Boryshkerler ekinshi deńgeıli bankter men qarjy uıymdaryna 26 trln teńge qaryz.
Aıtpaqshy elimizde múlde qaryz almaǵan 1,7 mln adam bar eken. Olar osy kúnge deıin nesıe rásimdemegenmen, ekinshi deńgeıli bankter men qarjy uıymdarynyń bolashaq klıenti sanalady.
Birinshi nesıe búrosynyń atqarýshy dırektory Ásem Nurǵalıevanyń málimdeýinshe, 26 trln teńgeni quraıtyn nesıe portfeliniń 7,4 trln teńgesi nemese 25%-y bólshek nesıege tıesili.
– Boryshkerlerdiń 80%-y orta eseppen alǵanda 316 myń teńge kóleminde kepilzatsyz nesıe rásimdedi. Qaryz alýshylardyń azǵantaı tobynyń ǵana kepilzatsyz nesıesiniń kólemi 5-10 mln teńgeden asyp otyr. Bólshek nesıeni, avtonesıelendirýdi, ıpotekalyq qaryzdy tutas alyp, halyq sanyna bóletin bolsaq, ár qazaqstandyqqa 1 mln teńge qaryz júktemesi artylady. Bul sandy ortasha jalaqyǵa bólsek, el azamattary qaryzǵa belsheden batyp otyr deý qate bolady.
Sebebi resmı málimet boıynsha, qazaqstandyqtardyń ortasha jalaqysy 204 teńge. Al kepilzatsyz nesıe boıynsha qaryz kólemi 316 myń teńge. Sońǵy ýaqytta el azamattary qaryz júktemesin aýyrlatpaýǵa, ıaǵnı tym kóp qaryz almaýǵa tyrysyp jatyr. Mysaly byltyr alynǵan qaryzdardyń ortasha kórsetkishi 170 myń teńgeden asqan joq. Atap kórseterligi nesıeniń 56%-y kepilzatsyz berildi, – dedi Ásem Nurǵalıeva. Onyń aıtýynsha, ótken jyly nesıe portfeli 22%-ǵa ulǵaıǵan. 580 myń adam alǵash ret nesıe alǵan.
– Ótken jyly 55,6 mln nesıe sharty jasaldy. 5,4 trln teńgeniń tutyný nesıesi rásimdeldi. 89 mlrd teńge ıpotekany nesıeleýge jumsaldy. 400 mlrd teńge avtonesıege bólindi. 600 mlrd teńge kepildi nesıe retinde berildi, – dedi atqarýshy dırektor.
Ásem Nurǵalıevanyń pikirimen qarjy sarapshysy Rasýl Rysmambetov kelispeıdi. Sarapshynyń sózinshe, elimizdegi ortasha jalaqy týraly statısıkalyq derek halyqtyń shynaıy kirisin kórsetpeıdi. Saldarynan halyq qaryz qamytyn kıip otyr.
– Adamdardyń basym bóligi «shyqpa janym, shyqpa» dep kún kórip júr. Olar statısıkalyq derekte kórsetiletin ortasha jalaqyny qoldaryna alatyn bolsa, qazirgiden áldeqaıda jaqsy ómir súrer edi.
Resmı málimetterde ortasha aılyq 204 myń teńge dep kórsetiledi. Shyn máninde adamdar 100-110 myń teńge shamasynda jalaqy alady. Qazaqstandyqtardyń azyq-túlikke jumsaıtyn aqshasynyń kólemi kún sanap kóbeıip jatyr. Aılyq jalaqynyń 50%-y azyq-túlikke jumsalyp jatqanyn eskersek, jaǵdaıdyń qandaı ekenin túsiný qıynǵa soqpaıdy. El azamattarynyń arasynda kúndelikti tamaqty kelesi aıdaǵy aılyǵynyń esebinen qaryzǵa satyp alyp júrgen jandar bar.
7 mln 500 myń qazaqstandyqtyń kredıt tólep otyrǵanynyń ózi halyqtyń qaryzǵa bastan-aıaq batqanynyń naqty ári aıqyn kórinisi, – dedi sarapshy. Abylaı Beıbarys
