QR Premer-mınıstriniń orynbasary Ermek Kósherbaevtyń tóraǵalyǵymen dárilik qamtamasyz etý júıesin reformalaý máseleleri boıynsha jumys keńesi ótti. Kún tártibinde qaralǵan basty másele Joǵary aýdıtorlyq palata (JAP) júrgizgen memlekettik aýdıttiń qorytyndysy boldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Keńeske QR densaýlyq saqtaý mınıstri Aqmaral Álnazarova, Prezıdent Ákimshiligi, Joǵary aýdıtorlyq palata, Bas prokýratýra, Qarjylyq monıtorıń agenttigi jáne Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń ókilderi qatysty.
Aýdıt qorytyndysy boıynsha dárilik zattarmen qamtamasyz etý tizbeginiń barlyq kezeńinde — tirkeýden bastap óndiriske jáne pasıentterge deıin jetkizýde birqatar zańbuzýshylyq anyqtalǵan. Eń ózekti máselelerdiń qatarynda baǵa qalyptastyrýdaǵy olqylyqtar, sapany baqylaýdyń jetkiliksizdigi, klınıkalyq hattamalardyń ýaqytyly jańartylmaýy bar. Sonymen qatar farmakonadzordyń álsizdigi jáne salalyq ǵylymı ázirlemelerdiń tıimdiligi tómen ekendigine nazar aýdaryldy.
Vıse-premer Ermek Kósherbaev anyqtalǵan júıeli máselelerge jedel jáne naqty áreket etý qajettigin atap ótti.
"Búdjet qarajatynyń tıimsiz jumsalýyna, jetkizýdegi úzilisterge jáne sapasyz preparattardy qoldaný qaýpine jol berýge bolmaıdy. Barlyq buzýshylyqtar tek baǵalaýdy emes, sonymen qatar quqyqtyq jáne basqarýshylyq sheshimder qabyldaýdy qajet etedi. Azamattardy qaýipsiz ári qoljetimdi dárilermen qamtamasyz etý — birinshi kezektegi mindet. Bul baǵytta kidiris bolmaýy tıis", — dedi Ermek Kósherbaev.
Keńes barysynda densaýlyq saqtaý mınıstri Aqmaral Álnazarova anyqtalǵan zańbuzýshylyqtardy joıýǵa baǵyttalǵan alǵashqy kezektegi sharalar keshenin tanystyrdy. Onyń aıtýynsha, JAP usynymdaryna sáıkes, dárilik qamtamasyz etý salasynda júıeli ózgerister bastaldy. Jańa keshendi sharalar halyqqa dárilerdiń qoljetimdi bolýyn arttyrýǵa baǵyttalǵan.
Atap aıtqanda:
- dári-dármekterdiń shekti baǵalaryn tómendetý,
- satyp alýlardy elektrondyq formatqa kóshirý,
- jańa dárilerdiń naryqqa shyǵýyn jeńildetý,
- pasıentterdi jekelegen esepke alý júıesin engizý,
- gospıtáldyq farmasıa bólimshelerin qurý.
Mınıstr baǵa retteý tetikterine jeke toqtalyp ótti.
"Shekti baǵalardy retteýdiń jańa tártibi memlekettik tegin baǵdarlamalar — TMKKK jáne MÁMS aıasyndaǵy dárilerge de, kóterme-bólshek jeli arqyly satylatyn preparattarǵa da qoldanylady. Ambýlatorıalyq jáne stasıonarlyq emge arnalǵan tegin dáriler tiziminde baǵany 19%-ǵa deıin, al bólshek dárihana segmentinde 30%-ǵa deıin tómendetý kózdelgen", — dep málimdedi Aqmaral Álnazarova.
Baǵa qalyptastyrý tásilderin qaıta qaraý dári-dármekterdiń tegin tizim boıynsha da, jalpy naryqta da qoljetimdiligin arttyrady.
Sonymen qatar dárilik zattardy sıfrlyq tańbalaý júıesi engizildi. Búginde 366 mln-nan astam orama tańbalanyp, 80 mln-nan astamy aınalymnan shyǵaryldy. Júıe farmasevtıkalyq naryqtyń barlyq negizgi qatysýshylaryn qamtyp, árbir dáriniń qozǵalys jolyn qadaǵalaýǵa jáne tutynýshylardy jalǵan ónimnen qorǵaýǵa múmkindik beredi.
Taǵy bir mańyzdy bastama — Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Sıfrlandyrý mınıstrligimen birlesip iske asyryp jatqan dárilik zattardy jedel tirkeý boıynsha pılottyq joba. Jańa tártip tirkeý merzimin 100 kúnge deıin qysqartýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar saraptama, baǵa belgileý jáne ulttyq dárilik formýlárǵa engizý talaptarynyń tolyq saqtalýyn qamtamasyz etedi.
Keńes sońynda Ermek Kósherbaev Prezıdent tapsyrmasyn iske asyrýda barlyq memlekettik organdardyń úılesimdi jumysynyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Onyń aıtýynsha, dárilik qaýipsizdik pen preparattardyń qoljetimdiligi — halyq densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan memlekettik saıasattyń negizgi basymdyqtarynyń biri.
"Tek júıeli jáne jaýapty tásil ǵana azamattardyń senimin qaıtara alady, búdjet qarajatynyń tıimdiligin arttyryp, densaýlyq saqtaý júıesiniń turaqtylyǵyn qamtamasyz etedi", — dep sózin túıindedi vıse-premer.
2025 jyly 5 maýsymda Májiliste Joǵary aýdıtorlyq palata tóraǵasy Álıhan Smaıylov kvazımemlekettik sektorǵa júrgizilip jatqan aýdıt týraly aıtty. Jarıa bolǵan bylyq-shylyqtar densaýlyq salasyn da qamtydy. Kóp uzamaı Áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qory tóraǵasynyń orynbasary ustalǵany belgili boldy.
