Биыл алғашқы бес айда қазақстандық автоөндірушілер тамаша көрсеткіш көрсеткен: отандық автокөліктерге сұраныс тұрақты болып, тіпті арта түскен. Көліктердің қай түрі қазақстандықтардың жүрегінен орын тауып, неліктен отандық өндірушілер таныла бастағанын анықтадық, - деп хабарлайды Dalanews.kz.

Іnbusiness.kz мәліметінше, 2024 жылдың алғашқы бес айында Қазақстанда 55 985 бірлік техника өндірілген. Мамырда 9091 техника өндірілген, бұл былтырғы осы кезеңмен салыстырғанда 34 пайызға азырақ. Оның негізгі себебі - ескі көліктерді бақылаусыз әкелу және өндірушілерге және ресми импорттаушыларға кері әсер ететін импорттың болуы.

Алайда бұған қарамастан отандық автокөліктерге деген сұраныс артып келе жатыр. Қазақстандықтар көбіне жергілікті өндірушілерді таңдайды, ал бұл ұлттық экономикаға оң әсер етіп қана қоймай, елдегі автоөнеркәсіптің дамуына да әсер етеді.

Қазақстанда қандай брендтер танымал?

• Hyundai – 16 551 бірлік.
• Chevrolet – 12 776 бірлік.
• Kia – 11 384 бірлік.
• Jac – 6030 бірлік.
• Jetour – 4649 бірлік.

Модельдер арасында ең танымалы:

• Chevrolet Cobalt – 10 531 бірлік.
• Hyundai Tucson –  9307 бірлік.
• Kia Sportage – 5365 бірлік.
• Jetour X70 – 2940 бірлік.
• Jac J7 – 2736 бірлік.

Өндіріс географиясы бойынша, ең көбі Қостанайда (35 549 бірлік), Алматы (16 700 бірлік) мен Семейде (2065 бірлік) өндірілген. Өзге өңірлерде де оң өзгерістер байқалады. Мысалы Қарағанды облысында 525 бірлік техника өндірілген, бұл былтырмен салыстырғанда 45 пайызға көп.

2024 жылы қанша автокөлік сатылған?

Қазақстан автомобиль одағының мәліметінше, мамырда 12 032 жеңіл көлік және жеңіл коммерциялық техника, 781 жүк көлігі мен автобус сатылған. Жалпы биыл бес айда 66 457 көлік сатылған, бұл былтыр осы кезеңмен салыстырғанда 0,1 пайызға көп.  

«2024 жылы сатылған өнім деңгейі былтырмен бірдей, тек мамыр айында төмен түсуу байқалған. Нарық бұрынғы қалпына келе жатыр. Биыл 160-165 мың жаңа автокөлік сатылады деп болжап отырмыз», - дейді ҚАО президенті Анар Мақашева.

2024 жылы сатылған ТОП-10 автокөлік:

1. Hyundai – 2424 бірлік (-44%).
2. Kia – 1903 бірлік (-13,4%).
3. Chevrolet – 1345 бірлік (-59,2%).
4. Jac – 1028 бірлік (+396,6%).
5. Chery – 929 бірлік (+39,7%).
6. Changan – 679 бірлік (+31,3%).
7. Jetour – 664 бірлік.
8. Haval – 592 бірлік (-5,4%).
9. Toyota – 571 бірлік (+14,2%).
10. Geely – 450 бірлік (+74,4%).

Қазақстанның өнеркәсіптік инвесторлар одағының президенті Қайрат Еламановтың сөзінше, соңғы бес жылда автонарық тұрақты дамып келе жатыр.

«Соңғы жылы ресми нарықта 198 мың автокөлік сатылды. Оның 70 пайызы қазақстандық өндіріс. Сәйкесінше нарықта қазақстандық өнімнің үлесі көбейіп жатыр. Автопромға қатысты - автомобиль өндірушілеріне CKD (шағын торапты құрастыру) әдісімен шығарылған автомобильдердің үлесін ұлғайту бойынша жаңа талаптар енгізілді. Дәнекерлеу және бояу бойынша технологиялық операцияларға қойылатын талаптар да бар. Биыл бұл үлес талаптарға сәйкес 20 пайыз болуы тиіс және 2027 жылға дейін жыл сайын 10 пайызға өсетін болады. 2027 жылы ол 50 пайызға жетеді», - дейді ол.

Қазақстанның өнеркәсіптік инвесторлар одағының президенті шығарылатын автомобильдердің әрбір брендінде шағын торапты құрастыруды игеру бойынша қосымша міндеттемелер енгізілді. 2026 жылдың 1 қаңтарына қарай әр брендте әр зауытта әр брендте кем дегенде бір модель болуы керек.

«Өндірістің өсуі де, оқшаулау талаптары белгілі бір деңгейде қатал болып жатқанын байқаймыз. Одан бөлек, оқшаулауға баға беру бойынша балдық жүйе де жұмыс істеп тұр. Бұл талаптарды ешкім аттап өте алмайды. Бұл талаптың бәрі қатар орындалатын болады. Біз қазірдің өзінде бірқатар жаңа өндірістердің ашылып жатқанын, автомобиль компоненттерін өндіру бойынша бірқатар жобалардың іске асырылып жатқанын байқап отырмыз. Бұл CKD өндірісінің дамуының нәтижесі. Қостанайда бірқатар автокомпоненттерді, оның ішінде сору жүйелерін, пластикалық бөлшектерді, сэндвич-панельдерді өндіру бойынша локализациялық орталық ашылады. Алматыда компоненттер өндірісі бойынша бірқатар жобалар жүзеге асырылуда. Бұл орындықтар, пластикалық бөлшектер және мультимедиа», - дейді Еламанов.

Сонымен қатар, Еламановтың сөзінше, Қостанайда биыл алғашқы KamLit шойын құю зауыты іске қосылады -  бұл цилиндр блоктары, цилиндр бастары, көпір таяқшалары.

"2025 жылы негізгі берілістерді шығаратын екінші зауыт іске қосылады – бұл жүк көліктеріне арналған көпір редукторлары. Сонымен қатар, биыл Қарағанды облысы, Саран қаласында шиналар өндірісін іске қосу жоспарлануда. Зауыттың қуаты - 3,5 миллион шина, онда отандық Attar шиналар бренді шығарылады. Сондай-ақ қазақстандық өндірістің жаңа брендтері бойынша мәселе пысықталуда", - деп қорытындылады спикер.

Айта кету керек, сату нарығы бес айдың қорытындысы бойынша тұрақты өсімді  көрсетеді. Отандық автомобильдерге сұраныс артып келеді, бұл тұтынушылардың жергілікті автоөнеркәсіпке деген сенімін көрсетеді. Өндірушілер сапаны жақсарту және инновацияларды енгізу үшін белсенді жұмыс істейді, ал бұл оларға нарықта бәсекеге қабілетті позицияларды сақтауға мүмкіндік береді.