Ýkraınany jaýlap alý josparyn qoltyǵyna qysa barǵan Pýtın men Sı Szınpıniń kezdesýi uzaqqa sozylǵan. Kreml kósemi kózdegen maqsatyna jetip, Qytaıdyń «ruqsatyn» alyp qaıtqan. Aqpannyń 4-i kúni ótken júzdesýde soǵystyń alǵysharty jasalǵan.
Sóı degen Soros «Pýtın úshinshi dúnıejúzilik soǵysty bastap ketti...» deıdi.
«Reseı agresıasynyń aqyry órkenıettiń kúıreýimen aıaqtalady. Ol Qytaıdy arqalanyp otyr. Beıjińniń qoldaýynsyz bógde elge basyp kirýge Kremldiń dáti jetpes edi.
Aqpannyń basynda alty saǵat boıy aqyldasqan Pýtın men Sı eki el tarıhynda buryn-sońdy bolmaǵan asa mańyzdy saıası qujatqa qol qoıady. Bul jolǵy qujattyń sıpaty, aýqymy alys-beris, barys-kelispen ǵana shektelmeıdi!
Reseı men Qytaı Ýkraın máselesinde bura tartpaýǵa ýaǵdalasady. AQSH pen Batysqa birlese tótep berip, demokratıanyń órisin taryltý týraly konsensýsqa keledi. Qytaı nege únsiz jatyr demeńiz, «únsizdik» Reseı agresıasyn quptaýdy bildiredi», – deıdi Soros.
...
Sı Pýtınge Ýkraınany talqandaýǵa tolyq kart-blansh bergen. Beıjiń bıleýshisine Pýtınniń derti juǵyp, Qytaıdy kórge kirgenshe basqarýdy kózdep otyr. Bul másele bıylǵy jyldyń sońyna deıin retke kelýi tıis.
Sorostyń aıtýynsha Sı ózine deıingi Mao Szedýn jáne Den Sıapın sekildi tarıhta qalýdy kókseıdi. Búkil bılikti ýysynda ustaǵysy keletin Beıjiń kósemi bul oıyn júzege asyratyn sátti senarıdi de saılap qoıǵan.
«Sıdiń qoldaýyna ıe bolǵan Kreml kósemi ómir boıy ańsaǵan armanyn júzege asyrýǵa qaýyrt kirisip ketti. Ol úshin qolyn qanǵa malýdan taıynbady.
Pýtın de Sıdiń sanatynda oılaıdy. Jaqynda 70-ke tolatyn ol orystyń jadynda saqtalyp, tarıhta qalǵysy keledi. «Bıyldan keshikpeýge tıispin, shıraq qımyldaýym kerek. Amerıka aldymdy orap ketse, erteń barmaq shaınap qalamyn» dep paıymdaıdy.
Pýtınniń túsinigindegi Reseı búgingi álemniń qalybyna syımaıdy. Kremldiń konsepsıasy orysty ortaǵasyrǵa ysyryp tastady. Pýtınniń uǵymynda orys halqy patshaǵa muhtaj, patshanyń ámirine baǵynyp, izine ilesip júrýi tıis. Patshaǵa qarsy kelýge quqy joq. Pýtın – patsha. Al bul demokratıanyń qundylyqtaryna qaıshy keledi.
Orys halqy áserge berilgish, Pýtın propagandasy orys halqyn rýhanı jarymjan ultqa aınaldyrdy, orystyń jan-dúnıesi lastandy. Agresıa olardyń denesine taralyp ketti, – deıdi Soros.
...
Mıllıarder Kreml basshysyn biraz ýaqyttan beri barlap, baqylap júrgenin aıtady. Sorostyń bilýinde, Pýtın aıaýshylyq sezimnen ada. Ol sheshen halqyn jer betinen joıyp jibere jazdaǵan, Kıevtegi áreketi de soǵan uqsas.
KGB-nyń shekpeninen shyqqan ol sońǵy 10-15 jylda adam tanymastaı ózgergen. Shynaıy ómirden tym alshaq ketken Kreml dıktatory krıtıkany múldem qabyldaı almaıdy. Onyń prınsıpine qaıshy pikir aıtqan adamdardyń oqqa ushýy nemese is-tússiz joǵalyp ketýi sonyń dáleli.
Ýkraınany eki-úsh kúnde jaýlap alaryna sengen Pýtın shymbaıyna batatyn shyndyqpen betpe-bet kelgen.
«Ol orystildi ýkraındardan úmit kútti. Olar orys soldattaryn qushaq jaıa qarsy alaryna senimdi boldy. Orystildi ýkraındar Kıevti kúıretýge atsalysady, orys okýpanttarynyń qataryna qosylady dep paıymdady.
İs júzinde orystildi ýkraınnyń ýkraın tilinde sóıleıtin aýdıtorıadan esh ózgeshiligi joq. Olardyń tili bólek bolǵanmen, tanym-túsinigi bir. Ýkraın jerindegi qos tildi aýdıtorıa – Pýtındi agresor dep tanıdy. Kreml ýkraın halqy munshalyqty qarsylyq kórseterin kútken joq. Kúshi basym jaýǵa toıtarys berdi», – deıdi mıllıarder Soros.
...
Esterińizde bolsa, byltyrǵy jyldyń bel ortasynda Pýtın orys pen ýkraınnyń bir ult, bir halyq ekenin dáleldep baǵyp, Kremldiń resmı saıtynda ótirik-shyny aralas salaqulash maqala jarıalaǵan.
«Reseıdiń yrqyna kónetin qarapaıym halyqty neonasıster tuzaqta ustap otyr. Kıev «orys áleminiń» kindiginde ornalasqan qala. Ýkraın halqyn Maıdanǵa májbúrlep alyp shyqty», – degen syńaıda sóılegen edi Kreml kósemi.
Sorostyń topshylaýynsha Pýtın osy arqyly ózi-ózin jubatqysy, aldaǵysy keledi. 2014 jylǵy dúrbeleńde kúlli el Batysqa bet burǵan.
Kıevtiń ýystan shyǵyp ketkenin moıyndaǵysy joq Máskeý erkindikke umtylǵan ultty bodandyq qursaýynda ustaǵysy keledi. Baýyrlas eldi bitispes jaýǵa aınaldyrǵan Pýtınniń bul oıy iske aspaıtyn syńaıly.
«Kreml kúshine sendi. Áskerdiń kúshimen Kıevtiń mysyn dep basamyz oılady. Salany ishten iritip jatqan korrýpsıany esepke alǵan joq. Reseıdiń túbine jetetin eń úlken kesel – korrýpsıa. Tonaýdyń kókesi armıada boldy. Memtapsyrys ustaǵannyń qolynda, tistegenniń aýzynda ketti. Reseı armıasy kóterem kúıde. Buǵan Pýtınniń de kózi jetti.
Azýyn aıǵa bilegen orys armıasy men orys tehnıkasynyń kúlli kókke ushty. Soǵystyń keıingi kúnderi Kreml kósemi aqylynan adasa bastady. Agresıaǵa toıtarys bergen Ýkraınany bet albaty bombylaýǵa kóshti. Soǵysta da ereje bolady-aý degendi umytty. Pýtınniń qolynan qaza tapqan qarapaıym turǵyndardyń sanynda esep joq. 400 myń turǵyny bar Marıýpol eki apta boıy as-sýsyz otyr. Reseı túbinde jeńiledi...», – deıdi Soros.
Onyń pikirinshe AQSH pen Batys Kıevke joıǵysh qarýdy jetkizýdi údete túsedi. Soǵys sozyla tússe áskerı ushaqtar men tikushaqtar jetkizip beredi.
Al Pýtın bolsa ózi de ańdamaı Batys álemin bir judyryqqa jumyldyrǵan. Eýroodaq shynaıy mándegi birtutas qurylymǵa aınalǵan. Budan bylaı NATO jaýdyń qaı tustan tónerin anyq biletin bolady.
«Al Qytaı she? Sıge aqyl kirgen syńaıly. Pýtınniń paranaıasy asqynyp ketkenin kesh te bolsa, ańǵarǵan syndy. Fransıa prezıdenti Makron men nemis kansleri Sholsqa qońyraý shalǵan Sı Batystyń «bitimgerlik mısıasyn» qoldaıtynyn málimdedi. Qytaı gýmanıtarlyq apattyń aldyn-alýǵa múddeli ekenin aıtty.
Álbette, Sıdiń satyp ketkenin sezgen Pýtın Ýkraınadan tura qashpasy belgili. Kreml kósemi kúlli órkenıettiń túbine jetpeı tura taqtan taıýy qajet...», – deıdi Soros.
Ázirlegen, Dýman BYQAI
