Bizdiń Táýelsiz jas memleketimizdiń erteńi bilimdi urpaqtyń qolynda bolsa, sol urpaqty ómir jolyna tárbıeleıtin bilikti ustazdar qaýymynyń eńbegi ólsheýsiz ekeni aıtpasa da túsinikti. 2018 jyly elimizdiń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy N.Á.Nazarbaev «Qazaqstandyqtardyń ál-aýqatynyń ósýi: tabys pen turmys sapasyn arttyrý» atty kezekti Joldaýynda Ustaz mártebesin kóterýge bastamashy boldy. Munda Elbasy ustazdardyń eńbegine toqtala kelip: «Kelesi jyly «Pedagog mártebesi týraly» zańdy ázirlep, qabyldaý qajet dep sanaımyn. Bul qujat muǵalimder men mektepke deıingi mekemeler qyzmetkerleri úshin barlyq ıgilikti qarastyryp, júktemeni azaıtýǵa, jónsiz tekserister men mindetten tys fýnksıalardan arashalaýǵa tıis», – degen bolatyn.

Bul, árıne, bizdiń kókeıimizdegi kópten jaýabyn tappaı júrgen saýaldyń oń sheshimin tabýyna jol bastap, ustazdar qaýymyna úmit syılaǵany sózsiz. Sebebi, bul másele damyǵan Batys elderinde burynnan sheshimin tapqan. Ol elderde muǵalim jumysy men onyń quqyqtary  zań aıasynda qorǵalady. Máselen, Gresıa, Danıa, Italıa, Germanıa, AQSH, Portýgalıa jáne Kanada syndy memleketterde  muǵalimder memlekettik qyzmetshi bolyp sanalady. Al kórshiles Reseıde bul másele baıaǵyda-aq sheshimin taýyp, onda federaldyq Zańǵa sáıkes, muǵalimder 25 jyldyq eńbek ótiline qaraı jeńildikpen zeınetke shyǵý múmkindigine ıe. «Pedagog mártebesi týraly» Zań kúni keshe bizdiń elimizde de qabyldandy. Atalǵan Zańǵa sáıkes muǵalimder kásibı qyzmetinen tys qosymsha jumystardan arylady jáne istegen jumysyna saı jalaqy tólenetin bolady. Bul zań muǵalimderdiń quqyǵynyń taptalmaýyna jáne olardyń óz kásibine jatpaıtyn qoǵamdyq jumystarǵa tartylmaýyna kepil bolady. Iaǵnı materıaldy jáne materıaldy emes yntalandyrý, áleýmettik kepildikter, ustazdardyń quqyqtaryn keńeıtý, muǵalimniń júktemesin azaıtý syndy ózekti máselelerdi qamtıdy.

 

Muǵalimderdiń dástúrli tamyz konferensıasyna Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń qatysýy ustazdarymyzǵa degen qurmettiń bastaýy boldy desek, keshe ǵana kúshine engen «Pedagog mártebesi týraly» Zań endi eńbegi elenbeı kelgen ustazdar qaýymynyń mereıin asqaqtatqany sózsiz.

Jasyratyny joq, alǵashqy jyldary mardymsyz jalaqymen eleýsiz qalǵan keıbir bilikti ustazdarymyz kúnkóris qamymen basqa salaǵa ketse, mektep bitirgen jastarymyz pedagog mamandyǵyna qyzyǵýshylyq tanytpaı, keıin jalaqysy durys bolatyn ózge jumystardy tańdap jatty. Osy olqylyqtar elimizdiń mektepterindegi bilim sapasynyń tómendeýi men pedagog kadrlarynyń jetispeýine ákelip soqtyrdy. Osy jaıttardyń aldyn alý,  birinshiden, ustaz mártebesin qaıtarý elimizdiń eń ózekti máselesiniń birine aınalǵan bolatyn. Olaı deıtinimiz, biz taıaý jyldary álemniń damyǵan eń ozyq 30 eliniń qataryna kirý jolynda jumystar jasap jatyrmyz. Bizge bul atalǵan mindetke qol jetkizý úshin eń aldymen bilim nárimen jan-jaqty qarýlanǵan jastarymyzdyń qatary kóp bolǵany abzal. Al bul jastardyń kóp bolýy úshin eń aldymen sapaly bilim beretin pedagog kadrlarymyzǵa erekshe qoldaý kórsetkenimiz durys. Biz sonda ǵana bul mindetterdi oıdaǵydaı oryndaı alatynymyz aıtpasa da túsinikti. Búgingi qoldanysqa engen Zańymyz bul máselege naqty qoldaý bolady dep aıtýymyzǵa tolyq negiz bar.

Osy oraıda, búginde elimizdegi pedagogıkalyq kadrlar daıarlaıtyn joǵary oqý oryndarynyń ustahanasyna aınalyp otyrǵan Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetine de artylar jaýapkershiliktiń jeńil bolmasy anyq. Sebebi Zańmen bekitilgen «Ustaz mártebesine» laıyq bolar tulǵalardyń basym kópshiligin bizdiń ýnıversıtetimiz daıarlap shyǵarady.

Bizdiń ýnıversıtetimizdiń rektory Takır Ospanuly Balyqbaev alǵashqy kelgen kúnnen bastap ustaz ben stýdenttiń jaýapkershiligin arttyrý maqsatynda «Akademıalyq adaldyq» kodeksin qabyldady. Bul degenimiz, ýnıversıtetimizdiń stýdentterin tek qana óz kúshimen ǵana jetistikke jete alatyn myqty kadr etip daıarlaý bolyp tabylady. Eger bizdiń stýdentterimiz joǵaryda atap ótkendeı, sabaq barysynda ózine artylǵan jaýapkershilikti sezinip, bilim men ǵylymnyń belesine tek óz kúshimen ǵana umtylar bolsa onda erteń Zańmen qorǵalyp jatqan «Pedagog mártebesine» laıyq tulǵa bolary sózsiz. Osy atalǵan «Akademıalyq adaldyq» kodeksine sáıkes biz stýdentterimizge qoıylatyn talaptar men mindetterdi kúsheıte otyryp, olardyń sapaly bilim alýyna, kásibı bilimdi tereń meńgerýine, oqytýshylarymyzdyń óz jumystaryn adal atqarýyna múddelimiz.

Sonymen qatar biz rektordyń usynysymen stýdentterdiń oqý úlgerimin baǵalaý krıterılerin de jańasha mazmunda qarastyryp, jańa zamanǵa saı bilim mazmunyn da jańartýdamyz.

Búgingideı kóz ilespes jyldamdyqta tez ózgerip jatqan zamanda memleketimizdiń ustazdar qaýymyna jasaǵan bul qamqorlyǵy  aldyńǵy qatarly ozyq elderdiń qataryna bir qadam jaqyndaýǵa múmkindik týǵyzary haq.

 

Haırýlla Janbekov, Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıteti Akademıalyq máseleler jónindegi departament dırektory