Freedom Holding Corp negizin qalaýshy, kásipker Tımýr Týrlov áleýmettik jelide teńge baǵamy men Ulttyq banktiń saıasatyna qatysty pikirimen bólisti. Ol Úkimet pen Ulttyq banktiń jaýapkershilikti bir-birine dop qusatyp "laqtyra bermeı", Reseıdiń ortalyq bank saıasatyn "kóshirmelemeı",birge ózgeshe baǵyt ustanatyn ýaqyttary áldeqashan jetkenin aıtady. Áıtpese, myna túrimen Ulttyq qordy túgesýden eshkim ket ári emes, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"Eń aldymen, valúta baǵamyn anyqtaýdaǵy toǵyz jyldan beri ustanyp kele jatqan aqsha-nesıe saıasatynyń rejımi syn kótermeıtinin basa aıta ketelik. Mysaly, ınflásıalyq targetteýge kóshý ınflásıa kórsetkishin tómendetpedi, teńgeni qunsyzdanýda tózimdi etpedi. Kerisinshe, nesıeler qymbat bola tústi, álsireý qarqyny (teńge) joǵary, ásirese targetke eshqashan jetpegen "ınflásıanyń salystyrmaly deńgeıi turǵysynda", - deıdi ol Instagram-da júktelgen vıdeosynda.
Týrlov " erkin qalqymaly teńgeniń nátıjeli úlesi aqsha baǵamynyń ártúrli faktorlarǵa baılanysty turaqty, tipti nyǵaıǵan kezeńderimen baılanysty" dep sanaıdy. Al ashyq saýda-sattyqta valúta satyp alýshy BJZQ óz is-áreketterimen naryqta eleýli teńgerimsizdik týǵyzyp, onyń ishinde teńgeniń tezirek qunsyzdanýyna yqpal etýde".
Týrlovtyń aıtýynsha, qazir naǵyz kontrsıkldik saıasattyń ýaqyty.
"Ókinishke qaraı, biz prosenttik arnanyń tıimsiz ekenin kórip otyrmyz, ol eshkimge áser etpeıdi". Sonymen birge Reseıdiń ortalyq banki tájirıbesin kóshirmeleý de jaqsy emes. Reseı valútalyq ıntervensıany belsendi túrde júrgize almaıdy, óıtkeni olardyń altyn-valúta qoryn paıdalaný múmkindigi shekteýli. Onyń ústine úlken ekonomıkada jumys isteıtin barlyq tetik shaǵynǵa [ekonomıkaǵa] jaraı bermeıdi. Buǵan joǵaryda atap ótken ınflásıalyq targetteý mysal bola alady. AQSH ekonomıkasynda onyń qanshalyqty tıimdi jumys istep jatqanyn kórip otyrmyz, bizge de sol kerek. Sondyqtan Úkimet pen Ulttyq bank jaýapkershilikti bir-birine dop qusatyp "laqtyrýdy" doǵaryp, birge áreket etýge kóshýi kerek dep sanaımyn",- deıdi ol.
Ol jumys istemeıtin mundaı tetikter barda memlekettik shyǵystardyń qysqarýy JİÓ-niń eki eselenýine jol bere almaıtynyn, kerisinshe ulttyq valútanyń álsireýi onyń naqty kóriniste qysqarýyna ákelip soǵatynyn aıtady.
"Bizdiń naryq suranys pen usynysty ózgertý arqyly aǵymdaǵy shottaǵy ózgeristerdi qanshalyqty aıqyndaı alady? Valúta baǵamy men ınflásıany qalyptastyrýda spekýlátıvtik faktorlardyń róli qandaı? Máselen, qarap otyrsańyz, zeınetaqy qoryna dep valúta satyp alý nemese Ulttyq qordan alyp valúta satý sıaqty kapıtal shotyndaǵy qozǵalystar saýda balansyna qaraǵanda naryqqa áldeqaıda kóp áser etetin sıaqty. Bul aqsha baǵamynyń qandaı da bir tepe-teńdiktegi ekonomıkalyq mánder boıynsha aıqyndalýyna jol bermeıtin faktor. Sonymen qatar, iri ekonomıkalyq agentter men kvazımemlekettik kompanıalar tarapynan jasalǵan spekýlásıa valúta naryǵyndaǵy aýannyń qalyptasýyna aıtarlyqtaı úles qosýda. El azamattary eńbegin bulaısha qunsyzdandyra otyryp, otandyq óndirýshilerdi únemi qorǵaýdyń keregi joq, al teńge álsiregen kezde týra osyndaı jaǵdaı bolýda", - deıdi Turlov.
Freedom Holding Corp majorıtarııi "valúta men aqsha naryǵyn basqarýdyń basqa modelderine nazar aýdaratyn ýaqyt keldi" dep sanaıdy. Ol bul rette Ázerbaıjan, Vetnam, Armenıa, Qytaı, BAÁ elderin mysalǵa keltiredi. Bul erderde valúta Ulttyq banktiń belsendi aralasýymen naqty belgilenip otyrady eken.
"Biz tolyǵymen erkin júzý saıasatynan bas tartyp, baǵamnyń aýytqýyn retteýshi taraptan basqarylatyn jáne naryq qatysýshylary úshin aıqyn boljamdy etýimiz kerek shyǵar. Valútalyq turaqtylyqqa úlken kepildik bere otyryp, paıyzdyq mólsherlemelerdegi dıfferensıaldy sol Ázirbaıjandaǵydaı, AQSH Federaldyq rezerviniń mólsherlemeleri sekildi 7-8% - dan 2-3% - ǵa deıin esh qınalmaı qysqartýǵa bolady. Sol kezde naryq saýyǵyp, aqsha tek saýdany qarjylandyrýǵa jáne memlekettik tapsyrystarǵa ǵana alynbaıtyn bolady. Áıtpese, biz kórshilerimizdiń saıasatynyń qaqpanyna túsip, olardyń ınflásıasyn ımporttaýshy bolyp qala beremiz. Ulttyq ekonomıkany tarıftik emes ádistermen de qorǵaýǵa bolady", - deıdi Turlov.
Aıta ketsek, Tımýr Týrlov - 2010 jyldary otbasymen Qazaqstanǵa kóship kelgen, qazir Almatyda turatynyn 2022 jyly Reseı tólqujatynan bas tartyp, Qazaqstan azamattyǵyn alǵan iri kásipkerlerdiń biri. Onyń baılyǵy 3,4 mlrd dollar kóleminde baǵalanady, Forbes nusqasy boıynsha Qazaqstannyń eń baı adamdar tiziminde 5-orynda tur. Tımýr Týrlov Freedom Holding Corp kompanıasynyń iri aksıoneri bolyp sanalady. Ol bul kompanıanyń 72,56 paıyz aksıasyna ıelik etedi.
