Qazaqstanda baılar men olıgarhtarǵa salyqty arttyrý máselesi kún tártibine shyqty. Bul usynysty Májilis depýtaty Erlan Saırov kóterip, tabysy men baılyǵy asa joǵary azamattar qoǵam aldyndaǵy jaýapkershilikti kóbirek sezinýi tıis ekenin aıtty. Onyń pikirinshe, áleýmettik teńsizdikti azaıtý úshin baılarǵa salynatyn salyqty ádiletti túrde qaıta qaraý qajet. Bul jaıtqa qatysty Ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarı men onyń orynbasary Azamat Ámrın ne dep aqtaldy? Saırov ne oılaıdy? Dalanews.kz tilshisi depýtattyń ózine habarlasyp, jaǵdaıǵa sholý jasady.
Depýtat Erlan Saırov buǵan deıin Májiliste salyq kodeksi qaralyp jatqanyn habarlaǵan bolatyn.
"Salyq áleýmettik qaıta bólýdiń quraly. Eski Qazaqstanda olıgarhtar ózderiniń bılikpen aýyz jalasqandyǵyn paıdalanyp, salyqty az tólegen. Qazir salyq kodeksinde osy baılarǵa salynatyn salyq, taý-ken salasynda, sonymen qatar, munaı salasynda korporatıvtik kiris salyǵyn bankterden jáne iri korporasıalardan túsetin dıvıdentterden salyq jáne qazaqstandyq, sheteldik, azamattar, jeke tulǵalar, jyldyq tabysy 2,5 mlrd teńgeden asatyn bolsa, olarǵa 17 paıyz kiris salyǵyn tóletý jóninde usynystar enshizdik. Osy korporatıvtik kiris salyǵy dıvıdent salyǵynyń bári - baılar tóleıtin salyq. Al qosymsha qun salyǵy (NDS) ol kedeıler tóleıtin salyq. Sondyqtan qazir baılar tóleıtin salyqty arttyrýymyz kerek", degen edi depýtat.
Jumanǵarın ne dep aqtaldy?
Ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın Aqorda dálizinde sán-saltanatqa salyqtan bas tartý máselesine qatysty pikir bildirgen edi. Jumanǵarınniń aıtýynsha, bul bastamanyń ornyna keıbir taýarlar men múlik túrlerine joǵarylatylǵan salyq mólsherlemeleri engizilmek.
“Aldymen sán-saltanat degen ne ekenin anyqtap alý kerek”, – deıdi mınıstr. Onyń aıtýynsha, qazirgi usynystardyń ózinde sán-saltanat retinde qarastyrylatyn dúnıeler bar.
Foto:primeminister.kz
Mysaly:
- Eger sizdiń jyljymaıtyn múlkińizdiń jalpy quny 450 mıllıon teńgeden assa, onda siz jyl saıyn 3 mıllıon teńge bazalyq salyq tóleısiz. Buǵan qosa, osy somadan asqan ár teńgege qosymsha 2% salyq salynady.
- 75 mıllıon teńgeden joǵary turatyn kólikterge de osyǵan uqsas joǵary salyq engiziledi.
- Qymbat ishimdikter men temeki ónimderine de qatań talaptar qarastyrylǵan.
«Budan basqa ne sán-saltanatqa jatady – ózim de naqty aıta almaımyn», – dep túıindedi Jumanǵarın.
Al 1 sáýirde Jumanǵarınniń birinshi orynbasary Azamat Ámrın Senatta ótken dóńgelek ústelden keıin jýrnalıserge bergen suhbatynda jańa Salyq kodeksinde sán-saltanat salyǵy qalaı qarastyrylatynyn túsindirdi.
“Sán-saltanat salyǵy degen arnaıy bólek salyq túri bolmaıdy”, - dedi vıse-mınıstr. Onyń ornyna jekelegen qymbat taýarlar men múlikke salyq mólsherlemeleri arttyrylady.
Foto: JI | Dalanews.kz
Qymbat ishimdikter men temekige qosymsha aksız
- Mysaly, baǵasy 5 mıllıon teńgeden asatyn bir bótelke konák elimizge keden arqyly kirse, ony ákelgen jeke tulǵa qunynyń 10%-y mólsherinde qosymsha salyq tóleıdi.
- Qazirgi kezde mundaı ónimderge 470 teńge kóleminde ǵana salyq salynady. Endi bul kórsetkishke qosymsha aksız qosylmaq.
- Sol sıaqty qymbat shylym ónimderine de aksız engiziledi.
- Al eger 100 myń dollardan qymbat kólik syrttan ákelinse, oǵan da 10% kóleminde aksız salynady.
Foto:primeminister.kz
Birneshe kólik pen páteri barlar kóbirek salyq tóleıdi
Azamat Ámrınniń aıtýynsha, bir adam birneshe qymbat kólik ákelse, olardyń sanyna qaraı aksız mólsheri de arta beredi.
Múlik salyǵy da ózgeredi. Qazir bir páterdiń quny 25 mıllıon teńge bolsa, soǵan 0,1% mólsherinde salyq tólenedi. Biraq eger adamnyń birneshe páteri bolsa, olardyń quny qosylyp eseptelip, jalpy somadan 1% kóleminde salyq alynbaq.
“Iaǵnı salyq kólemi qazirgimen salystyrǵanda 10 ese kóp bolady”, - dedi Ámrın.
Saırov: "Qazaqstanda rezıdent emes azamattar 17 paıyzǵa deıin paıda salyǵyn tóleýi kerek"
Dalanews.kz tilshisi Azamat Ámrın men Serik Jumanǵarınniń málimdemesinen keıin depýtatqa taǵy bir habarlasyp, baılarǵa salynýy qajet salyqqa qatysty oıyn naqtylady.
"Salyqtyń ózi qoǵamnyń baı, aýqatty azamattaryna memlekettegi jaǵdaıy nashar azamattarǵa memleket baılyǵyn qaıta qalyptastyrýdyń tetigi bolyp tabylady. Sondyqtan salyq kodeksine elimizdegi baı, qýatty azamattardyń memleket aldyndaǵy jaýapkershiligi zor bolýy kerek", deıdi depýtat.
Onyń sózinshe, bul halyqaralyq praktıka.
"Al qarastyrylyp jatqan salyq kodeksine keler bolsaq, tarıhta alǵash ret dıvıdentterge 10 paıyz salyq qarastyrylyp jatyr. Ol elimizdegi iri olıgrahtar men bank quryltaıshylaryna salynyp turǵan tikeleı salyq bolyp tabylady. Odan soń ekonomıkada metalýrgıa, munaı sektorynda korporatıvtik tabys salyǵyn 20 paıyzǵa ósirýdi, ásirese metalýrgıa salasynda 25 paıyzǵa ósirýdi talap etip otyrmyz. Sonymen qatar, depýtattyq bastama retinde Qazaqstanda rezıdent emes azamattar tabysy 2,5 mlrd teńgeden artsa 17 paıyzǵa deıin paıda salyǵyn arttyrý jóninde usynys tastadyq. Bul usynystar elimizdegi baı, olıgarhtardyń memlekettiń ekonomıkalyq jaýapkershiligin arttyratyn tetik bolyp sanalady", dep túıindedi Saırov.
