Túrik pıanısi Týlýıhan Ýgýrlýnyń «Ahmet Iasaýı» konsertteri

Dalanews 16 qyr. 2016 14:55 604

2016 jyl IýNESKO tarapynan álemdik deńgeıde halyqaralyq  «Qoja Ahmet Iasaýı jyly» dep jarıalandy.  Osy ataýly oqıǵaǵa oraı, Astanadaǵy Iýnýs Emre atyndaǵy túrik mádenıet ortalyǵy Qazaqstandyq óner súıer qaýymǵa úlken tartý jasamaqshy. Túrik mádenıet  ortalyǵy, Túrkıanyń Qazaqstandaǵy elshiligi jáne Qazaq Ulttyq óner ýnıversıtetiniń qoldaýymen álemge tanymal túrik pıanısi Týlýıhan Ýǵýrlý  Iasaýı babamyzǵa arnap jazǵan  shyǵarmalaryn pıanınoda oryndap, Qazaqstanda eki konsert beredi. Alǵashqy konsert 20  qyrkúıek kúni Astanadaǵy Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetiniń «Shabyt» ǵımaratynda,  al ekinshisi 22 qyrkúıekte babamyzdyń týǵan jeri Túrkistan qalasynda Qoja Ahmet Iasaýı atyndaǵy Halyqaralyq qazaq-túrik ýnıversıtetinde ótedi.

Konsertterde 850 jyl buryn qazaq dalasynda dúnıege kelgen Qoja Ahmet Iasaýı kórermenge mýzyka tilimen tanytylady. Sahna kórinisteri  qazaqsha jáne túrikshe eki tilde qatar usynylady. Batys áli qarańǵylyqtyń túneginde jatqan kezde babamyz alǵa tartqan  «oılaný jáne eńbek etý ǵıbadat» fılosofıasynyń Seljýk jáne Osman ımperatorlyǵy kezeńindegi mádenıet, memleket jáne din júıesine jasaǵan yqpaly sahnada tarqatylady.

Týlýıhan Ýǵýrly Iasaýıdiń týǵan jerinde jáne  Astanalyq  kórermender aldyna shyǵyp ǵulama babamyzǵa arnaǵan shyǵarmasyn oryndaý ózin qatty tolqytatynyn tilge tıek ete otyryp bylaı deıdi:  «Uzaqta bir ǵulamaǵa arnap shyǵarma jazasyz jáne ony sol ǵulamanyń týǵan jerine  baryp oryndaısyz. Bul degenińiz sózben jetkizip aıtýǵa bolmaıtyn baqyt! Qazaqstan, Iasaýıdiń júrip ótken jerleri, Túrkistan jáne Shymkent men úshin óte qymbat, qasıetti oryndar. Bul jerlerdi baryp kórý boryshymyz, mindetimiz».

Týlýıhan Ýǵýrlý «dál qazir elde qalyptasqan aýyr kezeńde Túrkıaǵa qoldaý bildirgen, ishi men syrty birdeı, sózine berik baýyrlas el Qazaqstanda óner kórsetý ózin erekshe kóńil tolqynysyna bóleıtinin» aıta kele Iasaýıdiń fılosofıasyna qatysty kózqarasyn bylaısha túıindeıdi.

"Aǵartýshylyq úderisi aldymen bizde, al Batysta bizden keıin bastaý aldy. Iaǵnı, eldiń túsinigindegideı álem Renesans dáýirinen bastap qaıta jańǵyryǵyp órlemedi. Álem Azıadan Anadolyǵa, Anadolydan Balqandarǵa qaraı shashyraǵan sáýlemen túledi,  órledi. Ahmet Iasaýı túrki halyqtaryna eń qarapaıym jáne eń durys jolmen Islamdy tanytty. Iasaýı  joly Seljýk memleketi men Osman ımperıasynyń negizgi ıdeıasyna arqaý boldy. Sondaı-aq ózinen keıingi bilim jáne din adamdarynyń kóshbasshysy bola bildi. Seljýk jáne Osman ımperıasynyń qarapaıymdylyǵy, danalyǵy, kúsh –qýaty men jetistiginiń túp negizi Iasaýı ilimimen sýsyndaýynda jatyr. Hoja Ahmet Iasaýı  er-áıel teńdigin dáriptegen, ár kim óz janyn ózi baqqany jón degen, "bilim - adamdy Allaǵa tabystyrǵan jáne bolmysty bilip jaratýshyny tanýdy qamtamasyz eter jol" dep aıtqan uly tulǵamyz. Sondyqtan, budan bylaı eń aldymen óz tól qundylyqtarymyzdy qaıtadan ulyqtap úırenýimiz kerek degen oıdamyn. Bul uzyn jolda atqarylatyn qyrýar is bar. Bul istiń irge tasy men túp qazyǵynyń biri - Hoja Ahmet Iasaýı".

Ia, Ahmet Iasaýı myń jyl buryn qaldyrǵan pikirlerimen áli kúnge deıin aramyzda, bizderdi oıǵa jeteleıdi. «Oılaný jáne eńbek etý ǵıbadat».

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar