Ujymdyq saqtandyrý júıesine kiretin ekinshi deńgeıdegi bankterde jatqan halyqtyń salymdarynyń kólemi 2025 jylǵy qyrkúıekke qaraı 26 trln teńgege jetti, onyń 22,6 trln teńgesi (+ 19,3%) merzimdi salymdardy quraıdy. Onyń ishinde jyl boıynda kólemi 10,3%-ǵa ósken shetel valútasyndaǵy merzimdi salymdarǵa 4,8 trln teńge tıesili, dep habarlaıdy Dalanews.kz Ranking.kz-ǵa silteme jasap.
Merzimdi salymdar - depozıttik bólshek naryqtyń tartymdy segmenti. Merzimdi emes salymdar men aǵymdaǵy shottardan aıyrmashylyǵy, halyq oǵan qarajat jınaý úshin aqsha salady. Óz kezeginde, jeke tulǵalardyń shetel valútasyndaǵy salymdary merzimdi salymdar naryǵynyń 20%-dan astamyn turaqty túrde qurap, belgili bir suranysqa ıe. Sebebi adamdar aqshasyn tıimdi jınaqtaý úshin teńgemen qatar, shetel valútasynda da salymdarynyń bolǵanyn qalaıdy.
Qazaqstannyń iri bankteri arasynda shetel valútasyndaǵy halyqtyń merzimdi salymdarynyń jyldyq ósimi boıynsha absolútti kóshbasshy - Bank RBK bolyp tabylady: +34,8%, 202,2 mlrd teńgege deıin. Sheteldik jáne ulttyq valútadaǵy merzimdi salymdardyń jıyntyq kólemi atalǵan bankte 27,9%-ǵa, 538,9 mlrd teńgege deıin ósken. Óz kezeginde jeke tulǵalardyń salymdary bir jylda 17,1%-ǵa, ıaǵnı 609,9 mlrd teńgege deıin, al halyq pen bıznestiń salymdaryn qamtıtyn jalpy depozıttik kólem 16%-ǵa, ıaǵnı 1,5 trln teńgege deıin ulǵaıdy. Máselen, Bank RBK-tiń artyqshylyǵy syıaqysynda: keńinen qoldanysqa ıe bir depozıtindegi syıaqy mólsherlemesi 10%-dan 17,5%-ǵa deıin (JTSM-10%-dan 18,3%-ǵa deıin) kóterilgen, sondaı-aq qyzmet kórsetkeni úshin komısıa almaıdy.
EDB arasynda shetel valútasyndaǵy halyqtyń merzimdi salymdarynyń jyldyq ósimi boıynsha ekinshi orynda Bereke Bank tur: +29,9%, 68,9 mlrd teńgege deıin. Bank SentrKredıt bul rette úzdik úshtikti túıindeıdi: + 20,8%, 794,6 mlrd teńgege deıin.
Úzdik bestikke Freedom Bank (jylyna +16,8%) jáne Kaspi Bank (+16,2%) te enedi.
Jalpy, sektordaǵy aldyńǵy qatardaǵy úzdik 10 bankte merzimdi sheteldik valúta salymdary túrinde jıyntyǵy 4,7 trln teńge kólemindegi aqsha (ósim — jylyna 10,4%), al basqa bankterde 2,4 mlrd teńge (+6%) jatyr. Ekinshi deńgeıdegi bankterdegi jalpy salymdar (teńge jáne shetel valútasyndaǵy) kólemi 2025 jyldyń 1 qyrkúıektegi jaǵdaı boıynsha, 44,7 trln teńgege jetip, bir jylda 16,8%-ǵa ósken, onyń ishinde jeke tulǵalardyń salymdary 58,4%-dy (nemese 26,1 trln teńge) quraıdy. Bólshek salymdardyń jalpy kóleminiń 99,7%-y Qazaqstandyq depozıtterge kepildik berý qorynyń (QDKBQ) ujymdyq saqtandyrý júıesine kiretin bankterde saqtalǵan: bul joǵaryda atalǵan 26 trln teńge.
Esterińizge sala keteıik: QDKBQ jınaq, merzimdi jáne merzimsiz salymdarǵa ornalastyrylǵan aqshanyń saqtalýyna kepildik beredi.
Tólemderdiń eń joǵary somasy:
- 5 mln teńge - shetel valútasyndaǵy depozıtter boıynsha;
- 10 mln teńge — ulttyq valútadaǵy merzimdi emes jáne merzimdi depozıtter boıynsha;
- 20 mln teńge — ulttyq valútadaǵy jınaq salymdary boıynsha.
Eger bir bankte tutynýshy birneshe depozıt ashsa, mysaly, shetel jáne ulttyq valútadaǵy merzimdi depozıtter, onda QDKBQ kepildiginiń eń joǵary jıyntyq somasy 20 mln teńgeni quraıdy.
Aıta ketsek,2025 jylǵy 1 naýryzdaǵy jaǵdaı boıynsha qor 40 salymshyǵa 60 mln teńgeden astam ótemaqy tóledi. Buǵan deıin elimizde toǵyz bank jabylǵany habarlanǵan.
