Óıtkeni, qazir qazaq tili damýdan qalyp barady. Meniń balam da qyzmetine qajet bolǵandyqtan Germanıaǵa baryp, bir jyldyń ishinde nemis tilin úırenip aldy. Nanyn jep júrmegen soń, óz basym o basta mamandanǵan arab tilin búginde kerek etpeımin de. Óıtkeni, nesibe ózge saladan buıyrdy. Sondyqtan bizdiń barlyǵymyzǵa da birinshi kezekte qazaq tili qajet!
Qazaqtyń tili damyǵan kezde bizdiń ázilimiz de damıdy, astarlap aıtqan oıymyzdy kórermen túsine alatyn dárejege jetedi. Jasyratyny joq, biz Petropavlǵa, Qostanaıǵa, Pavlodarǵa gastrólmen barmaıtyn boldyq. Bir joly barǵanymyzda qazaq tilinde bir aýyz sóz bilmeıtin máńgúrtterge qor bolǵanbyz. Óıtkeni, ol jerdiń qazaǵyna «sen qazaqsyń» dep aıtyp dáleldeı almaısyz. Qostanaı men Pavlodarda sahnada turǵanymda osy áńgimeni aıtyp edim, jergilikti qalamgerleri qapa boldy. Ahmet Baıtursynov, Sultanmahmut Toraıǵyrov shyqqan ólkeniń qaýymy ana tilin bilmeıdi, qazaqsha ázildeseń túsinbeıdi.
Qostanaıda páter jaldap turǵanymda túnde jaryq óship qalyp, teledıdardan fýtbol machyn kóre almaı júıkem juqardy. Tańerteń pátershiniń qyzy men balasy kelip edi, solarǵa jaryqtyń óshkenin qazaqsha túsindire almadym. Onysymen turmaı betime qarap «vot, kazahı!» deıdi kemsitip. «Áı, sen sonda qazaq emessiń be?!» dep odan saıyn namysym qozdy. Anaý-mynaýǵa kóterile qoımaıtyn Júsiptiń ózi qalshyldap ketti. Sodan anasyn shaqyrttyq. Sóıtsek, ol da shala qazaq bireý eken. Odan saıyn júıkemiz juqaryp «sizdiń anańyz bar ma?» deýge májbúr boldyq. Birinen biri ótken máńgúrtter qazaqsha bir aýyz sóz bilmeıdi. Ana tilin bilmegenine namysy qozyp otyrǵan eshkim joq, tek aqshańdy alyp ketse boldy. Sondyqtan Atyraý, Aqtaý, Aqtóbe, Qyzylorda, Jambyl, Taldyqorǵan jaqqa aptalap, aılap gastrólge shyǵamyz. Ol jaqtyń qazaqtary bizdi tóbesine kóterip, qurmetteıdi.
Ýálıbek Ábdiraımov,
«Shanshar» ázil-syqaq teatrynyń dırektory
Derekkóz: baq.kz
