Bir adam emes, kádimgideı áleýetti top. Bári uıatmendi nasıhattap álek.
Jelide aq ter, kók ter. Keýdesin ashqan, baltyryn jaltyratqan, aýzyna aq ıt kirip, kók ıt shyqqan jaǵalaı jurt. Kókbettik, betpaqtyq, kórgensizdik, taıyzdyq...
Baıany men Zamırasy bar, Baıandarovasy bar, Baızaqovasy taǵy bar. Bári ózinshe bir „qaharman„. Áıteýir dáleldep júr. Neni deısiz be? Uıattyń joq ekenin, árıne. Kimde deısiz be? Qazaq degen ultta...
Biraq olardyń bári bir tamasha kúnde ońbaı jeńilis tapty. Muryndarymen tirele jer ıiskedi.
Dalbasalaǵan qyz-qyrqyn, qatyn-qalashty san soqtyrǵan kim deısiz be sonda? Ol — Samal Eslámova!
[caption id="attachment_38785" align="aligncenter" width="425"]
Fransıa. Kann qalasy. 19 mamyr. Samaldyń "Úzdik aktrısa" atanǵan sáti. [/caption]
Baıandy qoıshy, ol orystyń „men„ degen kil myqty aktrısalarynyń aldyn orap ketti.
Sholpan Hamatovalardyń qoly jetpeı júrgen, uıyqtasa únemi túsinde kóretin, óńinde armandaýdan bir sátke jalyqpaǵan kıno salasyndaǵy Kann júldesin ǵaıyptan paıda bolǵan qazaq qyzy - osy Samal ıelendi.
Árıne, orystyń aktrısalary shaty aıyrylyp, shat-shálekeı boldy (júldeni Reseıdiń atynan alyp tur ǵoı).
Qoldan kelse, tartyp ta alar edi ol júldeni. Biraq ondaı qaýqarlary bolmaı qaldy. Halyqaralyq júlde óıtkeni ol. Negizi bul óz aldyna bólek talqylanar áńgime...
Eń bastysy..
Eń bastysy, Samal bul júldeni eń myqty áıel obrazy úshin aldy. Demek, eń myqty áıel ol tósin ashqan nemese baltyryn jaltyratqan emes, áste. Kerisinshe, tárbıesi berik adam.
Osy jaǵynan alǵanda, Fransıa tórinde Samalmen birge qazaqtyń qyz bala tárbıesi de jeńiske jetti!..
Árıne, bar qazaq qýandy buǵan. Qalaı qýanbaıdy mundaıda?..
Samaldyń júlde alyp jatqan sátin bárimiz kórdik, TMD-nyń bári shýlady. İshine qyzǵanysh qurty túskender de boldy.
Qazaqy mentalıtetti „qaqpaıtyndar„ „cho, to ona kakaıa to zashýgannaıa„ dep pikir jazyp jatty.
Al biz odan ondaı dánemeni kórmedik, kerisinshe ıbaly, ınabatty, uıaty júzinen nur bop tógilgen taza qazaqy tárbıedegi qarapaıym qyz bala turdy aldymyzda. Mine, ol Eýropany dúrkiretip júlde alyp jatyr.
Negizi deımiz de, mysaly kisi kózine tik qaramaıtyn japondyq áıelge „zashýgannaıa ona„ dep aıtpas edi osy jurt.
Óıtkeni olardyń mentalıteti sondaı ekenin jaqsy biledi. Uıatqa quralǵanyn moıyndaıdy.
Al qazaqtiki uıatqa quralǵan degendi kóbisi moıyndaǵysy kelmeıdi. Basqalar emes, sol baıaǵy ózimizdiń qazaqtar, ıdeologıalyq mýtasıaǵa ushyrap, ulttyq tárbıesi ábden buzylǵandar.
Ótkende
Ótkende bizdiń redaksıaǵa bas suqty Samal. Kózime ottaı basyldy. Qazaqshaǵa sýdaı. Tárbıesi de ózimizdiki. Aýyl qazaǵyniki degenim ǵoı.
Biraq Reseıde turyp jatqanyma 15 jyl boldy deıdi ózi. Tań qaldym. Ómir baqı Qazaqstanda turyp jatqan keıbir qyz-kelinshekterdiń túri anaý. Ulttyq jón-josyq tur ǵoı, bir qazaqsha sózdi durystap aıta almaıdy.
Soǵan qaramastan aqyl aıtyp, el aldynda betke ustar azamat qusap júredi. Ekeýiniń aıyrmasy jer men kókteı.
Sonda másele nede? Osyny bilgim keldi. Sol sebepti Samalǵa jaqyndaı kele, jaýap izdedim.
Sóıtsem Samal Petropavldyń qazaǵy bop shyqty. Aýylda qazaq mektebin bitirgen eken. Arǵynnyń qyzy. Osylaı dep áńgimesin aıtyp jatqan Samal menen janaryn ala qashty. Berilip ketsem kerek. Bizde kisi kózine qaramaýshy edi ǵoı dep budan soń men de kádimgideı uıalyp, búgejeńdep qaldym.
Daýysy ashyq, shirkeýdiń qońyraýy sıaqty dańǵyrlap jatqan joq, kerisinshe estiler-estilmes. Sholpynyń syldyryndaı syńǵyrlap shyǵady. Bul da mádenıettilikke jatady qazaqtyń jónin biletin adamǵa.
Sırek kúlimsireıdi eken. Al kúlimsiregeni quddy túni boıy uıyqtamaı ábden kútip, áreń atqan tańnyń raýany sekildi. Jylýlyq syılaıdy boıyna. Uıalyp, tómen áketken uzyn kirpikteriniń árbirinde uıalshaq perishteler otyrǵan sıaqty. Kózi oıly. Kóp oqyǵany kórinip tur.
Ol
„Kandaǵy júldem - úlken jetistikke jetýdegi bir baspaldaǵym„ - deıdi ózi.
Iá, ózin meıilinshe qarapaıym ustaýǵa tyrysqanmen, maqsattary áne qandaı, óte bıik. Dımash ta týra osylaı degen.
Qytaıda alǵan kóp júldesiniń birin ustap turyp.
„Aryq sóılep, semiz shyq„ degen ǵoı qazaq. Mine, ekeýiniń de ustanǵan qaǵıdaty osyndaı, bir-birine uqsas. Qazaqsha ustanym, qazaqsha tárbıe, qazaqsha mentalıtet.
Osyndaı ambısıaly qazaq jastary kóbeıe berse eken dep tileıdi ekensiz mundaıda ishteı tebirene!
Tfa-tfa deýdi de umytpaısyz. Qazaqtyqty joq qylyp, túp-tamyrymen ada etkisi kelip jantalasyp júrgender ondaıda kákir-shúkir bop qalady eken. Búgin bar, erteń joq arzan dúnıeler ǵoı.
Al Samal men Dımashtyń qylyp júrgenderi naǵyz óner!
Naǵyz nárse ǵana — taza talant, ulttyq bolmys pen rýhty aıshyqtaıtyn tereń dúnıe tarıhta, adamzat sanasynda máńgi este qalady.
Endeshe qazaqqa naǵyz úlgi Samal men Dımashtar jasaı bersin! Bolashaǵymyz jarqyn bolatynyna senesiz osyndaı jastar barda.
Kámshat SÁTIEVA
