Memleket basshysy búgin, 2025 jyly 7 qańtarda otandyq bıznes ókilderimen bolǵan kezdesýde Úkimet usynǵan qosymsha qun salyǵy boıynsha mólsherleme tym joǵary ekenin aıtyp, bul máseleni taǵy da pysyqtaýdy tapsyrdy. Bul neni bildiredi? Qosymsha qun salyǵy óspeýi múmkin be? Bul saýaldarǵa qarjyger-maman Andeı Chebatorev jaýap berdi, dep jazady Dalanews.kz.
Qosymsha qun salyǵy tóńiregindegi qyzý talqy
"Aıtqanym aıdaı keldi. Bári shýlasyp, "sońǵy sheshim" sekildi qabyldaǵan 20 paıyz túpkilikti toqtam bolmaı shyqty. Muny men Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynan soń birden jazǵan bolatynmyn. Búgin Prezıdent Úkimet usynǵan mólsherleme shynymen de tym joǵary ekenin málimdep, bul oıymdy taǵy rastady", dep jazdy maman jelide.
Prezıdenttiń aıtqany neni bildiredi?
"Bul "saýdalasý kezeńi" áli júrip jatyr degendi bildiredi. Sarapshylardyń keń aýqymdy tobyn tarta otyryp, mundaı "saýda" bıznes pen Úkimettiń arasyndaǵy júrýi tıis ári solaı bolýy da kerek, óıtkeni álemde aqyl-esi durys eshqandaı bıznes kez kelgen salyqtyń ósýine qýana qoımaıdy. Salyq kodeksi — árqashan kelisimniń, ymyranyń qujaty: bir jaǵynda salyq tóleýdi unatpaıtyndar (bul qalypty qubylys, álemde eshkim salyq tóleýdi jaqtyrmaıdy), ekinshi jaǵynda sol salyqty mektep, jol, jalaqy, járdemaqy jáne damý jobalaryna jumsaıtyndar turǵan".
Taǵy neni talqylaý kerek?
"Bárin. Salyq reformasy, ázirge tek ortaq tujyrymdamalyq deńgeıde jarıalandy, naqty qujattar men egjeı-tegjeıli esep-qısaptar áli kórinbedi. Sondyqtan da sońǵy kúnderi jýrnalıserge osy taqyrypta pikir bildirmeı, tartyna turdym, sebebi áli egjeı-tegjeıli qujat paıda bolǵan joq. Tipti, sarapshylar keńesinde de tek jalpy slaıdtar kórsetildi. Parlamentke engiziletin sońǵy qujatty kútip, sony talqylaǵan jón", - deıdi ol.
Kópshilik narazylyǵynyń "paıdasyn tıgizdi" me?
"Iá de, joq ta. Árıne, jarıalanǵan jazbalar men "qorqynyshty senarıler" sıpatyndaǵy boljamdar áser etken bolýy yqtımal. Biraq bul arada mynany umytpaý kerek: kez kelgen salyqtyń eki sheti bar. Al ekinshi jaǵy, menińshe, taǵy eleýsiz qalyp, durys aıtylmaı jatyr. Úkimet óz is-áreketin neǵurlym ashyq ári anyq túsindirýi kerek. Bul jaǵyn Ilon Masktan úırengenderi jón bolar edi", - deıdi Chebotarev.
Endi ne bolmaq?
Mamannyń aıtýynsha, saýdalasý kezeńi jalǵasady. Ymyraǵa kelý kerek, biraq fıskaldy sharalardy qatańdatý jaıyn tizgindeý múmkin emes. Bári de Qazaqstan úshin tómen salyq dáýiriniń kúni ótkenin durys túsinýi kerek. Bul jaqsy ma, jaman ba, ony ýaqyt kórsetedi, ázirge bul jaı ǵana fakt. Áleýmettik memleket retinde ári qaraı tómen salyq mólsherlemesimen ómir súrý múmkin emes ekeni haq.
Buǵan deıin Memleket basshysynyń otandyq bıznes ókilderimen kezskenin jazǵan bolatynbyz. Prezıdent Úkimet usynǵan qosymsha qun salyǵy boıynsha mólsherleme tym joǵary dep sanaıdy.
