Búgin Aqtóbede «Vladımır Dvorkovıch memorıaly – Aktobe Open 2025» halyqaralyq shahmat festıvali bastaldy, onyń basty týrnıri klasıkalyq shahmattan Qazaqstan Kýbogynyń bastapqy kezeńi bolyp tabylady. Jarysqa 19 elden 311 shahmatshy qatysady. Juldyzdar qatarynda álemdik shahmat tájine úmitkerler týrnıriniń qatysýshysy Van Hao (Qytaı), reıtıńi 2600-den joǵary grosmeısterler jáne Qazaqstannyń jetekshi shahmatshylary bar,- dep habarlaıdy Dalanews.kz

Festıvál 22-30 maýsym aralyǵynda ótedi jáne úsh týrnırdi qamtıdy::

• Masters (reıtıńi 2400 jáne odan joǵary shahmatshylar)
• Challengers (reıtıńi 1900–2399 aralyǵyndaǵy shahmatshylar úshin)
• Open (reıtıńi 1400–1899 aralyǵyndaǵy shahmatshylar úshin)

Vladımır Dvorkovıchty eske alý Halyqaralyq shahmat federasıasy (FIDE) men KazChess/Qazaqstan shahmat federasıasynyń uıymdastyrýymen, QR Týrızm jáne sport mınıstrligi men Aqtóbe oblysy ákimdiginiń qoldaýymen ótýde. Bas seriktester – Freedom Holding Corp. jáne Aqtóbe mys kompanıasy. Jarys ótetin alań – ACE tenıs ortalyǵy (Máńgilik El kóshesi, 2) –Qazaqstan tenıs federasıasynyń qoldaýymen usynylǵan.

«Bul týrnır bizdiń shahmatshylarymyzǵa álemdik elıtaǵa qarsy óz úıinde – tanys ortada, biraq óte joǵary básekelestik jaǵdaıynda oınaýǵa keremet múmkindik beredi. Júlde qorynyń kólemi týrnırge sapaly quramdy jınaýǵa múmkindik berdi, bul onyń mártebesin kórsetedi. Eń bastysy – mundaı jarystyń óńirde ótip jatqany. Biz tek Astanamen Almatyda ǵana emes, shahmat serpindi damyp jatqan aımaqtarda osyndaı aýqymdy týrnırlerdi ótkizýdi sanaly túrde qolǵa aldyq. Bul jergilikti ınfraqurylymdy damytýǵa, jastardy shabyttandyrýǵa jáne sportqa qýatty serpin berýge yqpal etedi», – dep atap ótti Qazaqstan shahmat federasıasynyń prezıdenti Tımýr Týrlov.

Masters týrnıri óte myqty qurammen erekshelenedi. Bes qatysýshy mansabynda «2700» reıtıń mejesin eńsergen sýpergrossmeıster sanatyna jatatyndyǵyn aıtsaq ta jetkilikti:

• Van Hao (2701, Qytaı) — úmitkerler týrnıriniń qatysýshysy, Qytaı jáne Azıa chempıony, FIDE Grand Swiss 2019 jeńimpazy. Eń joǵarǵy reıtıńi – 2763.
• Arkadıı Naıdıch (2737, Bolgarıa)
• Ivan Cheparınov (2718, Bolgarıa)
• Alekseı Sarana (2717, Serbıa)
• Sanan Súgırov (2712, Vengrıa)

Qazirgi tańda olardyń reıtıńteri (Van Haodan basqa) 2700 mejesinen tómendegenimen, olardyń deńgeıi áli de álemniń úzdik shahmatshylary qataryna kirýge múmkindik beredi.

Aktobe Open 2025 týrnıriniń «Jeti myqtysy»:

1. GM Van Hao (2701, Qytaı) – 35 jasta, FIDE Grand Swiss-2019 jeńimpazy, 2020/21 jylǵy úmitkerler týrnıriniń qatysýshysy, FIDE reıtıńinde №31 (2025 j. 1 maýsymda);
2. GM Alekseı Sarana (2686, Serbıa) – 25 jasta, 2018 jyly Taganrogta ótken Dvorkovıch memorıalynyń jeńimpazy jáne Aktobe Open 2024-tiń qola júldegeri, №43.
3. GM Shant Sargsán (2669, Armenıa) – 23 jasta, № 52;
4. GM Ivan Cheparınov (2641, Bolgarıa) – 38 jasta, № 85;
5. GM Bardıa Daneshvar (2640, Iran) – 18 jasta (19 jasqa 21 maýsym kúni tolady – akredıtasıa kúni), Aktobe Open 2023 jeńimpazy jáne 2023 jylǵy Qazaqstan Kýbogynyń kúmis júldegeri, №86;
6. GM Sanan Súgırov (2635, Vengrıa) – 32 jasta, № 95;
7. GM Arkadıı Naıdıch (2629, Bolgarıa) – 39 jasta, № 107.

17 oıynshynyń reıtıńi 2500-2620 aralyǵynda. Jalpy Masters týrnırine 21 elden 76 shahmatshy tirkeldi. Onyń ishinde: 25 grosmeıster (GM), 2 áıelder arasyndaǵy grosmeıster (WGM), 26 halyqaralyq sheber (IM), 4 áıelder arasyndaǵy halyqaralyq sheber (WIM).

Jarys qojaıyndary atynan eń aldymen 20 jasqa deıingi álem chempıony-2024 jáne Qazaqstan chempıony-2025 GM Qazybek Nógerbek (2538), GM Álisher Súleımenov (2515), 15 jastaǵy HSH Edgar Mamedov (2509), ol FIDE tarapynan grosmeıster ataǵyn bekitýdi kútip otyr, GM Murtaz Kajǵaleev (2500), IM Arystanbek Orazaev (2490), IM Aldıar Ańsat (2489), IM Jandos Aǵmanov (2481) jáne GM Ramazan Jalmahanov (2463) óner kórsetedi.

Názik jandylar arasynda – álemdik reıtıńte №30 oryndaǵy halyqaralyq sheber jáne áıelder arasyndaǵy grosmeıster Olga Badelka (2424, Avstrıa) erekshe atalady. Mogılóv qalasynyń týmasy 2021 jyly Belarýsten Reseıge aýysyp, bıylǵy qańtardan beri Avstrıanyń atynan óner kórsetedi.

Favorıtterge qarsy myqty básekeles IM Merýert Kamalıdenova (2330), WIM Afrýza Hamdamova (2326, Ózbekstan) bar.

Ekinshi mańyzdy Challengers týrnırine  100 oıynshy qatysady. Jeńiske úmitti basty favorıtter qatarynda tájirıbeli shahmatshy ári jattyqtyrýshy retinde tanymal IM Kırıl Kýderınov (2350), IM Konstantın Kazakov (2306), IM Bahtıar Nuǵymanov (2305), IM Bahtıar Asqarov (2297),  sondaı-aq FIDE jas sheberleri Alan Petýhov (2313), Erlan Tleýhanov (2296), Ernur Amangeldi (2235), Aldıar Jaýynbaı (2233) bar.

Shahmatqa áýesqoı qaýym da umyt qalǵan joq: Open týrnırine olardan 151 adam tirkeldi. Osylaısha, Aqtóbe dep atalatyn qaladaǵy shahmat shaıqastaryna barlyǵy 331 sportshy qatysady.

Barlyq týrnırler 9 týrdan turatyn shveısarıalyq júıe boıynsha, 90+30 klasıkalyq ýaqyt baqylaýymen (ár partıaǵa 90 mınýt jáne ár júriske 30 sekýnd qosylady) ótkiziledi.

Masters týrnıriniń kepildendirilgen júlde qory – 78 000 AQSH dollary, onyń ishinde jeńimpaz – $18 000, 2-shi oryn alǵan – $12 000, 3-shi oryn alǵan – $10 000 alady, 15-shi orynǵa deıin – $1000. Eger úzdik áıel qatysýshy 15-shi orynnan tómen ornalassa, ol da dál sondaı $1000 júldege ıe bolady.

Challengers týrnıriniń kepildendirilgen júlde qory – 15 000 AQSH dollary (jeńimpaz – $4000 ıelenedi), Open týrnıri – 7000 AQSH dollary (jeńimpaz – $2000 ıelenedi). Munda da áıelder arasyndaǵy úzdik nátıje úshin jáne jergilikti oıynshylar arasynda úzdik bolǵandarǵa arnalǵan júldeler qarastyrylǵan.

Mańyzdy atap óterligi, «Vladımır Dvorkovıti eske alýǵa arnalǵan Aktobe Open 2025» – erler men áıelder arasyndaǵy klasıkalyq shahmattan Qazaqstan Kýbogynyń 2025 jylǵy alǵashqy kezeńi bolyp tabylady. Aqshalaı jáne basqa da júldelerden bólek, alǵashqy 20 oryn ıegerleri Kýbok esebine upaılar alady. Qalǵan eki kezeń – «Oskemen Open 2025» (2025 j. 21–29 shilde) jáne «Almaty Region Open 2025» (2025 j. 4–12 tamyz). Sáıkesinshe, «Kazakhstan Chess Cup 2025 – Final» fınalynda (2025 j. 9–19 qarasha) aınalmaly júıe boıynsha 12 (on eki) qatysýshy baq synaıdy: 6 (alty) oıynshy – kezeńder nátıjesi boıynsha eń kóp upaı jınaǵandar jáne 6 (alty) oıynshy – QSHF Prezıdıýmynyń Trenerlik keńes usynǵan sheshimimen.

Memorıal Aqtóbede 2019 jyldan beri ótkizilip keledi jáne halyqaralyq arbıtr Vladımır Iakovlevıch Dvorkovıchtiń (30.12.1937–29.06.2005) rýhyna arnalady. Taganrog pedagogıkalyq ınstıtýtynyń fızıka-matematıka fakúltetin támamdaǵan Vladımır Dvorkovıch 1960 jyly joldamamen Aqtóbege kelgen. Munda uzaq bolmaǵanymen, jaqsy estelik qaldyryp ketken... Keıinirek ol KSRO Shahmat federasıasynyń jaýapty hatshysy (1982–1984), RF Shahmat federasıasy tóreshiler alqasynyń tóraǵasy (1992–1995, 2003–2005), «Shahmatshy anyqtamalyǵy» jáne «Vladas Mıkenas» kitaptarynyń avtory atandy. Onyń úlken uly Arkadıı Dvorkovıch – 2018 jyldyń qazan aıynan beri FIDE prezıdenti.

Aqtóbe  – Aqtóbe oblysynyń ákimshilik ortalyǵy, hımıa, metalýrgıa, jeńil jáne tamaq ónerkásibi joǵary damyǵan qala. 150 jyldan astam tarıhy bar bul qala halyq sany boıynsha Qazaqstan qalalary arasynda tórtinshi orynda – 2025 jylǵy 1 qańtardaǵy derekke sáıkes, 584 769 turǵyn bar (QR  SJjRA USB derekteri boıynsha).