- Jerdi satý arqyly memleket búdjetti tolyqtyrǵysy kele me?
Birinshiden, aýylsharýashylyǵy maqsatynda qoldanylatyn jerdi satqannan túsetin qarjylar búdjetke emes, Ulttyq qorǵa aýdarylady.
Ekinshiden, jerdi satý arqyly memleket ondaı kiris tabýdy maqsat etpeıdi. Basty oı-pikir – jerdi ekonomıkalyq aınalymǵa tartý.
- 49 jylǵa deıingi merzimmen jalǵa alynǵan jer telimderine ne bolady?
Jerdi 49 jylǵa deıin jalǵa berý týraly norma sonaý 2003 jyly, Jer Kodeksin qabyldaǵan kezde engizilgen bolatyn. 2016 jylǵy 1 shildeden keıin de jalǵa berý týraly kelisimshart óz kúshin saqtaıdy, ol jerlerdi eshkim qozǵamaıdy. Esesine, búgingi jalǵa alýshylardyń, Qazaqstannyń azamattary men zańdy tulǵalarynyń osy telimderdi jeńildik sharttylyqtarymen satyp alýyna múmkindik týyndaıdy. Bul úshin ákimdikke ótinish jazý kerek. Sol jerde tikeleı satý kelisimsharty jasalyp, ıaǵnı aýksıonǵa túsirilmeı, jalǵa alýshy jerdiń ıesine aınalady. Bul rette jer teliminiń quny kadastrlyq qunnyń 50 paıyzyn quraıdy jáne jalǵa alýshy jer telimin 10 jylǵa bólip tóleý merzimimen satyp alý múmkindigine ıe bolady.
- Sheteldikter qalaı? Olarǵa jer satyla ma?
Jer Kodeksiniń 24 babyna sáıkes sheteldikter men sheteldik kompanıalarǵa qazaqstandyq jerdi jeke menshik quqymen ıelenýge tyıym salynady.
- Eger olarǵa jerdi satyp alýǵa bolmasa, ne máselelerge ruqsat etilgen?
2001 jyldan bastap, sheteldikterge aýylsharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer telimderi 10 jylǵa jalǵa berilip keldi.
2011 jyldan bastap, sheteldikter men jarǵylyq qarjysyndaǵy sheteldikterdiń úles salmaǵy elý paıyzdan asatyn zańdy tulǵalar aýylsharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer telimderin tek qana 10 jylǵa deıingi merzimde jalǵa alý quqymen paıdalana aldy. Al 2015 jyldyń 1 qańtarynan bastap bul merzim 25 jylǵa deıin ulǵaıdy. Bul aýyl sharýashylyǵy túsimdiliginiń tómendigimen jáne aýqymdy ınvıstısıany qajet etýimen baılanysty. Sol sebepti de túsim alý úshin orta eseppen alǵanda 10-15 jyl kerek.
- Qazaqstandyq azamat aldymen jerdi satyp alyp, keıin ony sheteldikke sata ala ma?
Eger Qazaqstan azamaty jerdi satyp alyp, keıin sheteldikke satqysy kelse, oǵan zań boıynsha tyıym salynady. Eger ol sondaı qadamǵa barǵannyń ózinde jasalǵan kelisimsharttyń zańdy kúshi bolmaıdy. Zańnamaǵa sáıkes mundaı mámileni tirkeýge notarıýstardyń quqy joq, al ádilet uıymdary mámileden týyndaıtyn quqyqty tirkemeıdi.
(ÁM 31 qańtar 2012 j. №31 buıryǵy)
- Qazaqstanda qansha jer jalǵa berilgen jáne qansha jerdi satýǵa bolady?
Jalǵa berilgen aýylsharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer telimderiniń jalpy kólemi 99,5 mln. ga. quraıdy. Osynyń ishinde 1,3 mln. ga. ǵana jeke menshikte. Bul jerdiń 68, 4 mln. ga. jaıylymdyq jer.
2016 jyldyń 1 shildesinen bastap ákimdikter qordaǵy jerdiń 1,7 mln. ga aýksıonǵa shyǵarýdy josparlap otyr. Qordaǵy memlekettik jerdiń jalpy kólemi 100,1 mln. ga jáne qalǵan jaıylymdyq jerdiń aýqymdy bólikti nemese 78, 5 mln. ga.
