Sozaqta Keńes zamanynda qıratylǵan «Baldysý» meshiti qaıta ashyldy

Dalanews 22 qaz. 2018 07:55 1280

Kúni keshe ǵana Sholaqqorǵan aýyl ákimdigi okrýgine qarasty Baldysý aýylynda «Baldysý» meshitiniń ashylyp, kópshilikti qýanyshqa bóledi. 1928 jylǵa deıin aýylda bir meshit jaıy bolǵan. Biraq Keńes ókimeti ornaǵanda  qyzyldar ımandylyq úıin qıratyp, paıdalanýǵa jaraıtyn tustaryn rettep atqoraǵa aınaldyryp jiberipti. Sondyqtan búgin ashylǵan meshit araǵa 90 jyl salyp, jańadan turǵyzylǵan jańa meshit desek bolady.

Meshittiń aınalasy qorshalyp, gúl egetin gúlzar alańdary rettelip, aınalasy asfálttelip, Qudaı úıiniń aldyna oıýly tastar tóselip aýylǵa erekshe reń berip tur. Jalpy aýylǵa meshit salý jumysy týraly bastama áýel bastan aýyl turǵyndary tarapynan bolǵan. Sol bastamany aýyldyń perzenti, aýdandyq máslıhattyń depýtaty, kásipker Báıken Ámetjanov qoldap, demeýshilik jasap, óz qarajaty esebinen Allanyń jerdegi úıin ózgeshe jobamen salypty.

Alaqandaı aýylǵa aıbar men kórikimen aıryqsha sán berip turǵan meshit aýlasy qyzyldy-jasyldy sharlar ilinip, qoldaryna túrli jalaýsha ustaǵan jastar aıtýly sharaǵa erekshe ún qosty desek bolady.

Osylaısha Sozaq aýdanynyń 90 jyldyǵyna oraı Baldysý aýylynda barsha musylman qaýymynyń qýanyshyna aınalǵan 80 oryndyq meshit el ıgiligine berildi.

Sharaǵa Qazaqstan musylmandar dinı basqarmasynyń birinshi naıb múftıi, Túrkistan oblysynyń ókil ımamy Naýryzbaı qajy Taǵanuly, Qazaqstan qajylar qaýymdastyǵynyń tóraǵasy Erkin qajy Dýanaev, Túrkistan oblysy Qoja Ahmet Túrkistan meshitiniń naıb ımamy, qarı Súleımen qajy, Túrkistan oblysynyń Qurmetti azamattary Qanjigit qajy, Talǵat Baımahanov, Sozaq aýdanynyń Qurmetti azamaty Seksenbaı qajy Turysbekov, aýyldyń burynǵy ımamy Toqtarbaıqajy Moldabekov sıaqty birqatar azamattar qatysyp, Baldysý aýylynyń turǵyndaryn jańa meshittiń boı kóterýimen quttyqtady.

Saltanatty sharada aldymen Qazaqstan musylmandar dinı basqarmasynyń birinshi naıb múftıi, Túrkistan oblysynyń ókil ımamy Naýryzbaı qajy Taǵanuly jalpy aýdan jurtshylyǵyn, aýyl turǵyndary men qonaqtardy jańa meshit úıiniń ashylýymen quttyqtap meshitke ózimen ala kelgen quran kitabyn syıǵa tartty.

Aýyl turǵyndary atynan Astanadan kelgen qonaqtyń ıyǵyna aýdandyq máslıhattyń depýtaty, káschipker Báıken Ámetjanov shapan jaýyp, at mingizdi. Alaıda bas múftıdiń orynbasary sypaıylyq tanytyp, ıyǵyndaǵy shapandy aýyl aqsaqaldarynyń biri kıgizdi. Meshittiń ashylý saltanatynda kezekti sóz alǵan Erkin qajy:

– Men osy musylmandar dinı basqarmasynda túrli qyzmetter atqaryp júrgen jyldar ishinde kóptegen meshitterdiń ashylýyna qatystym. Alaıda týra dál búgingideı Baldysý aýylynda ashylǵan meshittiń saltanatynda turǵandaǵydaı tolqyǵan emes edim. Birde Jambyl oblysynda qazaqtyń kemel jazýshylarynyń biri Sherhan aǵamyzdyń aýylyndaǵy ashylǵan meshitte Sherhan aǵamyz «Osy meshit salynǵan jer burynǵy meshittiń orny bolatyn. Keńes ókimeti jyldary meshit túgeldeı qıratylyp ketti. Sol meshittiń qırandy ornynda jyldary boıy baıǵyz shaqyryp, tún balasy halyq úreıin alyp, aýyl mańaıyna qorqynysh týdyryp, jamandyq shaqyrǵandaı bolatyn. Endi mine táýelsizdigimiz kelip, meshit qaıta boı kóterip baıǵyzdyń ornyna azannyń únin estıtindeı jańa, ǵajap zaman týdy» degen bolatyn. Men de búgin sol Sherhan aǵam basynan keshken qýanyshty jaǵdaıdy basymnan keship turǵanyma, osyndaı kún týdyrǵan Jaratqanǵa sheksiz rızashylyǵymdy bildiremin. Endi meniń aýylymda da jańa meshit boı kóterdi. Aýyl azamattaryna, aǵaıyndarǵa, jastarǵa, qarıalarǵa aıtarym meshit úıi bos turmasyn. Meshitte jıi-jıi bas qosyńyzdar. Meshitke aýyl halqy jıirek bas qossa urlyq-qarlyqtan, ósek-aıańnan, ádepsiz qylyqtan, jaman ádetterden aryla túser edi. Men sizderge, sizderdiń januıalaryńyzǵa tek jaqsylyqtar bolýyn tileımin, – dedi.

Saltanatty ashylýdan keıin jıylǵan kópshilik juma namazyna qatysty. Odan keıin arnaıy dastarhan jaıylyp kelgen qonaqtar men jıylǵan jamaǵatta arnap as berilip, árýaqtardyń rýhyna quran oqyldy.

 

Maqsat QARǴABAI, jýrnalıs.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar