Toleranttylyq tek qazaqqa kerek pe?

Dalanews 27 mam. 2016 11:12 662

Baıqaısyz ba, basqa elderdiń bárinde minez bar. Jaǵalasyp, jaǵa jyrtysyp, alysyp-julysyp jatqan jahan áıteýir. Eshkim eshkimge esesin jibergisi joq. Másele tipti ese jiberýde emes shyǵar. Másele – árkimniń óz aqıqaty, óz pozısıasy barlyǵynda, bizdińshe.

Jáne sonysynda tura biledi. Bul pozısıa durys pa nemese burys pa, mańyzdy emes. Bastysy, ol – bar jáne nyq. 
 Solaı. Basqa elderdiń bárinde minez bar. Tek biz ǵana tym toleranttymyz nemese tym mádenıettimiz. Solaı kórinýge jáne solaı syıly bolýǵa tyrysqymyz keledi. Álemniń aldynda.
Biz Ýkraınadaǵy nemese Sırıadaǵy qantógistiń beıbit túrde sheshilýin qalaımyz deımiz. Biraq, onyń qalaı jáne qandaı jolmen sheshilýi kerektigin aıtpaımyz. Nemese aıta almaımyz...
Sebebi, jaltaqpyz. Ýkraınadaǵy qantógisti jasap otyrǵan Reseı, onyń ishinde Máskeý, onyń ishinde Kreml ekenin álem áldeqashan aıtqan. Aıyptaǵan. Biraq, biz emes. Biz anda da, mynda da joqpyz. «Biz Ýkraınadaǵy jaǵdaıdyń beıbit sheshilýin qalaımyz». Syrt kózge áıteýir aıtylý úshin aıtyla salǵan dúnıe sıaqty. 
Bardy bar, joqty joq dep aıta almaıtyn memleket qalaı syıly bolady? 
«Sırıadaǵy qantógistiń beıbit sheshilýin qalaımyz». Syrtqy ister mınıstrligi osyndaı málimdeme jasaıdy. Durys. Kim qalamaıdy? Álem áldeqashan aıtqan: «Dıktator (Bashar Asad) taǵynan taımaı, Sırıaǵa tynyshtyq joq».

Álemniń bizden bir ereksheligi Sırıadaǵy jaǵdaıdyń beıbit sheshilýin qalap qana otyrǵan joq, sonyń jolyn, ádis-amalyn kórsetip otyr. 
Anyǵy, álem áste tolerantty emes. Tózgisi kelmeıdi. Tóze almaıdy. Kórse aıtady. Kóne almaıdy. 
Toleranttylyq. Qazaqshasy tózimdilik. Týrasyn aıtqanda kónbistik. Úndemestik. Taǵy ne? 
Toleranttylyqtyń taǵy bir maǵynasy minezsizdik sıaqty, bizdińshe. Minezsiz adam ǵana emes, minezsiz memleketter de bolady. 
Olar bárine unaýǵa tyrysady. Eshkimniń kóńiline kelgisi kelmeıdi. Tym sypaıy. Tym qonaqjaı. Fantazıalyq, bylaı qaraǵanda múldem ýtopıalyq ıdeıalardy ortaǵa tastaıtyn da solar. Olar álemdi aýyzbirshilikke shaqyrady, shaqyrǵysy keledi.
Alaıda álem realızmde ómir súredi, ómir súrgen de. Áýel bastan...
Al, toleranttylyq ózektiligi ólgen áldeqashan. Sebebi, tózýge bolmaıtyn dúnıeler bar. Ondaıda minez kerek,  dúnıe búlinip ketse de. Biraq, biz báribir de bárine tózip kelemiz...

Dýman BYQAI


Abai.kz


Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar
UQK-da aýys-túıis boldy
16 qyr. 2024 09:34