي باعاسىنىڭ تومەندەۋى بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى اقش تاقتاتاس مۇنايى ءوندىرىسىن ۇلعايتۋدى جوسپارلاپ وتىر، ال وپەك+ اعىمداعى باعانى ۇستاپ قالۋ ءۇشىن شيكىزات ءوندىرىسى كولەمىن قىسقارتۋعا بەيىلدى". قازاقستاننىڭ قارجىگەرلەرى قاۋىمداستىعى جاريالاعان "ينفلياسيا، تەڭگە جانە مۇناي: 2025 جىلعى نەگىزگى ماكروەكونوميكالىق سىن-تەگەۋىرىندەر" اتتى زەرتتەۋىندە وسىلاي دەلىنەدى، دەپ جازادى Dalanews.kz.
- ال مۇنداي جاعداي نەگىزگى ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرىمىزگە (ەكونوميكا ءوسىمى، ساۋدا بالانسى، اعىمداعى وپەراسيالار شوتى، بيۋدجەت جانە ۇلتتىق قور تۇسىمدەرى، ۇلتتىق ۆاليۋتا باعامى، ينفلياسيا) تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن، بۇل ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ جانە قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋ جونىندەگى كۇش-جىگەردى ايتارلىقتاي السىرەتەدى، - دەيدى ساراپشىلار.
ەكونوميكا ءوسىمى 4%+ دەڭگەيىندە ساقتالادى
مۇناي ءوندىرىسى سالاسىنداعى توقىراۋ جانە شيكىزات باعاسىنىڭ تومەندەۋى سالدارىنان اعىمداعى جىلى ەكونوميكالىق ءوسىم وتكەن جىلعى - 5،1%، سونداي-اق نىسانالى دەڭگەي 6% كورسەتكىشتەرىنەن ايتارلىقتاي تومەن بولادى. سوعان قاراماستان، اعىمداعى جىلى ەلدىڭ ءجىوء-سى ساۋدا، بايلانىس، كولىك، قۇرىلىس جانە اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ءوسىم (6%-دان جوعارى)، ونىڭ ىشىندە ۇلتتىق قوردان قوسىمشا ترانسفەرتتەر تارتۋ ەسەبىنەن 4%-دان (اعىمداعى جىلعى قاڭتار-قىركۇيەكتە 4،1%) اسۋى مۇمكىن.
الايدا جوسپارلانىپ وتىرعان شيكىزات ءوندىرىسىن ۇلعايتۋ (97،2 ملن تونناعا دەيىن)، ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ جانە جوعارى بيۋدجەتتىك شىعىندار (2025 جىلى - 33،5 ترلن تەڭگە) شيكىزات باعالارىنىڭ تومەندەۋى، جوعارى پايىزدىق مولشەرلەمەلەردىڭ تەرىس ىقپالىن باياۋلاتۋى مۇمكىن. قارجى نارىعىنىڭ ساراپشىلارى 2025 جىلى ەلىمىزدىڭ ءجىو كولەمى 4،4%-عا وسەدى دەپ كۇتەدى.
تەڭگە باعامى 2024 جىلدىڭ اياعىندا تومەندەپ، 2025 جىلى دا قىسىمعا ۇشىراۋى مۇمكىن
ءبىرشاما نىعايعاننان كەيىن (2023 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 1،7%-عا) ۇلتتىق ۆاليۋتاعا شاققانداعى 1 اقش دوللارى 2024 جىلدىڭ اياعىندا ىشكى سۇرانىستىڭ ۇسىنىستاردان ەداۋىر ارتۋى ەسەبىنەن 10%-دان استامعا قۇلدىراۋى مۇمكىن. 2025 جىلى USD/KZT باعامى 545،2 تەڭگەگە دەيىن ءوسۋى مۇمكىن (اعىمداعى مانگە+6%). تەڭگەگە قىسىم جاساۋى مۇمكىن مىنا جاعدايلار: شيكىزاتتاردىڭ تومەن باعاسى، وپەك+ مامىلەسىن ورىنداۋ قاجەتتىلىگىنە بايلانىستى مۇناي ءوندىرىسى كولەمىن قىسقارتۋ، قازاقستاندىق شيكىزاتتىڭ (قحر جانە ەو) نەگىزگى تۇتىنۋشىلارىنىڭ ەكونوميكالىق ءوسىمىنىڭ باياۋلاۋى، يمپورتتىڭ ارتۋى، ونىڭ ىشىندە ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ سالدارىنان، باعام بويىنشا كۇتۋلەردىڭ ناشارلاۋى، وڭىردەگى كۇردەلى گەوساياسي جاعداي كورسەتۋى جانە ينۆەستورلاردىڭ تاۋەكەلدەن جالپى قاشۋى.
ينفلياسيامەن كۇرەس ماسەلەسى 2025 جىلى دا كۇن تارتىبىنە شىعادى
2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ق ر-داعى ينفلياسيا، ق ر ۇب-نىڭ اعىمداعى جىلعا ارنالعان جاڭارتىلعان بولجامىندا جوعارى شەك - 8-9% - عا جاقىن قالىپتاسۋى مۇمكىن (ەگەر جەلتوقساندا ايلىق تۇتىنۋ باعالارىنىڭ يندەكسى (تبي) 0،9%-قۇراسا، وندا جىلدىق كورسەتكىش 8،7% دەڭگەيىندە قالىپتاسادى) ەكەنى ايتىلادى. السىرەگەن باعام، ىنتالاندىرۋشى بيۋدجەتتىك ساياسات، اقىلى قىزمەتتەردەگى رەفورمالار، تاۋارلار ۇسىنىسى بويىنشا جەكەلەگەن ىشكى ەكونوميكالىق سىن-تەگەۋرىندەر (ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ تومەندىگى، جوعارى وندىرىستىك شىعىندار، ت.ب) جانە بولجامدارداعى ينفلياسيالىق كورسەتكىشتەردىڭ جوعارىلاۋى تبيء-دىڭ الداعى 12 ايدا 5% نىسانالى تارگەتتەۋگە ورالۋىنا كەدەرگى كەلتىرەتىن بولادى. قارجى نارىعى ساراپشىلارىنىڭ بولجامىنشا، ينفلياسيا 2025 جىلعى جەلتوقساندا 9،5%-دى قۇرايدى.
اقشا-نەسيە قاتاڭ شارتتارى ارى قاراي دا ساقتالادى
2024 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي بازالىق مولشەرلەمە دەڭگەيى 2024 جىلدىڭ قاڭتارىنداعى مانىنە قايتا ورالدى. بۇل رەتتە ەكونوميكاداعى جوعارى ينفلياسيالىق تاۋەكەلدەر ەلدەگى قاتاڭ مونەتارلىق جاعدايلاردى ۇزاعىراق ساقتالۋىن تالاپ ەتۋى مۇمكىن: ءبىر جىلدان كەيىن بازالىق مولشەرلەمە 14،25% (-100 ب.پ. اعىمداعى ماننەن) دەڭگەيىندە قالىپتاسادى دەپ بولجانادى. وسىلايشا، ەكونوميكاداعى ناقتى پايىزدىق مولشەرلەمەنىڭ ءمانى اعىمداعى 6،85%-دان 4،75%-عا دەيىن تومەندەۋى مۇمكىن، بۇل تەڭگەلىك اكتيۆتەردىڭ تارتىمدىلىعىنا تەرىس اسەر ەتەتىن بولادى.
كورپوراتيۆتىك نەسيەلەۋ باياۋلاۋى مۇمكىن
جوعارى ينفلياسيا جانە بازالىق مولشەرلەمە كورپوراتيۆتىك كرەديتتەردى بەرۋ ديناميكاسىنا تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن جانە 2025 جىلى كاسىپكەرلەرگە جاڭا كرەديتتەردى بەرۋدىڭ جىل سايىنعى ءوسىمى بويىنشا قويىلعان مىندەتتەردى ورىنداۋدى قيىنداتادى.
بۇعان دەيىن تەڭگە نەگە قايتا قۇنسىزدانا باستاعانىن جازعان بولاتىنبىز. ساراپشىلار ءبىر ايدان كەيىن، ياعني 2025 جىلى قاڭتاردا 1 اقش دوللارىنىڭ باعامى 524،1 تەڭگە بولاتىنىن بولجاعان.
