Bul, birinshi kezekte óńirlerge tikeleı qatysty.
Sonymen qatar, keı óńirlerde Prezıdenttiń tapsyrmasy boıynsha áleýmettik-ekonomıkalyq damýdyń keshendi josparlary bekitildi.
Aldaǵy besjyldyqta óńirlerdiń eń túıtkildi máselelerin sheshýi tıis jobalardy qarjylandyrý.
Josparlar ártúrli kózderden – respýblıkalyq, jergilikti búdjetterden jáne ınvestorlardy tartý esebinen jasaqtaldy.
Qaı oblys kóbirek ınvestısıa tarta alsa, sol óńirdi damytý boıynsha mindetter júzege asyrylady.
Aımaqtardy salystyraıyq.
Mańǵystaý oblysy.
2021-2025 jyldarǵa arnalǵan ınvestısıalardyń jalpy kólemi 2,1 trln. teńge, onyń ishinde respýblıkalyq búdjetten – 338,8 mlrd.teńge, jergilikti búdjetten – 118,3 mlrd. teńge, sondaı-aq jeke ınvestısıalar – 1,6 trln. teńge. teńge.
Aqtóbe oblysy.
Jospardy iske asyrýdyń jalpy somasy 567 mıllıard teńgeni quraıdy, onyń ishinde respýblıkalyq búdjetten - 64,9 mıllıard teńge, jergilikti búdjetten - 7,5 mıllıard teńge, jeke ınvestısıalar - 478,7 mıllıard teńge.
Batys Qazaqstan oblysy
2021-2025 jyldarǵa arnalǵan jospardy iske asyrýǵa
2 trln. 889,7 mlrd. teńge, onyń ishinde respýblıkalyq búdjet qarajaty – 461,1 mlrd.teńge, jergilikti búdjet qarajaty – 124,4 mlrd. teńge, basqa da kózder – 2 trln. 304,2 mlrd. teńge.
Soltústik Qazaqstan oblysy
Jospardy iske asyrýdyń jalpy somasy 1,8 trln teńgeni quraıdy, onyń ishinde respýblıkalyq búdjetten – 517,9 mlrd teńge, jergilikti búdjetten – 43,9 mlrd teńge, jeke ınvestısıalar – 1,3 trln teńge.
Almaty
Almaty qalasyn damytýdyń 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamasy. Jergilikti, respýblıkalyq búdjetten, sondaı-aq aldyn ala esepteýler boıynsha jeke ınvestısıalardy esepke alǵanda qarajattyń jalpy kólemi 1 337 194,7 mln.teńgeni quraıdy.
Almaty oblysyn damytýdyń 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamasyn iske asyrýǵa 3,5 trln. teńge, onyń ishinde 2 trln teńge. 300 mlrd. teńge búdjet qarajaty, 1 trln. 200 mlrd.teńge – jeke sektordan qarastyrylǵan.
Atyraý oblysy
Jospardy iske asyrýdyń jalpy somasy – 9,5 trln. teńge. Jeke ınvestısıalar esebinen (8 651 846,7 mln teńge nemese qarjylandyrýdyń jalpy somasynyń 90%); respýblıkalyq jáne jergilikti búdjetter esebinen (RB – 671 309,1 mln teńge nemese 7%, JB – 108 381,2 mln teńge nemese qarjylandyrýdyń jalpy somasynyń 1,1%).
Jalpy alǵanda, COVID-19 pandemıasy tikeleı sheteldik ınvestısıalardy paıdalanýdyń halyqaralyq tájirıbesinde áserin tıgizdi.
Sonymen qatar, ýaqtyly qabyldanǵan sharalardyń saldarynan 2020 jyly Qazaqstanǵa $17,1 mlrd. tikeleı sheteldik ınvestısıalar tartyldy.
Al, sońǵy 10 jyl ishinde respýblıkaǵa jyl saıynǵy ınvestısıalar aǵyny 2015 jáne 2020 jyldardaǵy daǵdarystardy qospaǵanda, ortasha alǵanda shamamen 24 mlrd. dollardy qurady.
Keshendi josparǵa engizý úshin árbir nysannyń qajettiligin
mınıstrler men Úkimetke
dáleldeı otyryp, respýblıkalyq búdjetten meıilinshe jetkilikti qarajat bólinýine qol jetkizý – óńir basshysy úshin ońaı jumys emes.
Al, ınvestısıalardy tartý úshin óńirde qolaıly jaǵdaılar ǵana emes, sonymen qatar ınvestorlardy tarta bilý de mańyzdy rol atqarady.
Atyraý oblysynyń ákimi Mahambet Dosmuhambetovtiń ustanymy bul jerde tabysty kórinedi. Óńirdiń barlyq jobalarynyń basym bóligi memlekettik qazyna esebinen emes, ınvestorlar esebinen iske asyrylatyn bolady.
Sonymen qatar, óńir basshysy laýazymyna kiriskenge deıin onyń kásibı qyzmeti de bul jerde mańyzdy ról atqarady.
Munaıly aımaq eń aldymen, munaı kompanıalary men óndirýshilerdiń qyzyǵýshylyǵyn týdyrady. Atyraý oblysynyń ákimi laýazymyna taǵaıyndalǵanǵa deıin Mahambet Dosmuhambetov naq osy munaı salasynda eńbek etti.
Qazaqstan Respýblıkasy Energetıka mınıstriniń birinshi orynbasary, "QazMunaıGaz" UK AQ Basqarma Tóraǵasynyń iri jobalar jónindegi orynbasary. Budan buryn - "Embimunaıgaz" AQ Basqarma Tóraǵasy.
Osyndaı mol kásibı tájirıbe odan jaqsy menejer jasap shyǵardy. Oǵan ınvestorlarmen bir tilde sóılesý, aımaqtyq jobalarǵa ınvestısıa salýdyń óńirge
qandaı mýltıplıkatıvti áser
ákeletinin kásibı túrde dáleldeý qıyn emes.
Mundaı jumystar barlyq óńirlerde júrgizilýi tıis. Investorlardy tarta bilý qabileti – aımaq ákimine qajet eń birinshi dúnıe.
Mundaı oń qasıetter jáne qandaıma bir klandarmen baılanystardyń bolmaýy - el basshylyǵynyń munaı aımaǵy úshin kóshbasshyny durys tańdaǵandyǵyn kórsetedi.
Máselen, Atyraý oblysyna keletin bolsaq, óńirge ınvestısıalar tartý aýqymy respýblıka boıynsha ınvestısıalardyń jalpy kóleminiń shamamen 30% - yn quraıdy.
Anyqtama úshin:
Eske sala keteıik, keshendi jospar aıasynda aldaǵy 5 jylda 9,5 trln teńge somasyna 198 is-sharany iske asyrý josparlanyp otyr. Qarajattyń 90% - y nemese 8,7 trln teńge – jeke ınvestısıalar.
Jalpy somadan (9,5 trln. teńge) respýblıkalyq búdjetten 671 mlrd teńge, jergilikti búdjetten 108 mlrd teńgeden astam qarajat óńir ekonomıkasyn odan ári damytýǵa jáne áleýmettik ınfraqurylymdy nyǵaıtýǵa baǵyttalatyn bolady.
Taıaý jyldary jalpy Qazaqstan boıynsha, sonyń ishinde Atyraý oblysyna ınvestısıalar aǵyny ósetinine kúmán joq.
Jalpy, keshendi jospar óńirdiń teńgerimdi damýyn kózdeıdi. Osy jospardy iske asyrý óńirge ne ákeledi?
Birinshi kezekte – halyqtyń ál-aýqatynyń deńgeıin arttyrý.
Aldaǵy 5 jylda 37 mekteptiń, 16 medısınalyq baǵyttaǵy nysannyń qurylysy josparlanýda.
Aýyl sharýashylyǵynda 23 jobanyń qurylysy josparlanýda, bul aýyl sharýashylyǵy óndirisin 11% - ǵa arttyrýǵa múmkindik beredi, 4 sport nysanynyń qurylysy, oblystyq jáne aýdandyq mańyzdaǵy 640 km joldy jóndeýge múmkindik beredi.
Sondaı-aq, Atyraý qalasyndaǵy súzgi stansıasyn qaıta jańǵyrtý halyqty aýyz sýmen qamtamasyz etýge múmkindik beredi.
Jer asty sýymen qamtamasyz etý jobasy salyndy, sondaı-aq týrısik salany damytý, atap aıtqanda, ǵylymı zertteýlerdiń sapasyn arttyrýǵa múmkindik beretin "Saraıshyq" vızıt-ortalyǵynyń qurylysy josparlanýda. Keshendi josparda kózdelgen barlyq jobalar 42 myńǵa jýyq jańa jumys oryndaryn ashýǵa baǵyttalǵan.
