Qazaqstan qoǵamynda týystar arasynda ádette senimdi qatynastar ornaǵan. Qan arqyly jaqyn adamdar bir-birine kómektesýge tyrysady, onyń ishinde materıaldyq kómek kórsetedi: qaryzǵa aqsha beredi, týysynyń ótinishi boıynsha nesıe rásimdeıdi. Bir jaǵynan, bul otbasy qatynastaryn nyǵaıtady. Ekinshi jaǵynan, olarǵa zıan tıgizýi múmkin. Sebebi ár adam qarjylyq jaýapkershilikti sezinip, qaryzdy ýaqytynda tóleı almaıdy. Eger osyndaı jaǵdaımen betpe-bet kelgen bolsańyz, «Qaryzsyz qoǵam» birneshe paıdaly keńes usynady,– dep habarlaıdy Dalanews.kz 

24 jastaǵy Azamat (aty ózgertilgen) Almatydan, mektepten tanys bolǵan jaqyn dosynyń ótinishi boıynsha birneshe nesıe rásimdedi. Dosy óz bıznesin ashýdy josparlaǵan, biraq oǵan qarajat jetpegen.

Alaıda aqshany alǵannan keıin dosy izim-ǵaıyp bolyp ketip, Azamatty mıllıondaǵan qaryzben qaldyrdy: bankterde 2,8 mln teńge, MQU-da 5 kredıt. Ár aı saıyn jigit óz qaltasynan 240 myń teńge tóledi.

Mundaı aqshany tóleý óte qıyn boldy, sondyqtan qaryzdy tóleýge ata-analary da qosyldy. Sonda Azamat "Qaryzsyz qoǵam" uıymyna júginýge sheshim qabyldady.

«Bastapqyda biz barlyq BVÝ jáne MQU-ǵa restrýktýrızasıa (aı saıynǵy tólemdi tómendetý – red.) týraly ótinish berýge kómektestik. Sońǵylary kelisken. Qorytyndysynda tólem 150 myń teńgege deıin tómendedi», - deıdi joba qarjy sarapshysy Gúlbahyt Joldasbekova.

Nesıe beresheginiń bir bóligin birden jaýyp tastady. Al, jas jigit endi quqyq qorǵaý organdaryna aryz jazýdy josparlap otyr.

«Qaryzsyz qoǵam» qarjy sarapshysy Janna Ýmarova óziniń tájirıbesine súıene otyryp, «qarjylyq sengish» adamdardyń kóbinese aýyl turǵyndary bolatynyn aıtady. Bir kezderi ony Qyzylorda oblysynyń shalǵaı aýylyna jibergende, sol aýyldyń jartysy bir adamnyń ótinishi boıynsha nesıe alǵanyn aıtyp bergen.

Aýyl turǵyndarynyń aıtýynsha, áıel adam olardyń senimin jeńip alyp, árqaısysyna onlaın-nesıe rásimdep, alynǵan aqshanyń bir bóligin ózine alyp otyrǵan. Alǵashqy 2 aıda ol tólemderin ýaqtyly tólep júrgen, biraq keıin toqtap qalǵan.

«Dál osy aýyldyń turǵyndarynyń kópshiligi qaryzǵa batty, al olar eshkimmen eseptese almaı qaldy. Mundaı aýylda bári bir-birin tanıtyn jerde, osyndaı áńgimelerge qarsy bolady, al shaǵymdanǵandar meniń atymdy atamaýdy ótindi, sebebi uıat», - deıdi Janna Ýmarova.

Qarjy sarapshysy zardap shekken aýyl turǵyndaryn nesıe berý týraly tyıym salýǵa shaqyryp, barlyq shaǵymdanýshylarǵa qıyndyq týǵyzǵan áıelmen áńgimelesip, onyń qylmys jasap jatqanyn túsindirdi.

Iýrıst Alfıa Baksenova qaryzǵa jaýapkershilik tek nesıe rásimdegen adamǵa júkteletinin atap ótti. Degenmen, ádildikti qalpyna keltirýge bolady.

«Azamattyq zańnama aıasynda negizsiz baıyǵý týraly bap bar. Sebebi, alynǵan aqshany bir adam ekinshi adamǵa aýdarǵan. Biz ony sol túbirtekti taýyp, sizden bul aqshany alǵanyn dáleldeýge kómektesýdi suraımyz. Sotta bul sizdiń oǵan bergen aqshany óndirýge múmkindik beredi», - deıdi Baksenova.

Aıta keteıik, "Qaryzsyz qoǵam" jobasy aıasynda Qazaqstan azamattary problemaly nesıeler boıynsha tegin zańgerlik keńes ala alady jáne qarjylyq saýattylyq sabaqtaryna qatysa alady. Barlyq aqparat Qogamfin.kz saıtynda qoljetimdi.