Áleýmettik jelide aýyzashar rásimderiniń zamanaýı sıpat ala bastaǵany týraly qyzý pikirtalas júrip jatyr. Facebook qoldanýshysy Ońǵar Qabden osy úrdiske baılanysty jazba jarıalady. Ol keıbir aýyzasharlarǵa oıyn-saýyq elementteri qosylyp jatqanyn aıtyp, zamanaýı dástúrdi synǵa aldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
“Aýyzasharǵa tamada, dıdjeı jaldap jatyr. Arasynda oıyny bar. Myna túrimizben jaqynda janazada moldanyń qasynda dıdjeı otyratyn sıaqty ǵoı”, – dep jazdy ol.
Bul pikirge jeli qoldanýshylary túrli reaksıa bildirdi. Keıbireýler muny dástúrden aýytqý dep sanasa, endi bireýleri zaman talabyna saı ózgeris dep qabyldaýda.
Astana qalasy "Dinderdi zertteý ortalyǵynyń" ıslamtanýshy-lektory Arman Nurahmetuly Ramazan aıyna baılanysty birqatar keńesin usyndy.
Kim oraza ustaýǵa mindetti?
Orazanyń musylmandarǵa paryz bolatyn sharttary:
- balıǵat jasyna jetý;
- aqyl esi durys bolý;
- oraza ustaýshynyń densaýlyǵy jaramdy bolýy;
Ramazan aıynda kúndelikti kúnde orazany qalaı ustaý kerek?
Tań atqannan (tań namazynyń bastalý ýaqyty) kún batqanǵa deıin (keshki aqsham namazynyń bastalýyna deıin). Osy ýaqyt ishinde ishýge, tamaq jeýge jáne jubaıyńyzben jynystyq qatynasqa túsýge bolmaıdy. Demek, aqsham namazy ýaqyty kirgennen bastap, tań namazyna deıin (keshki jáne túngi ýaqyt aralyǵynda), atalmysh tyıymdar ruqsat etiledi;
Oraza ustaýshynyń sáresi men orazaǵa nıet etýi
Oraza ustaýshynyń sáresi (sýhýr) – Ramazan aıyndaǵy oraza kezindegi tań namazy ýaqyty aldyndaǵy aýyz bekitý (tamaqty iship-jeý).
Nıet - Rabbynyń ámirin oryndaý maqsatynda, júrekte oraza ustaýǵa sheshim qabyldaý. Nıettiń orny júrek, biraq nıetti aýyzsha aıtýǵa (bildirýge) bolady.
Nıet aıtý (bildirý) nusqasy: «Nıet ettim Allah Taǵala rızalyǵy úshin tańnan keshke deıin ramazan aıynyń orazasyn ustaýǵa». Nemese QMDB – nyń resmı saıttarynyń nusqalaryn qoldanýǵa bolady. Óz erikterimen arabshasyn nemes qazaqshasyn aıtsańyz bolady.
Aýyz ashar (ıftar) – Ramazan aıynyń oraza kezindegi keshki asy. Aýyz ashar aldynda duǵa jasaýmenen bastaǵany jaqsy.
Duǵa jasaý nusqasy: «Iá Allah Taǵala, Sen úshin oraza ustadym, saǵan nıet ettim, saǵan sendim. Seniń bergen nesibeńmen aýyz ashtym. Erteńgi kúnniń orazasyna da nıet ettim. Bizdiń ótken bilip te, bilmeı istegen kúnálarymyzdy keshire kór». Nemese QMDB – nyń resmı saıttarynyń nusqalaryn qoldanýǵa bolady.
Tań sáresine uıyqtap qalsam, sol kúngi oraza oraza bolyp sanala ma?
Tań sáresinde as jeý óte qajet. Eger siz sáresine uıyqtap qalsańyz, biraq siz uıyqtar aldynda kelesi kúni oraza ustaýdy josparlasańyz (nıet etseńiz), uıqydan turǵannan keıin siz ádettegideı orazańyzdy jalǵastyraı beresiz. Tań sáresinde tamaq ishpegenińiz úshin alańdamańyz. Orazańyz buzylmaıdy.
Oraza kezindegi tyıymdary, ony buzatyn jaǵdaıattary men qazalarynyń ótelinýi QMDB-nyń resmı saıttarynan bilýińizge bolady.
